Patrycja Szałas-Maciąga, adwokat z kancelarii JSLegal
Mateusz Grzybkowski, prawnik z kancelarii JSLegal
Przestój to jedna z postaci niewykonywania pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Jest to nieplanowana oraz przejściowa, lecz nieograniczona czasowo, przerwa uniemożliwiająca etatowcowi świadczenie pracy. Pojęcie przestoju ściśle wiąże się z elementem zaskoczenia, nietypowości i wyjątkowości.
Nieprzewidziane okoliczności
W szczególności przestój mogą spowodować zaburzenia techniczne lub organizacyjne w funkcjonowaniu zakładu, które powstały na skutek niedających się przewidzieć okoliczności. Przykładem są niedawne przerwy w dostawie energii albo awaria maszyn. Takie zatrzymanie może być spowodowane także działaniem siły wyższej (pożar hali fabrycznej) lub strajkiem.
Warto przy tym pamiętać, że przestój w pracy nie może być wywołany czynnikami, które dowolnie ustala pracodawca. Z istnieniem przestoju wiąże się bowiem możliwość ograniczenia praw pracowniczych. Co więcej – jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 16 października 1992 r. (I PZP 58/92) – pracodawca nie może zastosować przepisów o przestoju, gdy np. ma zmniejszony popyt na swoje wyroby i zmuszony jest zatrzymać produkcję.