Usiłowanie kradzieży to powód do rozwiązania umowy o pracę

Zabór mienia pracodawcy to zawsze ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, niezależnie od tego czy stanowi to przestępstwo czy tylko wykroczenie.

Aktualizacja: 07.06.2016 09:13 Publikacja: 07.06.2016 07:00

Usiłowanie kradzieży to powód do rozwiązania umowy o pracę

Foto: 123RF

Pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy, gdy ten ciężko naruszył swoje podstawowe obowiązki (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.). Jednym z nich jest dbałość o dobro zakładu pracy oraz ochrona jego mienia. Wymóg ten określa art. 100 § 2 pkt 4 k.p.

Treść obowiązku dbałości o dobro pracodawcy i ochrony jego mienia nie ogranicza się do zakazu zachowań negatywnych (np. kradzieży), ale obejmuje także powinności zachowań pozytywnych. Natomiast każde postępowanie zatrudnionego skierowane bezpośrednio lub pośrednio przeciwko mieniu firmy (jego uszkodzenie, zniszczenie lub umniejszenie) narusza podstawowy obowiązek służbowy z art. 100 § 2 pkt 4 k.p. Dlatego jego umyślne złamanie przez np. kradzież mienia pracodawcy lub jego przywłaszczenie uzasadnia rozwiązanie angażu bez wypowiedzenia z winy pracownika na mocy art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Próba też szkodzi

Zaznaczyć przy tym należy, że kradzież mienia pracodawcy jest zawsze ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych, niezależnie od tego czy ze względu na jego wartość stanowi przestępstwo, czy tylko wykroczenie. Podobnie podnosił Sąd Najwyższy w wyroku z 10 listopada 1999 r. (I PKN 361/99).

Także usiłowanie kradzieży na szkodę pracodawcy stanowi ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego dbałości o mienie pracodawcy. Wyraźnie zaznaczał to SN w wyroku z 12 lipca 2001 r. (I PKN 532/00). Podobnie uznał SN w wyroku z 18 grudnia 2002 r. (I PK 37/02). W uzasadnieniu wskazał, że bez znaczenia dla oceny prawidłowości rozwiązania umowy o pracę na mocy art. 52 § 1 pkt 1 k.p. jest wartość złomu brązu, którego kradzieży usiłował dokonać pracownik.

Dlatego usiłowanie kradzieży lub przywłaszczenia mienia pracodawcy mające znamiona wykroczenia lub przestępstwa może być zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Stanowisko orzecznictwa sądowego jest w tym zakresie ugruntowane. Już bowiem na etapie usiłowania dokonania kradzieży mienia firmy pracownik świadomie narusza obowiązek dbałości o zasoby pracodawcy. Firma może więc zasadnie zwolnić go bez wypowiedzenia, choćby ten nie zdołał jeszcze zrealizować zamiaru kradzieży, ale celowo zmierzał do jej dokonania (np. gdy wynosił towar z magazynu, ale złapała go ochrona). Takie zachowanie uzasadnia przypisanie pracownikowi winy umyślnej w złamaniu podstawowego wymogu służbowego.

Za kratki

Niewykluczone, że oprócz odpowiedzialności pracowniczej usiłowanie kradzieży mienia przez pracownika uzasadni także jego karne obciążenie. Będzie to bowiem zwykle przestępstwo kradzieży opisane w art. 278 § 1 kodeksu karnego. Grozi za to kara od trzech miesięcy do pięciu lat pozbawienia wolności.

Przy czym karalne jest już usiłowanie popełnienia tego przestępstwa. Wynika to z art. 13 § 1 k.k. Według niego odpowiada za usiłowanie ten, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. Przestępstwo to jest ścigane z urzędu. Wystarczy zatem, że pracodawca zawiadomi policję lub prokuraturę, które dalej powinny prowadzić postępowanie przygotowawcze i wnieść akt oskarżenia do sądu.

Poszkodowany szef będzie mógł żądać naprawienia poniesionej szkody także w toku procesu karnego jako pokrzywdzony (art. 46 k.k.). Orzeczony w tym postępowaniu obowiązek naprawienia szkody na mocy art. 46 § 1 k.k. będzie tytułem egzekucyjnym i jest podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego wobec pracownika.

Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach

O czym pamiętać

- warto zabezpieczyć dowody świadczące o czynie pracownika (sporządzić notatki, fotografie lub nagrania)

- w piśmie o dyscyplinarce podaje się jej przyczynę oraz poucza pracownika o prawie złożenia odwołania do sądu

- w razie nieobecności pracownika pismo o rozstaniu przesyła się pocztą lub przekazuje przez posłańca

- odmowa przyjęcia przez etatowca pisma o dyscyplinarce nie wpływa na skuteczność tej czynności, angaż rozwiąże się z chwilą, gdy pracownik miał możliwość zapoznać się z tą korespondencją

- zatrudniony ma tylko 14 dni na odwo-łanie się od dyscyplinarki do sądu pracy

Samowolna dyspozycja

Podobnie jak usiłowanie kradzieży należy też potraktować usiłowanie wypłaty sobie pieniędzy z kasy firmy bez zgody pracodawcy. Zwracał na to uwagę SN w wyroku z 5 lutego 2002 r. (I PKN 846/00). Podkreślił, że aby zakwalifikować zachowanie pracownika jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, całkowicie wystarczający jest potwierdzony fakt usiłowania wypłacenia sobie przez pracownika premii, bez uprzedniej decyzji pracodawcy o jej przyznaniu.

W tej sprawie pracownica zatrudniona jako główna księgowa usiłowała wypłacić sobie premie bez decyzji szefa o jej przyznaniu. Uznano to za wystarczającą podstawę do jej dyscyplinarnego zwolnienia.

Czego unikać

- zwalniania pracownika bez wypowiedzenia, jeśli nie można mu udowodnić usiłowania kradzieży mienia firmy

- wręczania pisma o rozwiązaniu angażu po miesiącu, od kiedy szef dowiedział się od próbie przywłaszczenia

- odmowy wydania świadectwa pracy temu, kto usiłował zabrać coś z zakład

Pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy, gdy ten ciężko naruszył swoje podstawowe obowiązki (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.). Jednym z nich jest dbałość o dobro zakładu pracy oraz ochrona jego mienia. Wymóg ten określa art. 100 § 2 pkt 4 k.p.

Treść obowiązku dbałości o dobro pracodawcy i ochrony jego mienia nie ogranicza się do zakazu zachowań negatywnych (np. kradzieży), ale obejmuje także powinności zachowań pozytywnych. Natomiast każde postępowanie zatrudnionego skierowane bezpośrednio lub pośrednio przeciwko mieniu firmy (jego uszkodzenie, zniszczenie lub umniejszenie) narusza podstawowy obowiązek służbowy z art. 100 § 2 pkt 4 k.p. Dlatego jego umyślne złamanie przez np. kradzież mienia pracodawcy lub jego przywłaszczenie uzasadnia rozwiązanie angażu bez wypowiedzenia z winy pracownika na mocy art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe