Rz: Czy o każdej umowie wykraczającej poza limity 33 miesiące/trzy umowy trzeba informować PIP?
Małgorzata Grzelak: Rzeczywiście, wraz ze zmianą kodeksu pracy dotyczącą umów terminowych wprowadzono nowe zadania dla pracodawców, w tym obowiązek zawiadomienia właściwego okręgowego inspektora pracy – w formie pisemnej lub elektronicznej – o zawarciu umowy przekraczającej ustawowe limity, ale wyłącznie na mocy wyjątku z art. 251 § 4 pkt 4 (tzw. obiektywne przyczyny). Wraz z zawiadomieniem należy wskazać właśnie te obiektywne przyczyny leżące po stronie pracodawcy. Przy czym musi to służyć zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i być niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy. Nie informujemy o innych umowach przekraczających te limity, np. na zastępstwo.
Obecnie pracodawców obowiązują dwa terminy na zawiadomienie inspektora pracy: ogólny – w ciągu pięciu dni roboczych od dnia zawarcia umowy (pod rządami nowych przepisów), oraz ten wynikający z przepisów przejściowych do umów trwających na 22 lutego 2016 r. – w ciągu pięciu dni roboczych od dnia uzupełnienia umowy o informacje o przyczynach jej zawarcia. To uzupełnienie musi nastąpić do 21 maja 2016. Nie przekazując takich zgłoszeń, pracodawca ryzykuje karę grzywny w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł.
Czy brak odzewu od PIP, którą pracodawca poinformował o podpisaniu umowy terminowej wyłączonej spod ustawowych limitów, oznacza, że może on czuć się spokojny i że inspekcja przyjęła wskazany powód za uzasadniony?
Ustawa nie zobowiązuje okręgowego inspektora pracy do potwierdzania lub odpowiadania zgłaszającym pracodawcom, czy uznaje wskazane powody za uzasadnione. Pracodawcy nie mogą wywodzić z braku reakcji PIP na ich zgłoszenie potwierdzenia prawidłowości swojego postępowania. PIP może w celu weryfikacji przeprowadzić kontrolę u pracodawcy, jednak nie uzyskał dodatkowych specjalnych kompetencji w związku z wejściem w życie nowelizacji. Być może będzie korzystał z dotychczas dostępnych środków prawnych, np. powództwa o ustalenie stosunku pracy. Także sam pracownik może kwestionować przedstawioną mu przyczynę uzasadniającą odejście od ustawowych ograniczeń.
