Z pensją, czy bez
Brak możliwości przeprowadzenia szkolenia bhp w formie zdalnej generuje pytanie, jak postąpić z pracownikiem, którego nie można dopuścić do pracy – czy wypłacać mu wynagrodzenie za czas nieświadczenia pracy. Ta kwestia jest o tyle kontrowersyjna, że brak szkoleń bhp w zasadzie uniemożliwia uznanie, że pracownik jest gotowy do świadczenia pracy. To oznacza, że nie miałby prawa do wynagrodzenia przestojowego na podstawie art. 81 k.p. Z drugiej strony pozostawienie pracownika bez prawa do wynagrodzenia za ten okres jawi się jako sprzeczne z zasadami współżycia. Ustawodawca nie rozwiązuje tego dylematu.
Nie tylko roszczenia cywilne
Pracodawca może ponieść odpowiedzialność za wypadek przy pracy nie tylko na podstawie przepisów kodeksu cywilnego w ramach tzw. roszczeń uzupełniających (art. 300 k.p. w zw. z art. 415 k.c., art. 435 k.c.). Możliwa jest też odpowiedzialność karna pracodawcy na podstawie art. 220 kodeksu karnego, tj. za niedopełnienie obowiązku wynikającego z odpowiedzialności za bezpieczeństwo oraz higienę pracy i narażenie przez to pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Zdaniem autorki
Martyna Dziedzic, adwokat SDZLEGAL Schindhelm Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy Sp.k.
Na mocy art. 12a tarczy antykryzysowej, od dnia ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii zostają zawieszone okresowe badania lekarskie pracowników. Pracodawca i pracownik będą zobowiązani podjąć działania zmierzające do przeprowadzenia tych badań i wykonać je w ciągu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego / stanu epidemii. Badania wstępne i kontrolne mogą z kolei przeprowadzać obecnie również inni lekarze niż lekarze medycyny pracy. Orzeczenie wydane w tym trybie straci ważność po upływie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego / stanu epidemii. Specustawa wskazuje, że lekarz może przeprowadzać takie badania i wydać orzeczenie zdalnie. Potwierdziło to Ministerstwo Zdrowia w komunikacie z 1 kwietnia 2020 r. Przeprowadzenie badań lekarskich zdalnie budzi jednak obawy związane z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, w której SN wielokrotnie wskazywał, że: ,,Za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy może być uznane dopuszczenie pracownika do pracy na podstawie oczywiście błędnego orzeczenia lekarskiego niestwierdzającego przeciwwskazań do wykonywania określonej pracy. Oczywista błędność zaświadczenia lekarskiego ma miejsce wtedy, gdy łatwo dostrzec jego wady lub braki, bez wnikania w zawartą w nim, zastrzeżoną dla lekarzy, ocenę merytoryczną stanu zdrowia pracownika". Mając na uwadze takie stanowisko SN pojawia się pytanie, jak do przeprowadzenia badania przez telefon czy skype podejdzie sąd rozpoznający sprawę np. o roszczenia uzupełniające z wypadku przy pracy. Do możliwości przeprowadzania badań profilaktycznych zdalnie należy więc podchodzić z dużą dozą ostrożności.
