Każdy człowiek ma prawo do ochrony dóbr osobistych, będących swoistego rodzaju atrybutem osoby ludzkiej. Dobra osobiste – powiązane z konkretną osobą – określane są jako uznane przez system prawny wartości (doktryna nazywa je też wysoko cenionymi stanami rzeczy) obejmujące fizyczną i psychiczną integralność człowieka, jego indywidualność oraz godność i pozycję w społeczeństwie, stanowiące przesłankę samorealizacji osoby ludzkiej (Z. Radwański, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2002, s. 152).
Pod ochroną...
Dobra osobiste należą do kategorii dóbr niematerialnych, co oznacza, że nie dają się wyrazić w pieniądzu. Natomiast nie wyklucza to wykorzystywania niektórych dóbr osobistych w obrocie gospodarczym (np. wizerunek czy nazwisko) i ich komercjalizacji. Mówiąc najprościej, dobra osobiste to przypisane każdemu człowiekowi niezbywalne prawa związane ściśle z jego osobą. Prawa te wymienia kodeks cywilny. W art. 23 przytacza typy dóbr osobistych, do których ochrony prawo ma każdy człowiek. Są to: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Prawo cywilne chroni przed naruszeniem ochrony dóbr osobistych niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
...także w pracy
Zgodnie z art. 111 k.p. rownież pracodawca musi szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. To podstawowy obowiązek i jedna z naczelnych zasad prawa pracy. Nakaz ten ma chronić zatrudnionego, jako słabszą stronę stosunku pracy, przed pogwałceniem jego praw osobistych. Dlatego szef w stosunkach z etatowcem musi przestrzegać ochrony dóbr wymienionych w art. 23 k.c., które w momencie wykonywania pracy mogą zostać naruszone. Są to przede wszystkim zdrowie, cześć czy nazwisko.
Katalog dóbr osobistych wymieniony w kodeksie cywilnym jest otwarty, dlatego jeżeli w trakcie pracy u pracownika pojawi się dobro osobiste jako wysoko ceniony stan rzeczy, też będzie przedmiotem ochrony.
W art. 111 k.p. pojawia się także pojęcie godności pracowniczej. Termin ten nigdzie nie został prawnie zdefiniowany. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ustalono taką definicję godności osobistej: „pracowniczą godność tworzy poczucie własnej wartości, oparte na opinii dobrego fachowca i sumiennego pracownika oraz na uznaniu zdolności, umiejętności i wkładu pracy pracownika przez jego przełożonych" (wyrok SN z 24 czerwca 2015 r., II PK 207/14).
