Utrata zaufania przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę - wyrok SN

Wielokrotne kwestionowanie decyzji prezesa spółki może stanowić uzasadnioną przyczynę utraty zaufania i w konsekwencji prowadzić do zwolnienia.

Publikacja: 11.10.2018 05:50

Utrata zaufania przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę - wyrok SN

Foto: 123RF

Tak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 6 marca 2018 r. (II PK 75/17).

Sprawa dotyczyła zwolnienia dyrektora departamentu finansowego. Spółka uzasadniła wypowiedzenie umowy o pracę utratą zaufania i wskazała, że pracownik przekroczył dopuszczalne granice krytyki decyzji spółki. Mimo że prezes zarządu przyznał dyrektorowi podwyżkę, ten skierował do pozostałych członków zarządu, niewyznaczonych do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy, maila, w którym poinformował, że nie dostał podwyżki i zaproponował podwyższenie swojego wynagrodzenia. Dodatkowo, nie zastosował się do ustaleń spółki w przedmiocie zakupu opon do samochodu służbowego i dokonał zakupu o znacznie wyższej wartości. Zignorował też decyzję spółki dotyczącą ograniczenia jej partycypacji w kosztach szkolenia pracownika do 1/3 i zażądał zwrotu 100 proc. kosztów.

Czytaj także: Utrata zaufania jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę - wyrok SN

Pracownik odwołał się od wypowiedzenia do sądu pracy. Sąd pierwszej instancji nie zgodził się z nim i oddalił powództwo. Sąd drugiej instancji zmienił zaskarżony wyrok i zasądził na rzecz pracownika odszkodowanie za niezasadne wypowiedzenie umowy o pracę. Sprawa trafiła do SN.

SN wskazał, że niezbędnym warunkiem efektywnego zarządzania jest zaufanie do osób na stanowiskach kierowniczych. Dlatego utrata zaufania może uzasadniać zwolnienie kierownika, w szczególności gdy nie można wymagać, by pracodawca nadal darzył go zaufaniem. Utrata zaufania może wynikać nie tylko z zawinionego niedopełnienia obowiązków, ale również z zachowania pracownika, które jest obiektywnie nieprawidłowe. Co więcej, przy ocenie zasadności zwolnienia pracownika na stanowisku kierowniczym należy stosować ostrzejsze kryteria stawianych mu wymagań.

SN podkreślił, że istotą stosunku pracy jest wykonywanie jej pod kierownictwem pracodawcy. Pracodawca jest uprawniony do wydawania poleceń, a pracownik ma się co do zasady do nich stosować. W utrwalonym orzecznictwie odmowa wykonania polecenia zgodnego z prawem jest zazwyczaj traktowana jako ciężkie i zawinione naruszenie podstawowego obowiązku pracownika. W przedmiotowej sprawie dyrektor wbrew poleceniu spółki zakupił kompletne koła zamiast wyłącznie opon. Następnie przedstawił spółce do zrealizowania fakturę dotyczącą całego zakupu, czym doprowadził do zawyżenia kosztów. Zdaniem SN, taka okoliczność mogła stanowić samodzielną uzasadnioną przyczynę utraty zaufania.

Odnosząc się do kwestii żądania podwyżki, SN wskazał, że decyzja w tej sprawie należała do prezesa spółki. Mimo otrzymania podwyżki, pracownik skierował do pozostałych członków zarządu maila, w którym poinformował, że nie dostał podwyżki i zaproponował podwyższenie swojego wynagrodzenia. SN wskazał, że pracownik nie przekroczył co prawda granic dopuszczalnej krytyki, jednak swoim działaniem zanegował wyłączność prezesa spółki do samodzielnego kształtowania polityki płacowej, co mogło spowodować utratę zaufania. Co więcej, mimo ustaleń dotyczących pokrycia przez spółkę tylko 1/3 kosztów szkolenia, pracownik polecił zapłacić za szkolenie pełną kwotę z konta pracodawcy. Jego działanie zmierzało do uszczuplenia majątku spółki, co również mogło stanowić uzasadnioną przyczynę utraty zaufania.

Reasumując, SN stwierdził, że wielokrotne kwestionowanie przez osobę na stanowisku kierowniczym wzajemnych ustaleń i decyzji prezesa spółki mogło stanowić uzasadnioną przyczynę utraty zaufania i w konsekwencji – wypowiedzenia umowy o pracę.

Komentarz eksperta

Katarzyna Dulewicz, Partner w kancelarii CMS

Zaufanie stanowi kluczowy czynnik sukcesu działalności firmy. Dlatego pogląd przedstawiony w omawianym wyroku zasługuje na pełną aprobatę. Utrata zaufania może uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę, gdy jest obiektywnie i racjonalnie uzasadniona oraz nie jest wynikiem arbitralnej oceny czy subiektywnych uprzedzeń pracodawcy. Takie warunki dotyczą wszystkich pracowników, w tym pracowników kadry kierowniczej. Dotychczasowe orzecznictwo potwierdza jednak, że w stosunku do tych ostatnich stosuje się wyższe standardy i wymagania. Od dobrej organizacji pracy i sprawnego kierownictwa zależą bowiem w znacznej mierze wyniki działalności firmy lub efekty pracy komórki, którą zarządza pracownik kadry kierowniczej. W związku z tym do zachowań i działań takich pracowników stosuje się bardziej rygorystyczne kryteria oceny przyczyn uzasadniających wypowiedzenie, w tym również utraty zaufania.

Tak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 6 marca 2018 r. (II PK 75/17).

Sprawa dotyczyła zwolnienia dyrektora departamentu finansowego. Spółka uzasadniła wypowiedzenie umowy o pracę utratą zaufania i wskazała, że pracownik przekroczył dopuszczalne granice krytyki decyzji spółki. Mimo że prezes zarządu przyznał dyrektorowi podwyżkę, ten skierował do pozostałych członków zarządu, niewyznaczonych do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy, maila, w którym poinformował, że nie dostał podwyżki i zaproponował podwyższenie swojego wynagrodzenia. Dodatkowo, nie zastosował się do ustaleń spółki w przedmiocie zakupu opon do samochodu służbowego i dokonał zakupu o znacznie wyższej wartości. Zignorował też decyzję spółki dotyczącą ograniczenia jej partycypacji w kosztach szkolenia pracownika do 1/3 i zażądał zwrotu 100 proc. kosztów.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona