Rozwiązanie umowy o pracę w trakcie okresu ochrony przed zwolnieniem

- Urodziłem się 28 czerwca 1957 r. Mam umowę na czas nieokreślony. Czy do okresu ochrony przedemerytalnej zalicza mi się obowiązujący 3-miesięczny okres wypowiedzenia oraz przysługująca liczba dni urlopu (mam do wykorzystania pełne 26 dni urlopu)?

Zgodnie z przepisami sprzed ostatniej reformy emerytalnej, wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 28 czerwca 1957 r. wynosił 67 lat. Czytelnik osiągnąłby go dopiero w czerwcu 2024 r. Zgodnie z nowymi przepisami, które weszły w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzn wynosi obecnie 65 lat. Pracownik osiągnie go w czerwcu 2022 r., tj. już po upływie 4 lat od dnia wejścia w życie reformy. W związku z tym, zgodnie z przepisami przejściowymi do reformy, będzie objęty ochroną przedemerytalną od 28 czerwca 2018 r. do 28 czerwca 2022 r.

Wręczenie wypowiedzenia umowy przed osiągnięciem wieku przedemerytalnego jest co do zasady zgodne z prawem, nawet jeśli pracownik przekroczy ten wiek w okresie wypowiedzenia. Jeżeli zatem w momencie wypowiedzenia pracownik nie był jeszcze w wieku przedemerytalnym, stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu z chwilą upływu okresu wypowiedzenia – nawet jeżeli nastąpiłoby to już po 28 czerwca 2018 r. Liczba dni niewykorzystanego urlopu nie wpływa na czas trwania ochrony przedemerytalnej.

- Kiedy obejmie mnie okres ochrony przedemerytalnej? Urodziłem się 12 września 1957 r.

Na podstawie przepisów obowiązujących do końca września 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 12 września 1957 r. wynosił 67 lat. Wiek ten czytelnik osiągnąłby we wrześniu 2024 r. Oznacza to, że jego okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się dopiero we wrześniu 2020 r. Jednak reforma emerytalna obniżyła wiek emerytalny dla mężczyzn do co najmniej 65 lat. Czytelnik osiągnie go 12 września 2022 r., a więc po upływie 4 lat od dnia wejścia w życie tej reformy. W związku z tym, będzie objęty ochroną przedemerytalną w 4-letnim okresie od 12 września 2018 r. do 12 września 2022 r.

- Urodziłem się 25 stycznia 1952 r. Mam umowę o pracę na czas nieokreślony. Od sierpnia 2017 r. do stycznia 2018 r. przebywałem na zwolnieniu lekarskim, ale już jestem zdrowy. Przedstawiłem w zakładzie pracy odpowiednie zaświadczenie lekarskie. Aktualnie przebywam na zaległym urlopie wypoczynkowym. W styczniu ukończę 66 lat, ale nadal chciałbym pracować, jeśli pracodawca nie wręczy mi wypowiedzenia. Czy nadal obejmuje mnie okres ochronny, a jeśli tak, to do kiedy?

Zgodnie z przepisami obowiązującymi do czasu reformy emerytalnej, wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 25 stycznia 1952 r. wynosił co najmniej 66 lat i 5 miesięcy. Czytelnik osiągnąłby go w czerwcu 2018 r. Zatem jego okres ochrony przedemerytalnej rozpoczął się w czerwcu 2014 r. Zgodnie z reformą, która weszła w życie 1 października 2017 r. powszechny wiek emerytalny mężczyzn został obniżony do 65 lat. Czytelnik osiągnął go 25 stycznia 2017 r.

Z uwagi na to, że pracownik w dniu wejścia reformy w życie był już objęty ochroną stosunku pracy, jego okres ochronny będzie trwał do 25 czerwca 2018 r. Do tego czasu pracodawca nie może wypowiedzieć mu umowy. Bez znaczenia jest tutaj fakt, że czytelnik w międzyczasie osiągnął nowy, obniżony wiek emerytalny. Od niego będzie zależało, czy przejdzie na emeryturę, czy będzie pracował do końca okresu podlegania ochronie.

- Urodziłem się 11 marca 1957 r. Od kiedy obowiązuje mnie okres ochronny?

Na podstawie przepisów obowiązujących przed reformą, wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 11 marca 1957 r. wynosił co najmniej 67 lat. Czytelnik osiągnąłby go w marcu 2024 r. Oznacza to, że jego okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się 4 lata wcześniej, czyli w marcu 2020 r. Zgodnie z nowymi przepisami, które weszły w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzn został obniżony do 65 lat. Czytelnik osiągnie go 11 marca 2022 r. Z uwagi na to, że pracownik osiągnie ten wiek po upływie 4 lat od dnia wejścia w życie reformy emerytalnej, jego okres ochronny będzie trwał od 11 marca 2018 r. do 11 marca 2022 r.

- Urodziłam się 5 października 1957 r. W dniu 31 marca 2018 r. zakład rozwiązał ze mną umowę o pracę za porozumieniem stron z przyczyn niedotyczących pracownika. Podstawę prawną rozwiązania umowy stanowi ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Proszę o informację, czy zakład postąpił zgodnie z prawem, bo według mnie do czerwca 2019 r. trwa okres mojej ochrony przedemerytalnej, a w tym czasie nie można z pracownikiem rozwiązać umowy o pracę.

