Z jednej strony przepisy ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 1482 ze zm.) oraz przepisy ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (tekst jedn. DzU z 2020 r., poz. 35) wskazują, że pracodawca nie może powierzać cudzoziemcowi pracy w innym wymiarze czasu pracy lub za niższym wynagrodzeniem niż wskazane w jego zezwoleniu na pracę (lub w oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi). Zatrudnianie obcokrajowców na innych warunkach niż wskazane w zezwoleniu / oświadczeniu grozi pracodawcy sankcjami, np. zakazem zatrudniania cudzoziemców lub grzywną. W celu zmiany wymiaru czasu pracy lub obniżenia wynagrodzenia cudzoziemiec posiadający jednolite zezwolenie na pobyt i pracę powinien wystąpić do wojewody o jego zmianę, a w imieniu cudzoziemca pracującego w oparciu o zezwolenie na pracę o wydanie nowych dokumentów wnioskuje pracodawca. Także oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi musi być od nowa wpisane do rejestru prowadzonego przez urząd pracy, aby móc zmienić jego warunki. W dobie pandemii przeprowadzanie od nowa procedur uzyskiwania dokumentów legalizujących pracę jest bardzo pracochłonne, a w niektórych przypadkach niemożliwe.
Z drugiej strony, tarcze antykryzysowe są ustawami specjalnymi, a zastosowanie ich mechanizmów z założenia miało być jak najszerzej dostępne dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami pandemii. Wielu ekspertów podkreślało więc, że interpretowanie zapisów tzw. tarczy antykryzysowej w ten sposób, że nie można wnioskować o pomoc na ochronę miejsc pracy dla cudzoziemców, byłoby niezgodne z jej celem, a nawet dyskryminujące.
Koniec wątpliwości
W związku z powyższym w kolejnej nowelizacji ustawy antykryzysowej, czyli tzw. tarczy 3.0, ustawodawca dodał art. 15z5, który eliminuje opisane wątpliwości. Zgodnie z jego brzmieniem, jeżeli wskutek skorzystania przez pracodawcę z mechanizmów przewidzianych w art. 15g, 15zf lub 15x tzw. tarczy antykryzysowej uległy zmianie warunki wykonywania pracy przez cudzoziemca określone w jego zezwoleniu na pracę, jednolitym zezwoleniu na pobyt i pracę lub oświadczeniu o powierzeniu pracy, nie ma konieczności zmiany zezwolenia na pracę tego cudzoziemca lub uzyskiwania dla niego nowych dokumentów w tym zakresie.
Odmrożenie terminów
Zgodnie z przepisami tarczy 3.0 terminy procesowe oraz sądowe, w tym terminy w postępowaniach administracyjnych, które nie rozpoczęły biegu lub zostały zawieszone na czas stanu epidemii / zagrożenia epidemicznego rozpoczynają się lub znowu biegną od 24 maja 2020 r. Oznacza to, że wszystkie rozpoczęte jeszcze przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego (przed 14 marca 2020 r.) procedury dotyczące cudzoziemców przed urzędami wojewódzkimi lub urzędami pracy zostają odmrożone, a sprawy, w których wnioski wniesiono po 14 marca 2020 r., rozpoczynają swój bieg.
Jeżeli w sprawie cudzoziemca otrzymaliśmy po 14 marca 2020 r. pismo wzywające do uzupełnienia wniosku, to od 24 maja 2020 r. rozpoczyna swój bieg termin, jaki został w nim wskazany na złożenie odpowiednich dokumentów.
Ważność dokumentów
Na podstawie tarczy antykryzysowej okresy ważności zezwoleń na pracę oraz dokumentów legalizujących pobyt cudzoziemców przedłużono do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (tego, który będzie obowiązywał jako ostatni). Przedłużeniu uległy m.in. wizy krajowe D, karty pobytu, zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pracę, terminy składania wniosków o przedłużenie tych tytułów, jak też, pod pewnymi warunkami, okres przebywania w Polsce cudzoziemców na podstawie wizy Schengen lub w ruchu bezwizowym.
