Zwolnienie ze świadczenia pracy opłacane jak urlop wypoczynkowy

Wypowiadając pracownikowi umowę, szef może go zwolnić z obowiązku wykonywania pracy do końca zatrudnienia. Musi mu jednak płacić za ten czas wynagrodzenie jak za urlop wypoczynkowy.

Publikacja: 29.08.2017 06:00

Zwolnienie ze świadczenia pracy opłacane jak urlop wypoczynkowy

Foto: 123RF

Jeśli pracodawca wypowiedział zatrudnionemu umowę o pracę i nie jest już zainteresowany jego dalszą obecnością w firmie, to może go zwolnić z obowiązku wykonywania pracy. Wynika to wprost z art. 362 kodeksu pracy, który pozwala zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Jest to wygodne rozwiązanie, gdy pracodawcy nie zależy już na pracy zwalnianej osoby albo gdy obawia się, że w okresie wypowiedzenia – mając perspektywę rychłego rozwiązania umowy – będzie on działał na szkodę firmy, np. kopiując bazę klientów, know-how lub stosowaną technologię. Może to także dotyczyć sytuacji, gdy następuje likwidacja stanowiska pracy i nie ma możliwości zapewnienia pracownikowi zadań do wykonania.

Jednostronna decyzja...

Zwalniając z obowiązku świadczenia pracy pracodawca nie ma obowiązku uzasadniać swojej decyzji i tłumaczyć podwładnemu, dlaczego nie chce go już w firmie. Nie musi też konsultować zamiaru zastosowania tego zwolnienia np. ze związkiem zawodowym.

...za odpłatnością

Pracownikowi zwolnionemu z obowiązku wykonywania pracy trzeba jednak wypłacać za ten czas wynagrodzenie. Jego wysokość określa rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.). W § 5 ust. 2 pkt 1 tego rozporządzenia przewidziano, że do obliczania wynagrodzenia za okres zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, przewidzianego w art. 362 k.p., stosuje się zasady obliczania wynagrodzenia za urlop.

Rozwiązanie to jest korzystne z punktu widzenia pracowników, w szczególności tych, których zarobki są zmienne, np. otrzymujących wynagrodzenie prowizyjne albo dodatki za pracę w nadgodzinach. Wypłata tak obliczanego wynagrodzenia jest obowiązkiem firmy. Dlatego w razie uchylania się od jego realizacji, pracownik może dochodzić zapłaty przed sądem pracy.

Cofnięcie zwolnienia

Niekiedy pracodawca – wobec problemów ze zorganizowaniem należytego zastępstwa – staje przed problemem zapewnienia należytej obsady w firmie i rozważa odwołanie udzielonego zwolnienia. Powstaje wówczas problem, czy wezwanie pracownika do powrotu do pracy jest możliwe.

Kwestia ta nie jest jednoznacznie uregulowana w k.p. i może budzić wątpliwości. Większość prawników uznaje jednak, że takie cofnięcie zwolnienia jest możliwe i dla swojej skuteczności nie wymaga zgody podwładnego. Wskazuje się bowiem, że skoro zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy jest uprawnieniem firmy, to może ona z niego zrezygnować i wymagać od pracownika świadczenia pracy, co jest przecież jego podstawowym obowiązkiem. Gdyby wezwany odmówił stawienia się do pracy, pracodawca może nawet rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy.

Dla uniknięcia nieporozumień w tym zakresie warto uprzedzić pracownika o możliwości odwołania zwolnienia oraz o konsekwencjach jego odmowy.

Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach

O czym pamiętać

- zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia jest możliwe przy każdym rodzaju umowy o pracę

- można zwolnić pracownika od obowiązku wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia niezależnie od tego, kto wypowiedział umowę o pracę

- dopuszczalne jest cofnięcie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy i wezwanie pracownika do pracy

- warto na piśmie uprzedzić pracownika o możliwości odwołania zwolnienia z obowiązku wykonywania pracy oraz ewentualnie wskazać, w jakim okresie może to nastąpić

Czego unikać

- odmowy wypłacania wynagrodzenia za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy

- zawierania porozumienia, w którym pracownik zrzekłby się wynagrodzenia za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub jego części

- samowolnego – poza przypadkami wskazanymi w k.p. – dokonywania potrąceń należności z wynagrodzenia przysługującego pracownikowi za okres zwolnienia z pracy

- traktowania okresu zwolnienia z obowiązku wykonywania pracy jako urlopu wypoczynkowego pracownika

Zakaz zrzeczenia

Pracownik nie może się zrzec prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy ani zrezygnować z jego części. Takie zrzeczenie jest nieważne z mocy prawa, choćby zostało dokonane w umowie stron. Przewidziany w k.p. zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia jest bezwarunkowy i nie może być uchylony porozumieniem stron stosunku pracy. Bezwzględnie obowiązująca norma zawarta w art. 84 k.p. dotyczy każdego pracownika. Dlatego ewentualnie zawarte przez strony porozumienie zwalniające pracodawcę z wypłaty wynagrodzenia za wykonaną pracę należy uznać za nieważne, a pracownik nadal zachowałby do niego prawo. Taki skutek jednoznacznie wynika z art. 18 § 2 k.p., według którego postanowienia umów i aktów, na podstawie których powstaje stosunek pracy, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

Pracownik nie może też przenieść należnego mu wynagrodzenia na inną osobę.

Jeśli pracodawca wypowiedział zatrudnionemu umowę o pracę i nie jest już zainteresowany jego dalszą obecnością w firmie, to może go zwolnić z obowiązku wykonywania pracy. Wynika to wprost z art. 362 kodeksu pracy, który pozwala zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Jest to wygodne rozwiązanie, gdy pracodawcy nie zależy już na pracy zwalnianej osoby albo gdy obawia się, że w okresie wypowiedzenia – mając perspektywę rychłego rozwiązania umowy – będzie on działał na szkodę firmy, np. kopiując bazę klientów, know-how lub stosowaną technologię. Może to także dotyczyć sytuacji, gdy następuje likwidacja stanowiska pracy i nie ma możliwości zapewnienia pracownikowi zadań do wykonania.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona