- Mój pracownik wskutek wypadku przy maszynie stracił dłoń. ZUS odmówił mu przyznania świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego (jednorazowe odszkodowanie), bo przyjął jego wyłączną winę w powstaniu zdarzenia. Uznał, że pracownik naruszył zasady bezpieczeństwa. Podwładny odwołał się od decyzji. Wskazał, że nie tylko on naruszył reguły bezpieczeństwa, ale także pracodawca. Teraz przyznaje, że szkolenie było niewystarczające, bo trwało krótko. Czy sąd może zmienić niekorzystną decyzję ZUS dla pracownika, skoro były pewne zaniedbania z mojej strony? Czy będę musiał wypłacić to odszkodowanie, jeśli ZUS go nie przyzna? – pyta czytelnik.
Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków przy pracy było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Tak stanowi art. 21 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm., dalej ustawa wypadkowa).
Zasadnicza przesłanka pozbawiająca prawa do świadczenia w postaci jednorazowego odszkodowania polega zatem na tym, że to na skutek wyłącznie pewnych czynności ubezpieczonego doszło do naruszenia przepisów o ochronie życia i zdrowia m.in. z powodu rażącego niedbalstwa. Jednak w podanym stanie sam pracodawca wskazał, że niewystarczająco przeszkolił etatowca. To istotna okoliczność przy ewentualnej zmianie niekorzystnej decyzji ZUS dla pracownika, uwzględniając brzmienie tego przepisu.
Trzy przesłanki
Wprowadza on trzy warunki uwolnienia się przez ZUS z obowiązków odszkodowawczych nałożonych ustawą wypadkową. Pierwszy polega na tym, że zdarzenie wypadkowe powstało z powodu naruszenia przez pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia. Drugie – naruszenie to wynikało z winy umyślnej bądź rażącego niedbalstwa pracownika oraz było ono wyłączną przyczyną wypadku. Przesłanki te muszą być spełnione łącznie. Wbrew założeniom w podanej decyzji ZUS stan faktyczny nie pozwalał na pozytywne ustalenie spełnienia ich wszystkich.
Niewątpliwie pierwsza przesłanka została spełniona, gdyż do wypadku doszło w wyniku naruszenia przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia. Skoro więc nie zachował ostrożności wymaganej przy pracy na maszynie, tym samym można uznać, że wystąpiła druga z podanych przesłanek – rażące niedbalstwo.
