Pracodawca nie powinien ingerować w sam proces wyborczy. Nieprawidłowa jest zatem procedura, w której wskazywałby on przedstawicieli samodzielnie, nawet przy następczej akceptacji pracowników. W takiej sytuacji pracodawca naraziłby się także na zarzut naruszenia art. 2 Konwencji MOP Nr 98 z 1 lipca 1949 r. dotyczącej stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych. Zgodnie z tym przepisem tworzenie organizacji pracowników, ich działalność oraz zarządzanie nimi powinno być wolne od aktów ingerencji ze strony pracodawcy. Są to w szczególności zachowania zmierzające do spowodowania utworzenia organizacji pracowników, które byłyby opanowane przez pracodawcę, czy wspieranie organizacji pracowników finansowo lub w inny sposób w celu podporządkowania ich kontroli pracodawcy.
Wybór na stałe – pożytek czy ryzyko
Przeprowadzanie wyborów przedstawicieli pracowników ad hoc jest problematyczne dla pracodawcy ze względu na czasochłonność oraz kwestie organizacyjne. W szczególności dotyczy to przedsiębiorstw o złożonych strukturach organizacyjnych lub prowadzenia przez pracodawcę działalności w kilku różnych, znacznie oddalonych od siebie lokalizacjach. Ma to wpływ na szybkość procesu decyzyjnego pracodawcy.
Mimo że ta kwestia nie została jednoznacznie rozstrzygnięta, istnieją argumenty za tym, iż zasadniczo dopuszczalny jest wybór stałych przedstawicieli pracowników funkcjonujących w trybie przyjętym u danego pracodawcy dla celów konsultacji lub uzgadniania spraw przewidzianych przepisami prawa pracy, z wyłączeniem jednak – ze względu na specyfikę i ryzyko zakwestionowania – zwolnienia grupowego. Powołanie stałego przedstawicielstwa pracowniczego istotnie wpływa na podejmowanie decyzji i ograniczenie komplikacji organizacyjnych w zakładzie pracy, eliminując potrzebę wielokrotnego organizowania i koordynowania wyborów. Może też pozytywnie wpłynąć na wypracowanie skutecznych metod negocjacyjnych i ułatwienie współpracy, a w konsekwencji przyczynić się do rozwoju zakładowego dialogu społecznego. W każdym jednak przypadku cel wyłonienia przedstawicieli pracowników powinien zostać szczegółowo i ściśle określony przy ich wyborach, tak aby pracownicy mieli pełną informację umożliwiającą im podjęcie decyzji oraz kontrolę tego procesu oraz aby uniknąć ryzyk zakwestionowania ich umocowania.
—Monika Krzyszkowska- Dąbrowska, Senior Counsel, radca prawny, kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak
