Członka zarządu obowiązuje w czasie zatrudnienia zakaz konkurencji wynikający bezpośrednio z mocy prawa (art. 211 kodeksu spółek handlowych). Jeśli spółka z o.o. chce, aby ten zakaz istniał także po rozwiązaniu stosunku pracy z członkiem zarządu, musi zawrzeć z nim odrębną umowę o zakazie konkurencji określoną przez przepisy kodeksu pracy. W takiej umowie członka zarządu można zobowiązać do tego, aby nie prowadził działalności konkurencyjnej wobec spółki ani nie świadczył pracy w ramach stosunku pracy lub innego stosunku prawnego na rzecz podmiotu konkurencyjnego wobec spółki przez oznaczony czas po ustaniu zatrudnienia.
Umowę o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia z członkiem zarządu spółki może zawrzeć rada nadzorcza lub pełnomocnik wspólników. Wynika to z art. 210 § 1 k.s.h. Zgodnie z tym przepisem, w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Ta zasada ma zastosowanie do spółek wielopodmiotowych oraz spółek jednoosobowych, w których wspólnik nie jest zarazem jedynym członkiem jej zarządu.
Rada w pełnym składzie...
Rada nadzorcza spółki z o.o. to organ samodzielnie uprawniony do zawierania umów z członkami zarządu. Oznacza to, że jej uprawnienie nie zależy od tego, aby wspólnicy podjęli wcześniej uchwałę w tym zakresie.
Rada nadzorcza w umowach z członkami zarządu reprezentuje nie siebie, lecz spółkę i za nią składa oświadczenie woli. Brak jest jednak regulacji ustawowej dotyczącej sposobu działania rady nadzorczej przy reprezentacji spółki, co w praktyce rodzi pewne kontrowersje. Dotyczą one zwłaszcza tych sytuacji, w których umowa spółki lub uchwała zgromadzenia wspólników nie rozstrzygają tej sprawy. Przyjmuje się bowiem, że rada powinna działać poprzez wszystkich swoich członków, czyli kolegialnie. Zasadniczo umowę o zakazie konkurencji z członkiem zarządu powinni zatem podpisać wszyscy członkowie rady nadzorczej. Kolegialność działania rady może się więc wyrazić poprzez podpisanie umowy przez wszystkich członków rady albo przez podjęcie uchwały o akceptacji umowy. Naruszenie tych zasad powoduje nieważność umowy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 23 września 2004 r., I PK 501/03, OSNP 2005/4/56).
...lub delegaci
W orzecznictwie sądowym uznaje się za dopuszczalne, aby rada nadzorcza w drodze uchwały powołała ze swego grona przedstawicieli do podpisania umowy z członkiem zarządu. Takie rozwiązanie jest znacznym ułatwieniem dla spółki i usuwa wątpliwości związane z jej reprezentowaniem przez radę nadzorczą (zob. wyrok SN z 9 marca 2006 r., II PKN 235/05, OSNP 2007/3-4/43).