Inspekcja pracy potrzebuje nowych uprawnień

Rozmowa | Roman Giedrojć, główny inspektor pracy

Publikacja: 17.06.2016 02:00

Inspekcja pracy potrzebuje nowych uprawnień

Foto: 123RF

Rz: Z czym pracodawcy mieli najwięcej problemów w ubiegłym roku?

Roman Giedrojć: W zeszłym roku kontrole inspektorów pracy ujawniły 86,8 tys. wykroczeń przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową. Większość dotyczyła przygotowania do pracy, wynagrodzenia za pracę i innych należności ze stosunku pracy oraz czasu pracy. Mimo że wypłata wynagrodzenia za pracę jest bezwzględnym obowiązkiem każdego pracodawcy i przedsiębiorcy, kompleksowe kontrole w około 1600 podmiotach wykazały liczne, choć w nieco węższym zakresie niż rok wcześniej, naruszenia prawa. Spadł odsetek pracodawców, którzy nie wypłacili wynagrodzenia za pracę. Wzrósł natomiast odsetek pracodawców niewypłacających należności za pracę w godzinach nadliczbowych. Zwiększyła się liczba pracodawców płacących nieterminowo oraz zaniżających wysokość zapłaty.

Co zrobi inspektor pracy, który w czasie kontroli wykryje przypadek niewypłaconego wynagrodzenia?

Jeśli wysokość zaległego wynagrodzenia ma charakter bezsporny, inspektor wydaje nakaz wypłaty pod rygorem natychmiastowej wykonalności. Dotyczy to świadczeń naliczonych i zatwierdzonych do wypłaty przez pracodawcę, ale z jakichś względów niewypłaconych pracownikowi. W 2015 r. inspektorzy pracy wydali ponad 7 tys. decyzji nakazujących natychmiastową wypłatę wynagrodzenia lub innych świadczeń ze stosunku pracy. Inspektor pracy może również kierować wystąpienia i polecenia ustne dotyczące usunięcia nieprawidłowości w tym zakresie. W sumie dzięki działaniom Państwowej Inspekcji Pracy ponad 100 tys. poszkodowanych pracowników odzyskało niewypłacone im należności, niejednokrotnie jeszcze w trakcie prowadzonej kontroli, na kwotę ogólną 207,5 mln zł.

Jak to możliwe, że przedsiębiorca nie wypłaca wynagrodzeń?

Pracodawcy częściej tłuma- czyli się nieznajomością prze- pisów niż brakiem środków finansowych. Pracownik nie może jednak ponosić ryzyka związanego z działalnością gospodarczą. Nie można przy tym, chcąc uniknąć odpowiedzialności, powoływać się na nieznajomość prawa. Tym bardziej w sytuacji, gdy drzwi Państwowej Inspekcji Pracy są otwarte dla każdego pracodawcy, który chce zasięgnąć porady prawnej i wyjaśnić swoje wątpliwości. Tylko w ubiegłym roku specjaliści PIP udzielili milion bezpłatnych porad prawnych i technicznych, głównie osobom pracu- jącym i byłym pracownikom, ale też licznej rzeszy pracodawców i przedsiębiorców.

Jakie zmiany w przepisach przydałyby się inspekcji pracy?

Ubiegłoroczne działania kontrolne dowodzą konieczności kompleksowych zmian w zakresie stosowania umów cywilnoprawnych. Z uznaniem przyjmuję projekt zmiany prze- pisów o minimalnej stawce godzinowej dla osób świadczących pracę na podstawie takich umów, przygotowany przez resort pracy. Pozwoli to zapewnić godną płacę osobom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia, szczególnie w branży ochroniarskiej, firmach sprzątających i w budownictwie, gdzie stawki godzinowe należą do najniższych. Ludzie godzą się na nie ze strachu przed brakiem jakichkolwiek środków do życia. Jestem jednak przekonany, że inspektorzy pracy powinni także uzyskać prawo wydawania nakazów przekształcenia umów cywilnoprawnych w umowy o pracę. Mogłoby to zapobiec dalszej eskalacji bezprawnego zastępowania umów o pracę tzw. umowami śmieciowymi.

—rozm. Mateusz Rzemek

Rz: Z czym pracodawcy mieli najwięcej problemów w ubiegłym roku?

Roman Giedrojć: W zeszłym roku kontrole inspektorów pracy ujawniły 86,8 tys. wykroczeń przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową. Większość dotyczyła przygotowania do pracy, wynagrodzenia za pracę i innych należności ze stosunku pracy oraz czasu pracy. Mimo że wypłata wynagrodzenia za pracę jest bezwzględnym obowiązkiem każdego pracodawcy i przedsiębiorcy, kompleksowe kontrole w około 1600 podmiotach wykazały liczne, choć w nieco węższym zakresie niż rok wcześniej, naruszenia prawa. Spadł odsetek pracodawców, którzy nie wypłacili wynagrodzenia za pracę. Wzrósł natomiast odsetek pracodawców niewypłacających należności za pracę w godzinach nadliczbowych. Zwiększyła się liczba pracodawców płacących nieterminowo oraz zaniżających wysokość zapłaty.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a