Szukając pracownika, nie kieruj się jego wiekiem

Ustalenie górnej granicy wieku kandydata do pracy może być uznane za dyskryminację.

Aktualizacja: 01.11.2015 14:04 Publikacja: 01.11.2015 12:12

Szukając pracownika, nie kieruj się jego wiekiem

Foto: www.sxc.hu

Do takiego wniosku doszedł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 13 listopada 2014 r. w sprawie Mario Vital Perez przeciwko Ayuntamiento de Oviedo (C-416/13).

O co chodziło

Mario Vital Perez zaskarżył decyzję gminy Oviedo zatwierdzającą konkurs na obsadzenie 15 stanowisk funkcjonariuszy policji lokalnej. Zgodnie z ogłoszeniem kandydaci nie mogli mieć więcej niż 30 lat. W ocenie skarżącego tak określone kryteria rekrutacji naruszają prawo równego dostępu obywateli do stanowisk i funkcji publicznych. Skarżący wskazał, że wymóg sprawności fizycznej kandydatów nie uzasadnia wprowadzenia górnej granicy lat życia. Przygotowanie fizyczne miało być bowiem zweryfikowane osobno – podczas testów sprawnościowych.

Gmina Oviedo nie zgodziła się z argumentacją obywatela. Wskazała, że wymogi podane w ogłoszeniu nie naruszają przepisów krajowych. Ponadto podobny wymóg dotyczący wieku TSUE zaakceptował w wyroku z 12 stycznia 2010 r. w sprawie Colin Wolf przeciwko Stadt Frankfurt am Main (C-229/08).

Co na to sądy

Rozpatrujący sprawę sąd powszechny w Oviedo przyznał rację obywatelowi i uznał, że wymóg wieku może naruszać zasadę proporcjonalności. Zdaniem sądu istnieją mniej restrykcyjne sposoby zapewnienia odpowiedniej sprawności fizycznej przyszłych funkcjonariuszy niż ustanowienie górnej granicy wieku. Chodzi tu przede wszystkim o wskazane w ogłoszeniu testy sprawnościowe kandydatów do pracy. Ponadto sąd nie zgodził się ze stanowiskiem, że TSUE w podobnej sprawie dopuścił stosowanie wymogu granicy lat. Jego zdaniem sprawa C-229/08 dotyczyła rekrutacji na stanowiska strażaków, które z powodu odmiennej natury ich obowiązków wymagają szczególnie wysokiej sprawności fizycznej. Przed wydaniem wyroku sąd w Oviedo postanowił jednak zwrócić się do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym.

Ten uznał, że przepisy prawa hiszpańskiego w zakresie, w jakim wyznaczają górną granicę wieku kandydatów do pracy, są sprzeczne z dyrektywą Rady 2000/78/WE ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zatrudnieniu i pracy. Zdaniem TSUE niektóre z zadań przydzielonych funkcjonariuszom policji niewątpliwie wiążą się z wykorzystaniem siły i sprawności fizycznej. Nie uzasadnia to jednak wprowadzenia górnej granicy wiekowej dla kandydatów. Cel w postaci wyselekcjonowania osób z odpowiednimi predyspozycjami do pracy można osiągnąć w inny sposób, tj. przez odpowiednie testy sprawnościowe. Dlatego wprowadzenie kryterium wieku należy uznać za wymóg nieproporcjonalny i zbędny do osiągnięcia zamierzonego celu.

Katarzyna Dulewicz, radca prawny partner w kancelarii CMS

Jak to wpływa na nasze prawo Polskie przepisy nie określają limitu wiekowego przy zatrudnianiu funkcjonariuszy publicznych. Pod tym względem nasze regulacje są zgodne z prawem unijnym. Jednak w praktyce wiele ogłoszeń o pracę określa PESEL kandydatów. Dotyczy to przede wszystkim rekrutacji na stanowiska w służbach mundurowych. Takie działanie pracodawców może być uznane za dyskryminujące. Kwestię tę reguluje art. 183a § 1 kodeksu pracy, który nakazuje równo traktować  pracowników bez względu m.in. na ich wiek. Kandydat do pracy, który nie został wybrany z powodu swojej metryki, od niedoszłego pracodawcy może dochodzić odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W sprawach o dyskryminację ciężar dowodu spoczywa na pozwanym, dlatego to pracodawca musi wykazać, że decydując się na innego kandydata, kierował się obiektywnymi kryteriami. W szczególnych przypadkach wprowadzenie limitu wieku dla kandydatów do pracy będzie jednak uzasadnione. Dopuszcza to zarówno dyrektywa 2000/78/WE (art. 4 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1), jak i kodeks pracy (183b § 1). W takiej sytuacji pracodawca musi jednak wykazać, że odmienne traktowanie wynika z obiektywnych powodów. Gdyby w sprawie, którą zajmował się Trybunał, limit wieku zastąpiono np. ogólnym wymogiem sprawności fizycznej, nikt nie mógłby zarzucić pracodawcy dyskryminacji, np. ze względu na niepełnosprawność. Nie ulega wątpliwości, że zawód policjanta wymaga od kandydatów siły i sprawności, dlatego wprowadzenie takiego kryterium byłoby obiektywnie uzasadnione. Przepisy nie określają, jaki limit wieku można uznać za dozwolony. Każdy przypadek ocenia się indywidualnie. Dlatego, konstruując ogłoszenia o pracę, pracodawcy powinni pamiętać o wyroku TSUE i wprowadzać limit wieku tylko wtedy, jeżeli określony jest rzeczywiście niezbędny w konkretnej pracy.

Do takiego wniosku doszedł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 13 listopada 2014 r. w sprawie Mario Vital Perez przeciwko Ayuntamiento de Oviedo (C-416/13).

O co chodziło

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara