Przepis ten rozszerza zatem pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 11 lutego 2015 r., III AUa 1071/14). Rozszerzenie to dotyczy dwóch odrębnych sytuacji.
Jak z kolei zaznaczył Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z 12 września 2012 r. (III AUa 654/12): Skoro więc art. 8 ust. 2a tej ustawy rozszerza pojęcie pracownika na jego dalszą aktywność wykonywaną na podstawie m.in. umowy zlecenia czy umowy o dzieło, jeżeli w jej ramach świadczy on pracę na rzecz swojego pracodawcy, to zgodnie z wykładnią literalną tego przepisu należy uznać, że także w zakresie czynności wynikających z zawartej umowy cywilnoprawnej należy go uznać (na potrzeby prawa ubezpieczeń społecznych) za pracownika.
Zatem przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy systemowej jest to, że – będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą – jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą.
Próba ominięcia przepisów
Warto zauważyć, że ww. przepis dotyczy z reguły takiej pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz pracodawcy, która mogłaby być świadczona przez jej wykonawcę w ramach stosunku pracy z tym pracodawcą, z tym że musiałby on wówczas przestrzegać przepisów o godzinach nadliczbowych, powierzeniu pracownikowi do wykonywania pracy innej niż umówiona (art. 42 § 4 k.p.) oraz innych ograniczeń i obciążeń wynikających z przepisów prawa pracy.
Podany stan faktyczny może dać podstawy do przyjęcia, że pracownik wykonywał na rzecz swojego pracodawcy taki sam rodzaj pracy zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy o dzieło. Jak ustalił ZUS, doszło do naruszenia przepisów o czasie pracy (nadgodziny), a przy tym rodzaj pracy był tożsamy przy obu stosunkach prawnych. Można więc przyjąć, że nie było żadnego rozgraniczenia pomiędzy tymi stosunkami prawnymi, a wynagrodzenie z umowy o dzieło powinno zostać oskładkowane.
Obowiązek ubezpieczeń
W następstwie powyższego, osoba wykonująca obowiązki w ramach umowy o dzieło była w tym zakresie pracownikiem w rozumieniu ww. art. 8 ust. 2a ustawy systemowej. Oznacza to, że powinna zostać objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym tak jak pracownik. Należało więc ją zgłosić do tych ubezpieczeń. W przedmiotowej sprawie ten obowiązek obciąża płatnika składek (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy systemowej), czyli przedsiębiorcę (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 24 czerwca 2015 r., III AUa 1717/14).