Koronawirus: obniżenie wymiaru czasu pracy a wymiar urlopu i ekwiwalentu

Obniżenie wymiaru czasu pracy na podstawie specustawy oznacza nie tylko niższą pensję, ale też krótszy urlop i niższe świadczenia za czas wypoczynku.

Aktualizacja: 02.07.2020 17:49 Publikacja: 02.07.2020 15:32

Koronawirus: obniżenie wymiaru czasu pracy a wymiar urlopu i ekwiwalentu

Foto: AdobeStock

Urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 lub 26 dni rocznie – w zależności od stażu pracy – przysługuje tylko zatrudnionym na cały etat. Niepełnoetatowiec może wypoczywać proporcjonalnie krócej. Oznacza to, że pracownikom, którym firma obniżyła wymiar czasu pracy m.in. po to, aby dostać dofinansowanie antykryzysowe, za okres zatrudnienia na część etatu będzie przysługiwać odpowiednio mniej dni urlopu.

Skutki zmian

Sposób liczenia wymiaru urlopu wypoczynkowego, gdy w trakcie roku pracownikowi zmienia się etat, nie wynika bezpośrednio z przepisów. W praktyce Państwowa Inspekcja Pracy każe ustalać go odrębnie dla okresów zatrudnienia w różnych wymiarach czasu pracy, zaokrąglając w górę liczbę dni urlopu na każdym etapie.

Dla przykładu osobie, która przez pięć miesięcy 2020 r. pracowała na cały etat, a do końca tego roku będzie zatrudniona na 0,8 etatu (najczęstszy wymiar obniżki na podstawie specustawy), będzie w tym roku przysługiwało 24, a nie 26 dni urlopu. Gdyby taki pracownik miał prawo do 20 dni urlopu, straciłby jeden dzień. Zamiast 20, miałby prawo do 19 dni wypoczynku.

Będą też finansowe straty

Zmniejszenie etatu pociąga za sobą przede wszystkim obniżkę wynagrodzenia. Ta zmiana przekłada się z kolei na inne świadczenia pracownicze. Jednym z nich jest wynagrodzenie urlopowe.

Co do zasady za dni urlopu pracownik powinien otrzymać takie wynagrodzenie, jakby w tym czasie pracował. Dlatego obowiązuje zasada, że licząc pensję za urlop, przyjmuje się stałe składniki wynagrodzenia z miesiąca wykorzystywania urlopu – tj. po obniżce. Dotyczy to również zmiennych składników płacy przysługujących za okresy nie dłuższe niż miesiąc, np. premii, wynagrodzenia czy dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych (do wynagrodzenia urlopowego nie wchodzi nagroda uznaniowa). Choć składniki te przyjmuje się w średniej wysokości wypłaconej w ciągu ostatnich trzech miesięcy, to przy zmianie etatu i obniżce pensji podstawę przelicza się z uwzględnieniem tych zmian. Nie ma znaczenia, że urlop przysługuje za cały rok, a przez część roku etat i zarobki były wyższe.

Podobnie jest z ekwiwalentem za urlop. Podstawą jego naliczenia również jest wynagrodzenie stałe z miesiąca nabycia prawa do tego świadczenia oraz średnia miesięcznych składników zmiennych z ostatnich trzech miesięcy. Dodatkowo jednak przyjmuje się tu zmienne składniki za okresy nie dłuższe niż miesiąc w średniej wysokości z wcześniejszych 12 miesięcy. Je także przelicza się odpowiednio do nowego etatu i obniżonej płacy.

Te zasady obowiązują także w razie obniżki wynagrodzeń w związku z Covid-19 na podstawie porozumienia z przedstawicielami pracowników.

Zapłata za godziny, a nie dni

Licząc ekwiwalent za urlop, pracodawca dzieli jego stawkę dzienną przez dobową normę czasu pracy. Dla każdego pracownika wynosi ona osiem godzin, niezależnie od etatu.

Ekwiwalent przysługuje natomiast za każdą godzinę, a nie dzień urlopu niewykorzystanego do końca zatrudnienia. To również oznacza, że kwota ekwiwalentu będzie niższa niż przy zatrudnieniu na cały etat.

Wymiar wypoczynku przy zmianie etatu

Aby obliczyć, ile dni wolnego przysługuje osobie uprawnionej do 26 dni urlopu rocznie, której od 1 czerwca 2020 r. zmniejszono wymiar czasu pracy do 0,8 etatu, należy kolejno:

Krok 1. Ustalić wymiar urlopu za miesiące pracy na cały etat:

5/12 x 26 dni = 10,83; po zaokrągleniu 11 dni.

Krok 2. Ustalić wymiar urlopu dla niepełnoetatowca w skali roku:

0,8 x 26 dni = 20,8; po zaokrągleniu 21 dni.

Krok 3. Obliczyć wymiar urlopu za miesiące pracy na 0,8 etatu:

7/12 x 21 dni = 12,25 po zaokrągleniu 13 dni.

Krok 4. Określić wymiar urlopu za cały rok:

w tym celu dodajemy wymiary urlopu za okres pracy w innych wymiarach czasu pracy: 11 + 13 = 24 dni.

Urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 lub 26 dni rocznie – w zależności od stażu pracy – przysługuje tylko zatrudnionym na cały etat. Niepełnoetatowiec może wypoczywać proporcjonalnie krócej. Oznacza to, że pracownikom, którym firma obniżyła wymiar czasu pracy m.in. po to, aby dostać dofinansowanie antykryzysowe, za okres zatrudnienia na część etatu będzie przysługiwać odpowiednio mniej dni urlopu.

Skutki zmian

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego