- Przełożony nieustannie prześladuje jednego z pracowników. Polega to na komentowaniu wyników pracy przy kolegach, złośliwych uwagach, niższych premiach itp. Czy to jest mobbing? Osoba, o której mowa, nie jest pracodawcą, a jednym z pracowników – kierownikiem zespołu.
W myśl art. 943 k.p. mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Istotną przesłanką odróżniającą mobbing od innych podobnych zachowań jest długotrwałość i uporczywość. Nie będą więc uznane za mobbing działania jednorazowe.
Jako przykład mobbingu można wskazać:
- lekceważenie pracownika,
- pomijanie go bez powodu przy awansach, podwyżkach lub premiach,
- kierowanie pracownika do pracy poniżej jego kwalifikacji,
- wydawanie mu sprzecznych poleceń,
- zlecanie mu niepotrzebnej pracy,
- stałe i nieuzasadnione krytykowanie efektów pracy pracownika,
- straszenie go zwolnieniem z pracy.
Wracając do opisanej sytuacji – nieistotne jest, że pracownik był szykanowany przez osobę inną niż pracodawca. Wystarczy, że jest to osoba przez niego zatrudniona. Odpowiedzialność i tak obciąża pracodawcę.
Fakt poddania pracownika mobbingowi uprawnia go do rozwiązania umowy o pracę oraz do dochodzenia z tego tytułu od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie stosunku pracy.
Ponadto, zgodnie z art. 943 § 3 k.p., pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Regulacja zawarta w k.p. nie wyłącza odpowiedzialności pracodawcy za szkody majątkowe poniesione przez pracownika w związku z utratą zdrowia (koszty leczenia, utrata zarobków itp.) na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.
Podwyżka wstecz również dla zwolnionego
WYRÓWNANIE
Pominięcie byłego pracownika przy przyznawaniu świadczenia będącego składnikiem wynagrodzenia za pracę w okresie, w którym był on zatrudniony, narusza zasady wynagradzania za pracę wykonaną.
- Pracownik rozwiązał umowę o pracę za wypowiedzeniem. Już po upływie okresu wypowiedzenia dowiedział się, że pracodawca wypłacił w firmie podwyżki z wyrównaniem za pół roku, także za okres, w którym pracownik jeszcze świadczył pracę. Czy decyzja o pominięciu tej osoby przy podwyżkach, mimo że pracowała ona w okresie, za który je wypłacano, jest zgodna z prawem?
Art. 80 kodeksu pracy stanowi, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Jeżeli w okresie, za który wypłacono „wsteczną podwyżkę" pracownik wykonywał pracę, powinien otrzymać wyrównanie za ten sam okres i na takich samych zasadach, jak inni zatrudnieni.
Pominięcie przy podwyżce lub wypłacenie podwyżki w wysokości niższej niż ta, która otrzymali pracownicy nadal pozostający w zatrudnieniu, jest ponadto niezgodne z art. 183c k.p. W myśl tego przepisu pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Dochodzi też do naruszenia wynikającej z art. 112 k.p. zasady równego traktowania pracowników.
Warto w tym miejscu przywołać wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 1996 r. (I PRN 94/96, OSNP 1997/8/131). SN stwierdził w nim, że pominięcie byłego pracownika przy przyznawaniu świadczenia, będącego składnikiem wynagrodzenia, za pracę w okresie, w którym był on zatrudniony, narusza zasady wynagradzania za pracę wykonaną (art. 80 k.p.), wynagradzania według ilości i jakości pracy (art. 78 k.p.) i równego traktowania pracowników (art. 112 k.p.).
W opisanej sytuacji pracownik powinien wystąpić do sądu pracy z roszczeniem o wypłatę wynagrodzenia. Zgodnie z art. 291 k.p. roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Anna Telec, radca prawny, prowadzi Kancelarię Prawa Pracy
podstawa prawna: art. 943 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 108 ze zm.)
podstawa prawna: art. 113, art. 183a § 3, art. 183d, art.183e ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 108 ze zm.)
podstawa prawna: art. 943 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 108 ze zm.)
podstawa prawna: art. 112, art. 183c, art. 80, art. 291 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 108 ze zm.)
