Dochody uzyskiwane przez cudzoziemców będących polskimi rezydentami podatkowymi - zasady opodatkowania

Dochody uzyskiwane przez cudzoziemców będących polskimi rezydentami podatkowymi z pracy wykonywanej w Polsce na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło podlegają opodatkowaniu w Polsce na takich samych zasadach, jak dochody uzyskane przez Polaków.

Wynagrodzenie uzyskane z tych umów podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych (progresywna skala podatkowa). W ciągu roku płatnik pobiera jednak od powyższych dochodów zaliczkę na podatek dochodowy obliczoną według stawki 18 proc. Obliczając zaliczkę stosuje koszty uzyskania przychodu w wysokości 20 proc. (lub 50 proc. – gdy zostaną spełnione wymogi wskazane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Podsumowanie roku

Po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do końca lutego, płatnik ma obowiązek wystawić cudzoziemcowi informację o dochodach uzyskanych przez niego w roku podatkowym PIT-11. W oparciu o ten dokument cudzoziemiec powinien sporządzić roczne zeznanie podatkowe na formularzu:

- PIT-37 – jeśli uzyskuje jedynie przychody z umowy zlecenie/ o dzieło lub ewentualnie dodatkowo uzyskał za pośrednictwem płatnika inne przychody, które podlegają opodatkowaniu progresywnemu,

- PIT-36 – gdy oprócz dochodów z umowy zlecenia/umowy o dzieło osiąga także inne przychody, bez pośrednictwa płatnika (np. z najmu nieruchomości).

Właściwą deklarację roczną należy złożyć w formie elektronicznej lub papierowej we właściwym miejscowo urzędzie skarbowym do końca kwietnia kolejnego roku następującego po zakończeniu roku podatkowego (za 2017 r. do końca kwietnia 2018 r.).

Inaczej przy małych zleceniach...

Powyższe zasady rozliczania nie mają zastosowania do:

1) tzw. małych zleceń,

2) dochodów uzyskiwanych na podstawie umów zlecenia i umów o dzieło przez osoby uznawana za nierezydentów podatkowych w Polsce.

W przypadku tzw. małych zleceń – tj. umów zlecenia i umów o dzieło, z których kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł, płatnik pobiera od wypłaconych kwot zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18 proc. (wyliczony bez stosowania kosztów uzyskania przychodu oraz pomniejszeń o składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne). Podatek pobrany przez płatnika jest podatkiem finalnym, a uzyskany przez podatnika dochód nie podlega już rozliczeniu w zeznaniu rocznym.

... i przy braku rezydencji

Z kolei dochody uzyskane przez cudzoziemca – nierezydenta z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło podlegają opodatkowaniu ryczałtową stawką podatku w wysokości 20 proc., jeśli przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowią inaczej.

Ryczałtowy podatek pobiera się bez pomniejszania przychodów o koszty ich uzyskania.

Informacja o ryczałcie

Po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do końca lutego, płatnik przesyła zleceniobiorcy lub wykonawcy dzieła oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informację IFT-1R. Wskazany dokument jest finalnym rozliczeniem z fiskusem. Na cudzoziemcu nie ciąży obowiązek dokonania rozliczenia powyższych przychodów w zeznaniu rocznym.

Podatnicy będący nierezydentami podatkowymi w Polsce i jednocześnie będący rezydentami podatkowymi państw członkowskich UE, EOG lub Szwajcarii (których rezydencja została potwierdzona stosownym certyfikatem rezydencji podatkowej) mogą zrezygnować z opodatkowania ryczałtowego. Aby to zrobić, po zakończeniu roku podatkowego składają zeznanie roczne, w którym dochody te opodatkowują zgodnie ze standardową skalą progresywną.

Umowy poza Polską

Warto przy tym pamiętać, że przychodami uzyskanymi z polskiego źródła są również płatności dokonywane na rzecz nierezydentów na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia. Tym samym dochodem z polskiego źródła są także dochody uzyskane na podstawie umów zlecenia i umów o dzieło zawarte przez nierezydenta z polskim podmiotem, ale realizowane poza terytorium Polski. Takie dochody także podlegają opodatkowaniu w Polsce (ryczałt w wysokości 20 proc.), chyba że:

- podatnik przedstawi płatnikowi certyfikat rezydencji podatkowej potwierdzający posiadanie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w innym kraju, oraz

- z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wynika, że takie dochody podlegają opodatkowaniu w tym innym kraju (albo stawka podatku mająca do nich zastosowanie jest inna).

Dzieło zwykle bez składek ZUS

W kontekście umów cywilnoprawnych warto wskazać także zasady dotyczące podlegania z ich tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu w Polsce. Umowa o dzieło co do zasady nie stanowi tytułu do tych ubezpieczeń, niezależnie od tego, czy jej stroną jest cudzoziemiec czy obywatel polski. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy umowa została zawarta z własnym pracodawcą lub gdy beneficjentem usług wykonywanych na jej podstawie jest pracodawca.

Z kolei umowa zlecenia stanowi co do zasady tytuł do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnym w Polsce, jeśli jest wykonywana w Polsce (chyba że do podatnika mają zastosowanie specjalne regulacje unijne dotyczące zabezpieczenia społecznego osób migrujących w UE lub też postanowienia umów o zabezpieczeniu społecznym, których Polska jest stroną, pozwalające na utrzymanie danej osoby w systemie ubezpieczeń społecznych innego państwa). Jeżeli jednak podatnik posiada inny tytuł do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi (i spełnione są warunki wynikające z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), od dochodów wypłacanych mu na podstawie umowy zlecenia trzeba odprowadzić wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Obowiązek obliczenia i  odprowadzenia składek spoczywa bezpośrednio na płatniku.

Zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (7,75 proc. podstawy wymiaru) podlegają odliczeniu odpowiednio od dochodu i podatku. Nie wolno ich jednak odliczać, jeśli do dochodów z umowy zlecenia stosuje się opodatkowanie zryczałtowane (mające zastosowanie przy małych zleceniach i przy dochodach uzyskiwanych przez nierezydentów).

Przykład

Zarobki ze zlecenia

Założenia – wynagrodzenie brutto z umowy zlecenia 10 000 zł, składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe – 1126 zł i zdrowotne w części odliczalnej od podatku (7,75 proc.) 775 zł, podatek ryczałtowy 2000 zł.