Możliwości wcześniejszego wyjścia z pracy jest kilka

Zasadniczo decyzję w sprawie udzielenia zwolnienia w celu załatwienia spraw osobistych oraz zasady jego odpracowania określa pracodawca - mówi dr Patrycja Zawirska radca prawny, Zawirska Gąsior – radcowie prawni i adwokaci.

Aktualizacja: 15.08.2017 15:26 Publikacja: 15.08.2017 13:30

Możliwości wcześniejszego wyjścia z pracy jest kilka

Foto: Fotolia.com

Rz: W jaki sposób pracownik może usprawiedliwić nagłą potrzebę opuszczenia biura czy fabryki?

Patrycja Zawirska: Przede wszystkim przysługuje mu prawo do skorzystania z urlopu na żądanie. Pracodawca jest zasadniczo zobowiązany udzielić takiego wolnego w terminie wskazanym przez zatrudnionego, na maksymalnie 4 dni w roku kalendarzowym. W tym celu podwładny powinien złożyć wniosek najpóźniej w dniu nieobecności. W przepisach zakładowych można uregulować, że potrzebę skorzystania z takiego urlopu trzeba zgłosić przed harmonogramowym czasem rozpoczęcia pracy w danym dniu.

Etatowiec nie musi podawać jego przyczyn. Ponieważ takiego urlopu co do zasady udziela się na cały dzień, nie umożliwi on zatrudnionemu opuszczenia pracy tylko na kilka godzin.

Sposobem na to jest natomiast tzw. wyjście prywatne pracownika, czyli okazjonalne, przejściowe zwolnienie w celu załatwienia spraw osobistych, o którym mówi stosunkowo nowy art. 151 § 21 k.p. To wolne nie pomniejsza puli urlopowej, lecz zatrudniony będzie musiał odpracować nieobecność. Co istotne, powinien złożyć wniosek o zwolnienie na piśmie. Decyzja szefa powinna przede wszystkim zależeć od oceny, czy przez nieobecność etatowca zagrożony będzie interes firmy.

Komu i kiedy wolno udzielić urlopu na część dnia pracy?

Zasadą jest, że urlopu udziela się na pełne dni. Pierwszy wyjątek to sytuacja, gdy pozostała do wykorzystania pula wolnego jest niższa niż dobowy wymiar czasu pracy etatowca w danym dniu. Przykładowo, jeśli zatrudnionemu w równoważnym systemie pozostało do wykorzystania 6 godzin urlopu, a konkretnego dnia miał przepracować 8 godzin.

Kolejnym wyjątkiem, choć niedotyczącym wprost uprawnień urlopowych, jest zwolnienie w celu sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do 14 lat. Przysługuje ono w rocznym wymiarze 16 godzin albo 2 dni. O sposobie wykorzystania zwolnienia w roku kalendarzowym decyduje zatrudniony w pierwszym wniosku o jego udzielenie w tym roku.

Czy i jakie zasady muszą obowiązywać w firmie, aby pracownik dostał zwolnienie na załatwienie prywatnych spraw?

Zasadniczo decyzję w sprawie udzielenia zwolnienia w celu załatwienia spraw osobistych oraz zasady jego odpracowania określa pracodawca. Nie ma jednak przeciwwskazań, aby uczynić to w drodze porozumienia z zatrudnionym.

Dobrą praktyką jest zdefinio- wanie takich zasad w aktach wewnątrzzakładowych, np. regulaminie pracy lub odpowiedniej polityce. Można tam określić procedurę wnioskowania o zwolnienie, wzór samego wniosku oraz zasady ustalania sposobu odpracowania wolnego.

Co się dzieje, gdy do odpracowania tej krótkiej absencji nie dojdzie, bo np. pracownik choruje, a następnie traci posadę?

Zasadą jest, że zwolnienie na zajęcie się sprawami osobistymi powinno być odpracowane i to w tym samym okresie rozliczeniowym (ewentualnie później – na wniosek pracownika). Jeżeli w wyjątkowej sytuacji nie będzie to możliwe, np. z powodu nagłego rozwiązania stosunku pracy, należy stosownie obniżyć wynagrodzenie zatrudnionego.

Czy i kiedy szef zgodzi się na wolne bez odpracowania?

Jest możliwa sytuacja, gdy pracodawca zgadza się zwolnić pracownika z części dnia pracy bez jednoczesnego obowiązku odpracowania. Powinno to odbyć się w formie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Takie ustępstwo zależy od decyzji i dobrej woli zatrudniającego. To rozwiązanie nie jest regulowane wprost przez przepisy i wynika raczej z praktyki. Trzeba więc ostrożnie postępować przy jego stosowaniu, np. decydować się na nie rzadko i nie udzielać zwolnienia tylko jednemu, wybranemu zatrudnionemu. ?

Rz: W jaki sposób pracownik może usprawiedliwić nagłą potrzebę opuszczenia biura czy fabryki?

Patrycja Zawirska: Przede wszystkim przysługuje mu prawo do skorzystania z urlopu na żądanie. Pracodawca jest zasadniczo zobowiązany udzielić takiego wolnego w terminie wskazanym przez zatrudnionego, na maksymalnie 4 dni w roku kalendarzowym. W tym celu podwładny powinien złożyć wniosek najpóźniej w dniu nieobecności. W przepisach zakładowych można uregulować, że potrzebę skorzystania z takiego urlopu trzeba zgłosić przed harmonogramowym czasem rozpoczęcia pracy w danym dniu.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami