...i zezwolenia
Wnioskodawcą w postępowaniu o wydanie decyzji zezwalającej na pracę może być albo przyszły pracodawca, albo przyszły pracownik cudzoziemiec. Pracodawca będzie zabiegał o to przede wszystkim wtedy, gdy przyszły pracownik przebywa poza Polską. W zależności od okoliczności związanych z planowanym zatrudnieniem pracodawca może wystąpić o wydanie jednego z pięciu typów zezwoleń na pracę (oznaczonych literami od A do E). Standardowe zezwolenie typu A dotyczy wykonywania przez cudzoziemca pracy u nas na podstawie umowy z pracodawcą mającym siedzibę lub miejsce zamieszkania, zakład, oddział lub inną formę działalności w Polsce. Dokument B może być wydany w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoby prawnej będącej spółką kapitałową (np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej). Pozostałe typy zezwoleń dotyczą różnych wariantów wykonywania pracy na rzecz firmy zagranicznej poprzez delegowanie do pracy na terenie Polski.
Przyszły pracownik cudzoziemiec będzie wnioskodawcą w sprawie legalizacji swojego zatrudnienia w Polsce wtedy, gdy już przebywa w naszym kraju. Będzie zabiegał o zezwolenie na pobyt i pracę (tzw. jednolite zezwolenie), dzięki czemu w jednym postępowaniu administracyjnym może uzyskać zgodę na pracę połączoną z prawem pobytu w Polsce na okres nieprzekraczający 3 lat.
Starosta weryfikuje
Aktywność cudzoziemców w Polsce może jednak ograniczyć tzw. procedura konsultacyjna przed starostą. Dotyczy ona zarówno wniosków o zezwolenia A-E, jak i tzw. jednolitych zezwoleń. W tej procedurze starosta weryfikuje, czy pracodawca jest w stanie zaspokoić potrzeby kadrowe, korzystając z rejestrów bezrobotnych i poszukujących pracy. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek do powiatowego urzędu pracy (PUP), który sprawdza te listy i w razie ustalenia kandydatów przeprowadza rekrutację. Starosta odpowiada wnioskodawcy w terminie do 14 dni (bądź do 21 dni, jeżeli jest szansa na przeprowadzenie naboru). Opinia starosty o braku kandydatów na stanowisko przewidziane dla cudzoziemca umożliwia jemu lub pracodawcy wystąpienie o zezwolenie na pracę.
Kadra z Europy Wschodniej
Szczególne regulacje dotyczą zatrudniania obywateli Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy. Zgodnie z rozporządzeniem ministra pracy i polityki społecznej z 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (DzU z 2015 r., poz. 588), przedsiębiorca może zatrudnić obywateli tych krajów, rejestrując we właściwym PUP oświadczenie o zamiarze powierzenia im wykonywania pracy.
To najszybsza, najtańsza i odformalizowana ścieżka zatrudnienia w Polsce obywateli tych państw. Oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy składa się na urzędowym formularzu i jest ono wolne od opłat. PUP rejestruje oświadczenie, umieszczając na nim odpowiednią adnotację, po czym pracodawca odbiera oryginał tego dokumentu i przesyła go cudzoziemcowi. Dzięki zarejestrowanemu oświadczeniu przyszły etatowiec może wystąpić o wizę w celu wykonywania pracy w Polsce. Rejestracja oświadczenia trwa zwykle około 2 tygodni.
W ostatnich latach urzędy pracy przeżywają oblężenie związane z rejestracją tych oświadczeń i różnie próbują sobie z tym radzić. Przykładowo Urząd Pracy m.st. Warszawy wprowadził wymóg udokumentowania minimum rocznej działalności pracodawcy, aby mógł ubiegać się o rejestrację oświadczenia. Wprowadzenie podobnych rozwiązań rozważają także inne urzędy pracy w dużych aglomeracjach. Działania takie są jednak wątpliwe, bo narzucają dodatkowe ograniczenia w prowadzeniu biznesu i nie mają oparcia w przepisach.
