Ponowne zatrudnienie osoby zwolnionej w trybie zwolnień grupowych

Zatrudniając ponownie osobę zwolnioną w trybie grupowym pracodawca nie musi jej zapewnić tych samych warunków pracy i płacy.

Publikacja: 06.05.2020 16:15

Ponowne zatrudnienie osoby zwolnionej w trybie zwolnień grupowych

Foto: Adobe Stock

Nie można wykluczyć, że gdy gospodarka ustabilizuje się po kryzysie spowodowanym epidemią, pojawi się potrzeba choćby częściowego odbudowania składu zredukowanej załogi. Gdyby miało to nastąpić w ciągu kilkunastu miesięcy od restrukturyzacji, zwolniony pracownik może liczyć na ponowne zatrudnienie. Art. 9 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nakłada na pracodawcę obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika zwolnionego w ramach zwolnień grupowych. Muszą być jednak spełnione trzy warunki.

Nabór w tej samej grupie

Po pierwsze nabór musi się odbywać w tej samej grupie zawodowej, do której należał zwolniony pracownik. „Ta sama grupa zawodowa" to pojęcie niejednoznaczne, którego ustawa nie wyjaśnia.

Czytaj także:

Pandemia nie zwalnia z procedury zwolnień grupowych

W wyroku z 7 marca 1997 r.

(I PKN 26/97) SN zinterpretował je bardzo szeroko, wskazując, że należy je łączyć z grupą pracowników wyodrębnioną pod względem przygotowania zawodowego do wykonywania pracy w określonym zawodzie lub specjalności zawodowej, a nie konkretnie wykonywanymi czynnościami na stanowisku pracy, wyodrębnionym w strukturze organizacyjnej zakładu pracy (por. także wyrok SN z 4 grudnia 1998 r., I PKN 444/98).

Tak kategoryczne stanowisko SN złagodził w wyroku z 7 sierpnia 2002 r. (I PKN 594/01). Stwierdził w nim, że zatrudnienie na nowo utworzonym stanowisku pracy, na którym wymagane są szczególne kwalifikacje lub umiejętności, których pracodawca nie wymagał od zatrudnionego poprzednio na zlikwidowanym stanowisku, nie jest zatrudnieniem w tej samej grupie zawodowej.

Jednak w praktyce nadal powstają wątpliwości, czy mamy do czynienia z tą samą czy inną grupą zawodową, zwłaszcza w obliczu postępującej specjalizacji zawodowej.

Co istotne, warunki ponownego zatrudnienia – w szczególności stanowisko pracy, wymiar czasu pracy i wynagrodzenie za pracę – mogą być inne, także mniej korzystne dla pracownika od poprzednich (por. wyrok SN z 12 lipca 2011 r., II PK 19/11).

Trzeba zgłosić zamiar

Drugim warunkiem realizacji tego uprawnienia jest zgłoszenie przez zwolnionego pracownika zamiaru podjęcia zatrudnienia u byłego pracodawcy w ciągu 12 miesięcy od rozwiązania stosunku pracy. Trzecim zaś to, że od dnia rozwiązania stosunku pracy może upłynąć nie więcej niż 15 miesięcy. Tylko w tym terminie pracodawca ma obowiązek ponownie zatrudnić pracownika zwolnionego w trybie grupowym.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracodawca zatrudnił już nowego pracownika, zanim ten zwolniony zgłosił zamiar powrotu do pracy (wyrok SN z 18 października 2005 r., II PK 81/05). Zaakceptowanie odmiennego poglądu powodowałoby konieczność utrzymania przez pracodawcę wolnego miejsca pracy do upływu rocznego terminu albo zawiadamianie zwolnionych osób o zamiarze zatrudniania, a taki obowiązek nie wynika z ustawy (zob. wyrok SN z 11 kwietnia 2001 r., I PKN 337/00).

W wyroku z 5 lipca 2006 r. (III PK 34/06) SN wskazał, że gdyby pracodawca zawiadomił pracownika o ponownym zatrudnianiu w jego grupie zawodowej, a pracownik zgłosił powrót do pracy dopiero po zatrudnieniu nowej osoby, to obowiązek ponownego zatrudnienia powstałby dopiero wtedy, gdy pracodawca będzie kolejny raz zatrudniał pracowników w tej grupie zawodowej. Taki obowiązek będzie ciążył na pracodawcy, jeżeli nie upłynął jeszcze 15-miesięczny termin od zwolnienia.

Konsekwencje odmowy

Jeżeli pracodawca odmówi ponownego zatrudnienia pracownika, mimo ziszczenia się ustawowych przesłanek, może to skutkować skierowaniem przeciwko pracodawcy powództwa o nawiązanie stosunku pracy oraz jego odpowiedzialnością odszkodowawczą na podstawie art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. (por. wyrok SN z 20 stycznia 2015 r., III PK 52/14).

Anna Boguska radca prawny, prawnik w kancelarii Raczkowski

Gdy liczba uprawnionych kandydatów do ponownego zatrudnienia (zlikwidowanych miejsc pracy) przekroczy liczbę nowo zatrudnionych (nowo tworzonych miejsc pracy), procedura rekrutacyjna powinna być zrealizowana wybiórczo – tj. przy uwzględnieniu kryteriów umożliwiających pracodawcy prawidłową selekcję kandydatów. Te kryteria nie mogą jednak naruszać zasady równego traktowania pracowników w zakresie nawiązania stosunku pracy (zob. też wyrok SN z 20 stycznia 2015 r., III PK 52/14).

Nie można wykluczyć, że gdy gospodarka ustabilizuje się po kryzysie spowodowanym epidemią, pojawi się potrzeba choćby częściowego odbudowania składu zredukowanej załogi. Gdyby miało to nastąpić w ciągu kilkunastu miesięcy od restrukturyzacji, zwolniony pracownik może liczyć na ponowne zatrudnienie. Art. 9 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nakłada na pracodawcę obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika zwolnionego w ramach zwolnień grupowych. Muszą być jednak spełnione trzy warunki.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami