Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje obecnie nad zmianami przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców, w tym nowelizacją ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i niektórych innych ustaw. Największe zmiany będą dotyczyć procedury uproszczonej, dzięki której na okres do sześciu miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy powierzać można pracę obywatelom Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy, bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Obecnie wystarczy rejestracja w powiatowym urzędzie pracy (PUP) oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi.
Przepisy unijne
Projektowana ustawa ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego.
Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia warunków i procedury wydawania zezwoleń na pobyt i pracę sezonową dla cudzoziemców. W Polsce brak jest przepisów regulujących kompleksowo to zagadnienie. Zmiany obejmują przypadki, w których obywatele Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy mogą korzystać z uproszczonej procedury dostępu do rynku pracy. W uzasadnieniu projektowanych zmian wskazano, iż konieczne jest, aby przyjęte rozwiązania, realizując warunki dyrektywy, w największym możliwym stopniu odpowiadały potrzebom pracy sezonowej, zwłaszcza w sektorze rolniczym. Warto jest także w miarę możliwości wprowadzać ułatwienia dla pracodawców i pracowników, którzy współpracują od wielu lat, a praca jest wykonywana legalnie.
Zmiany motywowane są koniecznością ograniczenia nadużyć dotyczących rejestracji oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi oraz monitorowania faktycznego zatrudniania ich w Polsce. Obecny system nie jest idealny i rzeczywiście dochodzi do wielu nieprawidłowości, w tym przede wszystkim rejestrowania oświadczeń dla pozoru i handlu nimi. Oczywistą wadą jest brak określonych warunków rejestracji oświadczenia i wyraźnych przepisów przewidujących możliwość odmowy rejestracji.
Bez testu rynku
Projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i niektórych innych ustaw przewiduje utrzymanie dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy zwolnienia z konieczności tzw. testu rynku pracy. Chodzi tu o uzyskanie informacji od starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy.