Zatrudnienie w zawieszeniu na czas drugiej umowy

Pracodawca może udzielić zatrudnionej osobie urlopu bezpłatnego w celu zawarcia z nią kolejnej umowy o pracę. Zarówno wniosek pracownika, jak i udzielenie urlopu, nie muszą być przy tym sformalizowane.

Publikacja: 12.10.2017 06:30

Zatrudnienie w zawieszeniu na czas drugiej umowy

Foto: 123RF

- Sekretarz gminy został wybrany na wójta. Objął to stanowisko, nie składając nikomu żadnych oświadczeń na temat dotychczasowego stosunku pracy. W szczególności nie złożył żadnego formalnego wniosku ani pisma, z którego wynikałoby, że chce zawiesić swój dotychczasowy stosunek pracy na stanowisku sekretarza. Po zakończeniu kadencji nowy wójt odmówił zatrudnienia go na dotychczasowym stanowisku albo nawet niższym, ale równorzędnym pod względem płacy. Były wójt złożył powództwo do sądu o przywrócenie do pracy. Argumentuje, że przez 4 lata przebywał na urlopie bezpłatnym i ma prawo kontynuować swój pierwotny stosunek pracy. Czy takie powództwo będzie zasadne? – pyta czytelnik.

Dopuszczalność udzielenia urlopu bezpłatnego w celu objęcia innego stanowiska u tego samego pracodawcy została potwierdzona w tegorocznym orzeczeniu Sądu Najwyższego. W wyroku z 1 lutego 2017 r. (I PK 41/16) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że skoro przepis art. 174 kodeksu pracy przewiduje możliwość udzielenia urlopu bezpłatnego na wniosek pracownika, a ponadto nie określa ani celu, w jakim urlop może być udzielony, ani czasu, przez jaki może trwać, to należy przyjąć, że udzielenie urlopu bezpłatnego może nastąpić także w celu zatrudnienia innego niż dotychczasowe u tego samego pracodawcy, na czas tego zatrudnienia.

Niekoniecznie forma pisemna

Stosując art. 174 k.p. należy uwzględnić „swoistość" sytuacji, kiedy to pracodawca udziela (może lub powinien udzielić) urlopu bezpłatnego pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę w celu i na czas zatrudnienia go u tego pracodawcy na podstawie wyboru. W takim przypadku interes w udzieleniu urlopu ma nie tylko pracownik, ale i pracodawca. Owa „swoistość" okoliczności powinna być odniesiona zwłaszcza do oceny zachowania przewidzianych w analizowanym przepisie rygorów formalnych.

Zarówno wniosek pracownika, jak i udzielenie urlopu, nie muszą być sformalizowane. Dotyczy to głównie pisemnej formy wniosku, gdyż dla udzielenia urlopu bezpłatnego nie została przewidziana żadna forma szczególna. Wniosek i udzielenie urlopu to oświadczenia woli. Wola zaś może być wyrażona – stosownie do art. 60 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 k.p. – przez każde zachowanie ujawniające ją w sposób dostateczny.

Skoro pracownik wyraża zgodę na zatrudnienie z wyboru u pracodawcy, z którym jest związany umową o pracę, to należy przyjąć, iż tym samym wyraża wolę zawieszenia praw i obowiązków składających się na treść dotychczas łączącego strony stosunku pracy. Skoro zaś pracodawca dopuszcza pracownika do pracy na stanowisku z wyboru, to tym samym wyraża wolę zwolnienia go z wykonywania obowiązków wynikających z dotychczasowego stosunku pracy.

Możliwość zastępstwa

Sąd Najwyższy wyjaśnił także, że obligatoryjność stanowisk wójta (burmistrza) i sekretarza gminy oraz ich wzajemne usytuowanie w hierarchii służbowej i związany z każdym z tych stanowisk zakres kompetencji, powodują, że nie jest możliwe ich jednoczesne pełnienie przez tę samą osobę.

Zdaniem SN nie oznacza to jednak niemożności nawiązania stosunku pracy na stanowisku sekretarza z inną osobą podczas korzystania przez pracownika dotychczas zatrudnionego w tym charakterze z urlopu bezpłatnego na czas pełnienia z wyboru funkcji wójta (burmistrza).

Przyjęcie tej koncepcji jest możliwe z uwagi na fakt, iż zatrudnienie nowego sekretarza nie stanowi czasowego powierzenia innemu pracownikowi samorządowemu pełnienia obowiązków sekretarza, lecz nawiązanie stosunku pracy na tym stanowisku w okresie nierealizowania tego stosunku przez dotychczasowego sekretarza. Co więcej, zatrudnienie innej osoby w charakterze sekretarza gminy nie musi nastąpić na czas określony. Jest tak, ponieważ powrót z urlopu bezpłatnego pracownika uprzednio zajmującego to stanowisko, nie implikuje reaktywowania jego stosunku pracy w dotychczasowej postaci.

Gwarantowana tylko płaca

SN trafnie zauważył, że z mocy art. 74 k.p. powrót pracownika z wyboru do pracy po urlopie bezpłatnym udzielonym w ramach istniejącego równolegle stosunku zatrudnienia nie gwarantuje mu powierzenia tego samego stanowiska pracy, co przed urlopem. Korzyścią wynikającą z zawieszenia stosunku pracy jest to, że taki pracownik ma zapewnioną możliwość kontynuacji zatrudnienia w ramach pierwotnego stosunku pracy (tj. stosunku pracy sprzed wyboru) na stanowisku równorzędnym z poprzednio zajmowanym pod względem warunków płacowych. Nie musi to być zatem to same stanowisko, ale inne – nawet niższe, odpowiadające kwalifikacjom zawodowym pracownika, lecz nie gorzej wynagradzane.

Umowa nie wygasa

SN przypomniał ponadto, że do sekretarza gminy ma zastosowanie pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2003 r. (III PZP 17/03, OSNP 2004 r. nr 8, poz. 134). Zgodnie z nim, pracownik samorządowy po rozwiązaniu stosunku pracy z wyboru łączącego go z tym samym pracodawcą, który zatrudniał go w chwili wyboru, ma prawo powrotu do poprzedniej pracy, jeżeli w związku z wyborem pozostawał na urlopie bezpłatnym (art. 74 k.p. w związku z art. 174 § 1 k.p.). W uzasadnieniu uchwały uznano za chybioną tezę, jakoby rozpoczęcie pracy na stanowisku z wyboru powodowało „automatyczne" wygaśnięcie umowy o pracę.

- Sekretarz gminy został wybrany na wójta. Objął to stanowisko, nie składając nikomu żadnych oświadczeń na temat dotychczasowego stosunku pracy. W szczególności nie złożył żadnego formalnego wniosku ani pisma, z którego wynikałoby, że chce zawiesić swój dotychczasowy stosunek pracy na stanowisku sekretarza. Po zakończeniu kadencji nowy wójt odmówił zatrudnienia go na dotychczasowym stanowisku albo nawet niższym, ale równorzędnym pod względem płacy. Były wójt złożył powództwo do sądu o przywrócenie do pracy. Argumentuje, że przez 4 lata przebywał na urlopie bezpłatnym i ma prawo kontynuować swój pierwotny stosunek pracy. Czy takie powództwo będzie zasadne? – pyta czytelnik.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego