Świadectwo pracy co 24 miesiące zatrudnienia

Bieg dwóch lat, po których poświadcza się pracę na terminowych umowach, liczy się od daty zawarcia pierwszej z nich, a nie podjęcia pracy.

Publikacja: 19.03.2016 09:24

Świadectwo pracy co 24 miesiące zatrudnienia

Foto: 123RF

Grzegorz Czapla, nadinspektor pracy OIP w Opolu, odpowiada na pytania zgłoszone w ostatnim czasie przez pracodawców.

Po dwóch latach

- Czy nadal istnieje obowiązek wydawania świadectw pracy po zakończeniu umowy terminowej?

21 marca 2011 r. weszły w życie zmiany wprowadzone ustawą z 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (DzU z 2011 r. nr 36, poz. 181). Z tym dniem ustawodawca wprowadził nowe zasady wydawania świadectw pracy, które odzwierciedla nowe brzmienie art. 97 § 1 [1] k.p. Zgodnie z nim, „jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy na podstawie umowy o pracę na okres próbny, umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy obejmujące zakończone okresy zatrudnienia na podstawie takich umów, zawartych w okresie 24 miesięcy, poczynając od zawarcia pierwszej z tych umów".

Pracodawca powinien więc wydać świadectwo pracy za zakończone okresy zatrudnienia na podstawie umów terminowych w dniu upływu 24 miesięcy. Pojawił się zatem niezwykle uciążliwy obowiązek, który wymaga, aby bieg 24 miesięcy liczyć od daty zawarcia pierwszej z umów, a nie od rozpoczęcia pracy. Przykładowo: jeśli 26 marca 2013 r. pracodawca zawarł pierwszą umowę z etatowcem i określił w niej, że dniem rozpoczęcia pracy będzie 1 kwietnia 2013 r., to 24-miesięczny okres należy liczyć od 26 marca 2013 r.

Przepis nie nakazuje wydawać świadectwa po każdej zakończonej umowie terminowej, a jedynie w dniu upływu 24-miesięcznego okresu liczonego, co niezwykle istotne, od daty zawarcia pierwszej z umów. Zgodnie z tymi zmianami pracodawca już nie musi każdorazowo wystawiać świadectw, jeśli z tym samym pracownikiem zawiera kolejne umowy. Nie zmienia to jednak faktu, że przepis budzi wiele kontrowersji. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej dwukrotnie przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania oraz prostowania. Ostatecznie weszło ono w życie 7 grudnia 2011 r. i sprecyzowało, że pracodawcy nie powinni dublować okresów zatrudnienia w świadectwie pracy, jeżeli wcześniej wydali je za jakiś okres, np. spełniając żądanie pracownika.

Większość prawników uważa, że przy kontynuacji zatrudnienia już na podstawie umowy na czas nieokreślony, umowa zawarta na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy powinna zostać formalnie zakończona wydaniem świadectwa pracy w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia umowy – bez żądania pracownika w tej sprawie. Okres 24 miesięcy dotyczy tylko umów terminowych, czyli zawartych na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy.

W mojej ocenie ten obowiązek nie wynika bezpośrednio z przepisu i zawarcie umowy na czas nieokreślony przed upływem 24 miesięcy, począwszy od zawarcia pierwszej umowy, zwalnia pracodawcę z wydawania świadectwa pracy. Przepisy obligujące do wydania świadectwa po zakończonych okresach zatrudnienia dotyczą wyłącznie umów zawartych na czas określony, które wymienia art. 97 § 1 [1] k.p. Gdyby ustawodawca zamierzał objąć obowiązkiem wydawania świadectwa wszystkie rodzaje umów o pracę, poprzestałby na sformułowaniu „pozostaje w zatrudnieniu" i nie wymieniałby wszystkich rodzajów umów okresowych.

Wcześniej tylko na wniosek

- W praktyce, aby uniknąć uciążliwego wyliczania 24 miesięcy, pracodawcy wydają świadectwa po każdej zakończonej umowie terminowej. Czy to właściwy sposób postępowania?

Nie.

Gdy nie upłynął jeszcze 24-miesięczny okres od zawarcia pierwszej z umów, wydawanie świadectwa pracy po zakończonej umowie jest możliwe jedynie na pisemny wniosek pracownika. Przykładowo: z pracownikiem zawarto następujące po sobie umowy: na okres próbny od 1 stycznia do 31 marca 2013 r., a następnie dwa angaże na czas określony po 12 miesięcy każdy: od 1 kwietnia 2013 r. do 31 marca 2014 r. i od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. Zakładając, że dzień startu pracy wynikający z pierwszej umowy jest też dniem jej zawarcia, 24-miesięczny okres upłynie 31 grudnia 2014 r., czyli w trakcie trwania drugiej umowy na czas określony. Tego dnia pojawia się obowiązek wydania świadectwa pracy za zakończone okresy zatrudnienia, tj. od 1 stycznia 2013 r. do 31 marca 2014 r. Wyjątkowo w tym przypadku art. 97 § 1 [2] zdanie drugie k.p. dopuszcza wydanie świadectwa po zakończeniu umowy trwającej w dniu upływu terminu 24 miesięcy, czyli 31 marca 2015 r. Wówczas wystawia się świadectwo za cały okres zatrudnienia terminowego, tj. od 1 stycznia 2013 r. do 31 marca 2015 r. Na marginesie tych rozważań warto jednak wspomnieć, że wydanie świadectwa przed upływem 24 miesięcy nie będzie wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, nawet jeśli szef nie będzie dysponował pisemnym wnioskiem etatowca. Z wykroczeniem przy podanym przykładzie będziemy mieli do czynienia wtedy, gdyby 31 marca 2015 r. pracodawca nie wydał świadectwa.

Drobne wykreślenie

- Czy od 22 lutego 2016 r. nie zmienił się art. 97 kodeksu pracy w taki sposób, aby ograniczyć lub znieść kłopotliwy obowiązek wystawiania świadectw po 24 miesiącach terminowego zatrudnienia?

Ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 1220) zmieniła art. 97 § 1 [1] k.p. Jednak ta zmiana nie zniosła obowiązku monitorowania upływu 24 miesięcy do celów wydawania świadectw pracy. Polegała ona jedynie na usunięciu sformułowania „umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy", ponieważ ten rodzaj umowy został usunięty z kodeksu pracy.

Okazuje się, że nie po raz pierwszy ustawodawca nie wziął pod uwagę głosów praktyków i pozostawił ten niezwykle uciążliwy obowiązek w kodeksie. Zmiana tego nie wymagałaby przecież wymyślania nowych rozwiązań, skoro z czystym sumieniem można byłoby zastosować rozwiązanie, które było w kodeksie przed 21 marca 2011 r. Zgodnie z brzmieniem ówczesnego art. 97 § 1 [1] k.p. pracodawca, który nawiązywał z tym samym pracownikiem kolejną umowę o pracę, nie był zobowiązany do wydania świadectwa pracy. Wyjątkiem było definitywne rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem bądź jego żądanie dotyczące wystawienia świadectwa pracy. Korzystając z kolejnej okazji, warto zatem zaapelować do ustawodawcy, aby wrócił do sprawdzonych wcześniej rozwiązań. Tym bardziej że w żadnym wypadku nie naruszały one uprawnień pracowniczych.

Grzegorz Czapla, nadinspektor pracy OIP w Opolu, odpowiada na pytania zgłoszone w ostatnim czasie przez pracodawców.

Po dwóch latach

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe