Urlop tylko na cały dzień pracy

Szef nie może udzielić podwładnemu, który w danym dniu pracował, urlopu na resztę tego dnia. Zasada ta dotyczy zarówno urlopu „zwykłego", jak i na żądanie. Można od niej odstąpić, gdy chodzi o wybranie resztki urlopu należnego w wymiarze krótszym niż trwa dzień roboczy.

Publikacja: 15.08.2017 13:00

Urlop tylko na cały dzień pracy

Foto: Fotolia

Zdarza się, że pracownik przychodzi do pracy, ale po kilku godzinach składa wniosek o urlop na żądanie na resztę dnia. Czy jeśli ma uzasadnioną potrzebę wolnego, np. poważne zdarzenie rodzinne, można udzielić mu tego urlopu na resztę dnia pracy? Otóż nie. Pracodawca nie może udzielić urlopu wypoczynkowego – czy to „zwykłego", czy na żądanie – jedynie na część dnia pracy.

Urlop udziela się pracownikowi po pierwsze na dni, które są dla niego dniami pracy, zgodnie z jego rozkładem czasu pracy. Po drugie, udziela się go w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy etatowca w danym dniu.

Jedyna możliwość udzielenia urlopu na część dnia pracy to sytuacja, gdy część urlopu, jaka pozostała podwładnemu do wykorzystania, jest niższa niż jego pełny dobowy wymiar czasu pracy w dniu, w którym chce skorzystać z wolnego. Zdarzyć się to może pod koniec roku w systemach równoważnych lub ewentualnie w pierwszym roku pracy. Są to jednak sytuacje niezmiernie rzadkie. W innych przypadkach, niezależnie od powagi potrzeby pracownika, szef nie może zaakceptować wniosku o urlop, gdy przez część dnia podwładny już pracował czy też ma pracować.

Art. 1672 k.p. nakłada na pracodawcę obowiązek udzielenia na żądanie pracownika do 4 dni urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w terminie wskazanym przez zatrudnionego. Dni te wchodzą w roczną pulę urlopową (20 lub 26 dni w zależności od tzw. urlopowego stażu pracy), ale występują tu dwie zasadnicze odmienności:

- wolne na żądanie stanowi maksymalnie 4 dni, rozumiane nie jako dni „urlopowe" (gdzie 1 dzień urlopu równy jest 8 godzinom), ale dni pracy wynikające z rozkładu czasu pracy,

- udzielane jest w dużym stopniu w oderwaniu od zwykłych zasad udzielania urlopów, tzn. konieczności swoistego uzgodnienia terminu wykorzystywania wypoczynku.

Do tzw. urlopu na żądanie stosuje się co do zasady przepisy odnoszące się do „zwykłego" urlopu wypoczynkowego. Dotyczy to m.in. wyłączenia możliwości udzielenia wolnego na część dnia pracy w sytuacji, gdy pracownik posiada jeszcze co najmniej tyle godzin urlopu, ile wynosi zaplanowany na dany dzień czas pracy. Mówiąc konkretnie – nie można korzystać z urlopu przez część dnia, a pozostałej części dniówki przepracować. Dopuszczalne jest to tylko wtedy, gdy etatowiec ma mniej godzin urlopu niż zaplanowany na dany dzień czas pracy.

Jeśli więc pracownik ma jeszcze niewykorzystany urlop w wymiarze wyższym niż czas „dopracowania" do pełnego dnia pracy, przełożony nie może zwolnić go z reszty dnia pracy udzielając mu urlopu. Takiej nieobecności nie można bowiem prawnie zakwalifikować jako urlopu. Należy tutaj mówić albo o zwolnieniu z części dnia pracy z obowiązkiem odpracowania (jako standardowym rozwiązaniu), albo o takim zwolnieniu bez narzucenia obowiązku późniejszego dłuższego pozostawania w pracy. Pracodawca może bowiem przychylić się do prośby zatrudnionego i zwolnić go z ważnych powodów z części dnia pracy, nawet bez konieczności odpracowania tego czasu.

Na pisemny wniosek pracownika szef może go zwolnić zpracy w celu załatwienia sprawy osobistej, z jednoczesnym zobowiązaniem do dopracowania tego wyjścia. Przy zastosowaniu takiego rozwiązania zasadniczo podwładny nie traci wynagrodzenia – nie przysługuje mu ono za czas nieprzepracowany w związku z udzielonym zwolnieniem, ale „odzyskuje" je poprzez odpracowanie tych godzin (za czas przepracowany wynagrodzenie przysługuje, a za czas nieprzepracowany tylko wówczas, gdy zachowanie wynagrodzenia w danej sytuacji wprost wynika z przepisów). ?

Autor jest prawnikiem

Zdarza się, że pracownik przychodzi do pracy, ale po kilku godzinach składa wniosek o urlop na żądanie na resztę dnia. Czy jeśli ma uzasadnioną potrzebę wolnego, np. poważne zdarzenie rodzinne, można udzielić mu tego urlopu na resztę dnia pracy? Otóż nie. Pracodawca nie może udzielić urlopu wypoczynkowego – czy to „zwykłego", czy na żądanie – jedynie na część dnia pracy.

Urlop udziela się pracownikowi po pierwsze na dni, które są dla niego dniami pracy, zgodnie z jego rozkładem czasu pracy. Po drugie, udziela się go w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy etatowca w danym dniu.

Pozostało 83% artykułu
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego