RPO: zakaz pracy w święta w handlu powinien objąć wszystkich zatrudnionych

Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że konieczne jest wprowadzenie zakazu pracy w święta w placówkach handlowych, który obejmie nie tylko pracowników.

Aktualizacja: 21.05.2016 20:06 Publikacja: 21.05.2016 19:34

RPO: zakaz pracy w święta w handlu powinien objąć wszystkich zatrudnionych

Foto: 123RF

Zgodnie z art. 151

9a

Kodeksu pracy praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona, dotyczy to także świąt przypadających w niedzielę. Kodeks pracy ustanawia odstępstwo od tego zakazu w odniesieniu jedynie do prac koniecznych wykonywanych w placówkach handlowych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar uważa, że regulacja ta nie w pełni odpowiada standardom konstytucyjnym. Prawo do dni wolnych od pracy, wynikające z Konstytucji, dotyczy bowiem nie tylko pracowników w rozumieniu kodeksu pracy, ale również innych osób wykonujących pracę zarobkową. RPO wystąpił do minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbiety Rafalskiej o rozważenie odpowiedniej zmiany przepisów.

Obecnie dniami wolnymi od pracy są wszystkie niedziele i następujące święta: 1 stycznia, 6 stycznia - Święto Trzech Króli (od 2011 r.), pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy, 1 i 3 maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia, 1 i 11 listopada oraz 25 i 26 grudnia. Z obserwacji RPO wynika, że zakaz pracy w placówkach handlowych w święta nie zawsze obejmuje mniejsze sklepy, a także placówki należące do popularnych sieci franczyzowych.

- Co prawda wynikający z Kodeks u pracy zakaz pracy w święto w placówkach handlowych dotyczy każdej pracy, ale z oczywistych przyczyn odnosi się tylko do pracowników i nie obejmuje wszystkich pozostałych kategorii osób wykonujących pracę zarobkową , a więc osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnych oraz samozatrudnionych nie będących pracodawcami. Z tego względu jest to regulacja niewystarczająca w świetle wymogów wynikających w szczególności z art. 66 ust. 2 Konstytucji. W moim przekonaniu nie może ulegać wątpliwości, że sformułowane w tym przepisie prawo podmiotowe do dni wolnych od pracy obejmuje nie tylko pracowników w rozumieniu art. 2 Kodeks u pracy, ale inne osoby wykonujące pracę zarobkową - podkreśla rzecznik.

Powołuje się na istnienie  szerszej „konstytucyjnej" definicji pracownika, która znalazła potwierdzenie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2 czerwca 2015 r. w sprawie K 1/13 w odniesieniu do wolności zrzeszania się. Zauważa, że taka definicja przystaje do prawa unijnego, które w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ( TSUE ) za kryteria wyróżniające pracownika uważa w szczególności świadczenie pracy na rzecz innej osoby, wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy i odpłatność pracy. Rodzaj stosunku pracy łączącego pracownika z pracodawcą nie ma przy tym  decydującego znaczenia (orzeczenia TSUE: z 13.1.2004 r., C - 256/01, Debra Allonby v. Accrington & Rossendale College Education Lecturing Services, trading as Protocol Professional and Secretary of State for Education and Employment; z 31.5.1989 r., 344/87, I . Bettray v. Staatssecretaris van Justitie oraz z 26.2.1992 r. V.J.M. Raulin v. Minister van Onderwijs en Wetenschappen).

- Dlatego za niezbędne uważam podjęcie działań ustawodawczych, które doprowadziłyby do wprowadzenia zakazu pracy w święta w placówkach handlowych obejmującego nie tylko pracowników, ale także pozostałe osoby wykonujące pracę zarobkową na podstawie umów prawa cywilnego i w ramach samozatrudnienia w warunkach upodobniających je do zatrudnienia pracowniczego -  pisze Adam Bodnar do Elżbiety Rafalskiej.

Zgodnie z art. 151

9a

Pozostało 99% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona