Co z badaniami okresowymi, gdy pracownik jest na urlopie

Kandydat na pracownika musi legitymować się kwalifikacjami dwojakiego rodzaju. Kluczowe są oczywiście merytoryczne, takie jak wykształcenie, umiejętności czy doświadczenie zawodowe. Jednak spełnianie tych wymogów nie gwarantuje, że dana osoba będzie mogła świadczyć określoną pracę. Musi bowiem być na tyle zdrowa, aby przejść pomyślnie tzw. wstępne badania profilaktyczne, w wyniku których lekarz medycyny pracy wyda orzeczenie potwierdzające brak przeciwwskazań do umówionej pracy. Takie badania nie są przeprowadzane tylko raz podczas całego okresu zatrudnienia. Trzeba je cyklicznie powtarzać. Stanowią rodzaj monitoringu zdrowia pracownika, które z czasem może ulegać pogorszeniu.

Decyduje medyk

Termin kolejnych badań okresowych wyznacza lekarz medycyny pracy w orzeczeniu lekarskim stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy. Terminy te są różne i zależą od warunków, w jakich praca jest wykonywana.

Nie można wykluczyć, że okres ważności badań okresowych skończy się w czasie dłuższego urlopu pracownika. Pracodawca może mieć wątpliwości, co ma zrobić w tej sytuacji. Czy pozwolić podwładnemu kontynuować wypoczynek, czy zobowiązać go do niezwłocznego wykonania badań – w czasie urlopu.

Czas wolny od poleceń

Celem urlopu wypoczynkowego jest regeneracja sił pracownika. Trudno powiązać wypoczynek z wypełnianiem poleceń pracodawcy, takich jak przeprowadzanie badań lekarskich. Mylące może być to, że badania profilaktyczne powinny być wykonane w miarę możliwości w godzinach pracy, a jeśli nie ma takiej opcji – pracownik musi je przeprowadzić po godzinach. Czy to oznacza, że może zostać zobowiązany do wykonania badań podczas urlopu?

Badania lekarskie są wykonywane na podstawie skierowania wydawanego pracownikowi przez pracodawcę. Aby mu je wręczyć, pracownik powinien być co do zasady obecny w firmie. W żadnym razie upływ ważności badań profilaktycznych w trakcie urlopu nie stanowi podstawy do odwołania podwładnego z wakacji i wezwania go do pracy. Upływ ważności badań jest bowiem okolicznością jak najbardziej wiadomą pracodawcy w momencie udzielania urlopu.

Jeśli termin ważności badań upływa w trakcie urlopu pracownika, powinien je wykonać w pierwszym dniu po stawieniu się w pracy po okresie wypoczynku. Dopóki nie przedstawi orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy, pracodawca nie może go dopuścić do jej wykonywania.

Nieważne zapisy

Pracodawca ma prawo uregulować kwestie organizacyjne wykonywania badań lekarskich w przepisach wewnątrzzakładowych. Mogą one zawierać wskazania odnośnie np. terminu ich przeprowadzania, obowiązku przekazania pracodawcy orzeczenia lekarskiego czy wskazanie sankcji w razie powstrzymywania się z wykonaniem badań. Przepisy zakładowe nie mogą jednak przewidywać obowiązku wykonywania badań w trakcie urlopu, jeżeli w tym czasie mają one utracić ważność. W szczególności niedopuszczalne jest rozwiązanie, aby pracownicy przebywający na urlopie poza miejscem zamieszkania byli zwolnieni z obowiązku przeprowadzania badań w trakcie urlopu, a osoby wypoczywające w domu miały taki obowiązek.

Gdyby pracodawca zdecydował się na te rozwiązania, próbując zobowiązywać zatrudnionych do wykonywania badań lekarskich w czasie urlopu, takie uregulowania i tak nie byłyby dla pracowników wiążące.

Osoba, której pracodawca wydał polecenie wykonania badań lekarskich podczas urlopu, ma prawo wstrzymać się z jego realizacją. Wynika to z tego, że jest ono bezprawne, ponieważ narusza cel urlopu. Tym samym pracodawca nie powinien wyciągać wobec podwładnego konsekwencji związanych z niezastosowaniem się do takiego polecenia.

—Sebastian Kryczka, prawnik, ekspert prawa pracy

BHP

Pozostało 82% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj