Przed zwolnieniem i zmianami
Pracodawca bez zgody związku nie może chronionym osobom wypowiedzieć umowy ani rozwiązać jej bez wypowiedzenia np. dyscyplinarnie. Nie może też zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść tych osób. Ta ochrona ma na celu zapewnienie działaczowi związkowemu poczucia bezpieczeństwa i niezależności wobec reprezentowania i obrony pracowników.
Zgoda nie zawsze potrzebna
Pracodawca może bez zgody związku zawrzeć z pracownikiem chronionym porozumienie o zakończeniu stosunku pracy. W takim przypadku to sam działacz związkowy decyduje o tym, czy chce korzystać z ustawowej ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy.
Ochrona związkowców nie jest absolutna. Przepisy prawa pracy wskazują co najmniej trzy przypadki, kiedy ma ona mniejszy zakres.
Po pierwsze, pracodawca może wypowiedzieć umowy wszystkim pracownikom, także działaczom związkowym, w przypadku likwidacji pracodawcy. Po drugie, pracodawca może zmienić warunki pracy całej załodze, jeżeli wprowadza w życie postanowienia nowego układu zbiorowego pracy. Po trzecie, może on jednostronnie zmienić warunki zatrudnienia działaczy związkowych, jeżeli w zakładzie pracy są przeprowadzane zwolnienia grupowe.
Przyzwolenie organizacji
Ustawa o związkach zawodowych nie precyzuje, w jakim czasie zarząd zakładowej organizacji związkowej powinien zająć stanowisko w sprawie zwolnienia działacza związkowego. Zarząd może więc swobodnie decydować, czy chce udzielić takiej zgody, czy też nie. Braku stanowiska związku nie można kwalifikować jako milczące wyrażenie zgody.
Czas trwania
Szczególna ochrona działaczy związkowych przysługuje przez okres wskazany w uchwale zarządu organizacji związkowej. Po jego upływie trwa jeszcze przez czas odpowiadający połowie okresu określonego uchwałą, nie dłużej jednak niż przez rok.