Nieterminowa realizacja ugody sądowej z pracownikiem - co grozi pracodawcy

- Jestem księgowym w spółce z o.o. Rok temu zawarliśmy ugodę sądową z byłym pracownikiem o spłacie ok. 14 tys. zaległości ze stosunku pracy, m.in. z tytułu nadgodzin. Przez niedopatrzenie nie dokonano tej wypłaty terminowo. Wskutek zgłoszenia tego do PIP, mam sprawę karną w sądzie. Komornik zdążył już ściągnąć cały dług ze spółki. Czy mogę zostać skazany w tych okolicznościach? – pyta czytelnik.

Tak.

Istnieją uzasadnione podstawy do uznania, że czytelnik poniesienie odpowiedzialność wykroczeniową. Kluczowe będą tu jednak okoliczności faktyczne, które mogą stanowić zarówno czynniki łagodzące, jak też obciążające w sprawie.

Czytaj także: Spór pracodawcy z pracownikiem: ugoda tańsza i szybsza niż wyrok

Oskarżyciel publiczny

Jak wynika z art. 10 ust. 1 pkt 15 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 623 ze zm.), do zadań Inspekcji należy ściganie wykroczeń:

- przeciwko prawom pracownika określonych w kodeksie pracy,

- o których mowa w art. 119-123 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także

- innych wykroczeń, gdy ustawy tak stanowią

oraz udział w postępowaniu w tych sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego. W sytuacji zaś, gdy inspekcja pracy kieruje wniosek do sądu o ukaranie pracodawcy, PIP ma status oskarżyciela publicznego. Zapewne w oparciu o te mechanizmy zostało wytoczone wobec pracodawcy postępowanie karne.

Tytuł egzekucyjny

Na mocy art. 777 § 1 pkt 1 kodeksu postępowania cywilnego tytułami egzekucyjnymi są:

- orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,

- ugoda zawarta przed sądem.

W opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia z ugodą. W oparciu o taki tytuł egzekucyjny (opatrzony wtórnie klauzulą wykonalności sądu) były pracownik wyegzekwował za pośrednictwem komornika sądowego całe przysługujące mu roszczenie. Co jednak istotne, ta okoliczność nie uchyla odpowiedzialności na gruncie przepisów karnych. W tym względzie należy przywołać treść art. 282 kodeksu pracy, z którego wynika, że ten, kto wbrew obowiązkowi nie wykonuje podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu pracy lub ugody zawartej przed komisją pojednawczą lub sądem pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Penalizuje się więc sam fakt niewykonania ugody sądowej.

Odpowiedzialna osoba

Powyższy przepis nie konkretyzuje przy tym podmiotu, który podlega odpowiedzialności wykroczeniowej. To oznacza, że może nim być zarówno pracodawca w znaczeniu członek organu zarządzającego, jak i osoba wyznaczona przez pracodawcę.

W tym zakresie znaczenie ma art. 31 § 1 k.p. Stanowi on, że za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba.

W korespondencji z tym przepisem pozostaje stanowisko Sądu Najwyższego z wyroku z 3 lutego 2003 r. (III KK 388/02). Tam zaakcentowano m.in., że: Podmiotem wykroczenia z art. 282 § 2 k.p. może być kierownik zakładu pracy lub główny księgowy lub każdy inny pracownik, który został upoważniony w tym zakresie do działania w imieniu zakładu pracy.

Decydują okoliczności

W kontekście podanego stanu faktycznego warto również odwołać się do analizy przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy w Wałbrzychu w wyroku z 16 września 2016 r. (III W 60/16). Przedmiotem oceny był zbliżony zakresowo stan faktyczny, w którym pracodawca również nie wykonał postanowień ugody sądowej. Co istotne, w tej sprawie wobec obwinionego pracodawcy także prowadzone było postępowanie egzekucyjne, które zakończyło się wyegzekwowaniem całej wierzytelności byłego pracownika. Sąd zwrócił przy tym uwagę na wiele okoliczności obciążających pracodawcę. Zaliczono do nich m.in. posiadanie środków finansowych przez pracodawcę (które zostały przymusowo ściągnięte), negatywna postawa ukierunkowana na unikanie kontaktu z byłym pracownikiem, wreszcie lekceważący stosunek do ustaleń zawartych w ugodzie sądowej. Finalnie sąd uznał pracodawcę za winnego czynu w postaci wykroczenia z art. 282 § 2 k.p., co skutkowało wymierzeniem kary grzywny w wysokości 1000 zł.