Co powinien zawierać pozew sądowy

Pozew inicjuje postępowanie sądowe. Jeśli sprawa nie jest bardzo skomplikowana, z jego samodzielnym napisaniem powinien sobie poradzić zarówno szef, jak i pracownik. Warto jednak znać podstawowe warunki, jakim pozew powinien odpowiadać. Gdy nie będzie go trzeba poprawiać, pozwoli to zaoszczędzić oczekiwania na termin rozprawy.

Konkretne żądanie...

Najważniejszym elementem pozwu jest precyzyjne określenie żądania (tzw. petitum pozwu). W sprawie o zapłatę należy podać konkretną kwotę, której zasądzenia żąda pracownik lub pracodawca.

Zawsze należy się domagać kwoty brutto, a nie netto. Tego typu uchybienie występuje natomiast czasem w pozwach pisanych samodzielnie przez etatowców.

Wymogu prawidłowego określenia żądania nie spełnia oczywiście formułowanie go w ten sposób, że powód domaga się kwoty odpowiedniej bądź wynikającej z umowy o pracę czy tym bardziej kwoty, którą sąd ma wyliczyć w oparciu o dokumenty płacowe pracodawcy, które znajdują się w firmie. Jeżeli powód domaga się odsetek, musi wskazać okres, za który sąd ma je zasądzić.

Ważne! W sprawie, w której wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 zł, pozew należy złożyć na urzędowym formularzu. Jego wzór jest dostępny w każdym sądzie, na stronach internetowych sądów oraz Ministerstwa Sprawiedliwości.

... z uzasadnieniem...

Pozew należy uzasadnić. Najistotniejszym elementem, który powinno zawierać uzasadnienie pozwu, jest określenie podstawy faktycznej żądania. Sprowadza się to do opisania, dlaczego wnoszący pozew uważa swoje żądanie za zasadne.

Powód nie jest zobowiązany do wskazywania podstawy prawnej swoich żądań, chociaż może to zrobić. Jeśli w danej sprawie stanowisko wnoszącego pozew znajduje oparcie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, te orzeczenia także można przytoczyć w uzasadnieniu.

... i dowodami

Pozew powinien również zawierać wnioski dowodowe. Wskazywanie dowodów na poparcie swoich twierdzeń nie jest zwykle konieczne w sprawach, w których spór dotyczy wyłącznie prawa, gdy fakty, na których oparty jest pozew, są bezsporne.

Szacowana wartość

Spore trudności, szczególnie etatowcom, sprawia często określenie wartości przedmiotu sporu. Wskazanie tej kwoty jest konieczne nie tylko ze względu na określenie właściwości sądu, ale ma też znaczenie dla stwierdzenia konieczności uiszczenia opłaty od pozwu oraz ustalenia wysokości tej opłaty, ustalenia wysokości kosztów zastępstwa procesowego i stwierdzenia, czy sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.

Obowiązek wskazania wartości przedmiotu sporu dotyczy każdej sprawy o charakterze majątkowym i wynika z art. 19 kodeksu postępowania cywilnego. Takie sprawy mogą mieć charakter spraw o roszczenia pieniężne i o roszczenia niepieniężne. W tych pierwszych (o zapłatę określonej kwoty) podana kwota stanowi wartość przedmiotu sporu, przy czym, gdy powód domaga się w pozwie zapłaty kilku różnych kwot, wartość przedmiotu sporu powinna być ich sumą (art. 21 k.p.c.).

Natomiast w większości spraw niepieniężnych o charakterze majątkowym, wartość przedmiotu sporu ustala się w oparciu o art. 231 k.p.c. Przewiduje on, iż w sprawach o roszczenia pracowników dotyczących nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi przy umowach na czas:

- określony – suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok,

- nieokreślony – za okres jednego roku.

Przykład:

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy na czas nieokreślony pisze pozew o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne. Jego miesięczne wynagrodzenie wynosiło 3000 zł. Jako wartość przedmiotu sporu w pozwie musi wskazać 36 000 zł. Jeśli wniesie pozew o odszkodowanie, wps wyniesie 9000 zł, a zatem pozew będzie musiał sporządzić na formularzu.

Przykład:

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o dzieło na okres 6 miesięcy za wynagrodzeniem 1000 zł miesięcznie wniósł o ustalenie, że umowa miała charakter umowy o pracę na pól etatu oraz o zasądzenie wynagrodzenia za nadgodziny w kwocie 3000 zł. Aby obliczyć wartość przedmiotu sporu, pracownik musi zliczyć wartość dochodzonych roszczeń. Zatem wps wyniesie 9000 zł.

Obowiązek wskazania wartości przedmiotu sporu nie obejmuje spraw niemajątkowych, a zatem np. o sprostowanie świadectwa pracy. Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek i kosztów żądanych obok roszczenia głównego.

Jeśli sąd pracy ma wątpliwości, może sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda. Może to polegać zarówno na sprawdzeniu danych stanowiących podstawę określenia tej wartości (np. właściwej wysokości wynagrodzenia pracownika w sprawie o przywrócenie do pracy), jak i sposobu obliczenia wartości przedmiotu sporu.

Sprawdzenie to następuje na podstawie postanowienia sądu, a dokonywane jest z urzędu (bez wniosku strony) do chwili doręczenia pozwu pozwanemu. Później może się odbyć już tylko na zarzut pozwanego zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy (przed merytorycznym ustosunkowaniem się pozwanego do żądania pozwu, np. w odpowiedzi na pozew). Aby sprawdzić wartość przedmiotu sporu, sąd może zarządzić stosowne dochodzenie (np. zwrócić się do pracodawcy powoda o obliczenie wysokości wynagrodzenia i przedłożenie stosownego zaświadczenia).

Sposób doręczenia

Pracownik lub pracodawca mogą złożyć pozew w biurze podawczym sądu lub nadać w urzędzie pocztowym. W tym drugim przypadku datą wniesienia pozwu jest data nadania uwidoczniona na przesyłce pocztowej.

Data, która zostanie uznana za datę wniesienia pozwu, ma znaczenie wtedy, gdy pozew musi zostać złożony w określonym terminie np. ze względu na upływ terminu zawitego lub przedawnienie.