Na podstawie przepisów obowiązujących do 30 września 2017 r., powszechny wiek emerytalny kobiety urodzonej 5 października 1957 r. wynosił 61 lat i 8 miesięcy. Czytelniczka osiągnęłaby go w czerwcu 2019 r. Oznacza to, że jej okres ochrony przedemerytalnej rozpoczął się w czerwcu 2015 r. Reforma emerytalna, która weszła w życie 1 października 2017 r., obniżyła wiek emerytalny dla kobiet do co najmniej 60 lat.

Z uwagi na to, że pracownica w dniu wejścia reformy w życie była już objęta ochroną stosunku pracy, będzie podlegała tej ochronie do 5 czerwca 2019 r. Bez znaczenia pozostaje fakt, że w międzyczasie osiągnęła nowy, obniżony wiek emerytalny. Oznacza to, że na dzień rozwiązania umowy – tj. 31 marca 2018 r. – pracownica była objęta ochroną przed zwolnieniem.

Ochrona przedemerytalna co do zasady chroni pracownika przed wypowiedzeniem umowy o pracę i jednostronną zmianą (pogorszeniem) jego warunków pracy i płacy. Nie dotyczy ona jednak rozwiązania umowy o pracę lub zmiany warunków zatrudnienia za porozumieniem stron. Z formalnego punktu widzenia, rozwiązanie umowy w takim trybie, nawet w okresie podlegania ochronie, nie jest sprzeczne z przepisami. W zależności od okoliczności, pracownica może jednak podważać zawarte porozumienie, powołując się na to, że złożone przez nią oświadczenie woli było obarczone wadą, np. błędu wywołanego podstępem drugiej strony, czyli pracodawcy. Mogłoby to teoretycznie mieć miejsce, gdyby pracodawca rozmyślnie informował podwładną, że jeżeli ta nie podpisze porozumienia, to jej stosunek pracy i tak ulegnie rozwiązaniu wskutek złożonego jej wypowiedzenia, bo ochrona jej nie przysługuje.

- Urodziłam się 6 kwietnia 1962 r. Obecnie pracuję na umowę o pracę. Przepracowanych mam 26 lat w KRUSie, a 11 lat w ZUS. Czy obowiązuje mnie już okres ochronny i kiedy mogę ubiegać się o emeryturę?

Okres ubezpieczenia w KRUS oraz związane z tym ewentualne uprawnienia emerytalne nie mają wpływu na wysokość wieku emerytalnego i związaną z nim ochronęprzed zwolnieniem. Zgodnie z przepisami sprzed wejścia ostatniej reformy emerytalnej w życie, wiek emerytalny kobiety urodzonej 6 kwietnia 1962 r. wynosił 63 lata i 2 miesiące. W dniu wejścia nowej regulacji w życie czytelniczka nie była objęta ochroną, gdyż wiek emerytalny osiągnęłaby dopiero w czerwcu 2025 r. Nowe przepisy, które weszły w życie 1 października 2017 r., obniżyły powszechny wiek emerytalny kobiet do 60 lat. Nowy wiek emerytalny czytelniczka osiągnie więc 6 kwietnia 2022 r. Okres ochrony przedemerytalnej rozpoczął się na 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, tj. 6 kwietnia 2018 r., i będzie trwał właśnie do 6 kwietnia 2022 r.

- Urodziłem się 3 stycznia 1958 r. Mam umowę o pracę na czas nieokreślony. 3 stycznia 2018 r. skończyłem 60 lat. Od kiedy obejmuje mnie okres ochronny?

Zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca września 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 3 stycznia 1958 r. wynosił co najmniej 67 lat. Czytelnik osiągnąłby go w styczniu 2025 r., a jego okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się dopiero w styczniu 2021 r. Reforma emerytalna, która weszła w życie 1 października 2017 r., obniżyła wiek emerytalny dla mężczyzn do co najmniej 65 lat. Czytelnik osiągnie nowy wiek emerytalny 3 stycznia 2023 r. i w związku z tym będzie on objęty ochroną przedemerytalną w 4-letnim okresie od 3 stycznia 2019 r. do 3 stycznia 2023 r.

- Urodziłem się 18 kwietnia 1952 r. Jestem zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieograniczony. Kiedy upływa mój okres ochronny zatrudnienia? Czy w tym czasie pracodawca może obniżyć mi wysokość płacy poprzez odebranie mi dodatku funkcyjnego ze względu na przeniesienie na inne stanowisko pracy?

Zgodnie z przepisami obowiązującymi do 30 września 2017 r., wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 18 kwietnia 1952 r. wynosił 66 lat i 6 miesięcy. Czytelnik osiągnąłby go w październiku 2018 r. Oznacza to, że jego okres ochrony przedemerytalnej rozpoczął się w październiku 2014 r. Zgodnie z reformą, która weszła w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzn został obniżony do 65 lat, który to czytelnik osiągnął 18 kwietnia 2017 r.

Z uwagi na to, że pracownik w dniu wejścia w życie tej reformy był już objęty ochroną stosunku pracy, jego okres ochronny będzie trwał do 18 października 2018 r. Bez znaczenia pozostaje fakt, że w międzyczasie osiągnął on nowy, obniżony wiek emerytalny. Do końca okresu podlegania ochronie, pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć mu umowy. Od czytelnika będzie zależało, czy przejdzie na emeryturę, czy będzie chciał dalej pracować do końca okresu podlegania ochronie.

Ochrona przedemerytalna obejmuje również zmianę (pogorszenie) warunków pracy lub płacy. W okresie jej obowiązywania pracodawca co do zasady nie może pogorszyć warunków zatrudnienia pracownika, np. poprzez przeniesienie go na inne stanowisko i pozbawienie dodatku. Od tej zasady obowiązują jednak wyjątki. Dotyczą on m.in. sytuacji takich, jak: