Wolne na dziecko: w nowym roku tylko nowe dni opieki

Pracownik, który w 2016 r. nie wykorzystał zwolnienia na dziecko, w tym roku może wziąć wolne wyłącznie w wymiarze przysługującym za obecny rok. W pierwszym wniosku składanym w tym roku podaje, czy korzysta ze zwolnienia w dniach, czy w godzinach.

Aktualizacja: 04.02.2017 10:45 Publikacja: 04.02.2017 08:00

Wolne na dziecko: w nowym roku tylko nowe dni opieki

Foto: 123RF

Pracownikowi, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do lat 14, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Uprawnienie to wynika z art. 188 kodeksu pracy.

O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym tego zwolnienia – w dniach lub godzinach – decyduje rodzic, składając pierwszy wniosek o udzielenie tego wolnego w tym roku. W praktyce pracownicy bardzo często, wskutek braku wiedzy, nie korzystają z tego uprawnienia. W interesie pracodawcy nie leży zaś informowanie ich o tym.

Odpowiednio do etatu

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do etatu. Niepełną godzinę zwolnienia zaokrągla się przy tym w górę do pełnej godziny.

Przykład

Pracownik zatrudniony na pół etatu może wykorzystać maksymalnie 8 godzin zwolnienia. Osoba pracująca na 3/4 etatu ma zaś prawo wziąć maksymalnie 12 godzin wolnego, tj. 16 : 4 x 3, a przy zatrudnieniu na 2/3 będzie to 11 godzin (16 : 3 x 2 = 10,67).

W okresie zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jego wysokość ustala się stosując zasady przewidziane dla naliczania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy (§ 5 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy).

Bez dublowania

Co ważne, każdemu rodzicowi przysługują 2 dni wolnego od pracy, niezależnie od liczby dzieci na wychowaniu. Ta regulacja prawna dyskryminuje rodziny wielodzietne. Mając do dyspozycji jedynie 2 dni na czas opieki rocznie, pracownik mający kilkoro dzieci może korzystać z uprawnienia w tym samym wymiarze co rodzic mający jedno dziecko.

Z wolnego może skorzystać pracownica – matka lub pracownik – ojciec dziecka. Mogą się też podzielić tym uprawnieniem i wykorzystać po jednym dniu.

Powyższe zwolnienie od pracy nie przysługuje pracownikom będącym rodzicami dziecka (matce lub ojcu albo obojgu rodzicom) pozbawionym władzy rodzicielskiej nad nim, a także opiekunom dziecka w razie sądowego ograniczenia lub zwolnienia z opieki nad dzieckiem.

Wniosek jak żądanie

Prawo do takiego dwudniowego zwolnienia przysługuje pracownikom od pierwszego dnia zatrudnienia. Warunkiem jest oczywiście złożenie pracodawcy oświadczenia o zamiarze korzystania z tego uprawnienia.

Fakt, że drugie z rodziców lub opiekunów dziecka nie pozostaje w zatrudnieniu albo np. przebywa na urlopie macierzyńskim czy urlopie wychowawczym i w tym czasie sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem lub dziećmi, nie ma znaczenia.

Pracownik musi zgłosić w firmie chęć skorzystania ze zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem. Przepisy nie uzależniają jednak terminu wolnego od zgody pracodawcy. Należy zatem przyjąć, że decydujące znaczenie mają tu potrzeby rodzica.

Pracownik nie ma obowiązku uzasadniać swojego wniosku czy dokumentować potrzeby skorzystania z wolnego na dziecko. Wniosek powinien jednak sporządzić w formie pisemnej na dowód złożenia go pracodawcy.

Zdaniem autorki

Paulina Wiącek, prawnik, Kancelaria Radców Prawnych Kawczyński Korytkowska Partyka SPP

Pracownik, który nie wykorzysta zwolnienia na dziecko w danym roku kalendarzowym, w kolejnych latach nie skorzysta z dni wolnych od pracy w powiększonym wymiarze. Prawo to przepada z końcem roku kalendarzowego, w którym przysługiwało. Jest natomiast rzeczą otwartą, czy pracodawca w zakresie swojego swobodnego uznania wyrazi zgodę na łączne wykorzystanie dni wolnych w kolejnym roku. Jednak – z uwagi na zasady współżycia społecznego – powinien on tratować wszystkich zatrudnionych rodziców jednakowo, aby nie było mowy o nierównym traktowaniu. Oznacza to, że nie powinien dawać możliwości decydowania o wyborze dni wolnych tylko części pracownikom, ale ustanowić równe zasady stosowane wobec wszystkich uprawnionych. Z uwagi na dobro rodzin pracowników oraz porządek prac w firmie, dobrze byłoby, gdyby sam pracodawca na początku każdego roku kalendarzowego zadbał, aby osoby posiadające prawo do zwolnienia wskazały, czy chcą korzystać z dodatkowych dni wolnych i w jakiej formie. Nie wszyscy rodzice chcą przecież skorzystać z przysługującego im prawa do zwolnienia.

Pracownikowi, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do lat 14, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Uprawnienie to wynika z art. 188 kodeksu pracy.

O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym tego zwolnienia – w dniach lub godzinach – decyduje rodzic, składając pierwszy wniosek o udzielenie tego wolnego w tym roku. W praktyce pracownicy bardzo często, wskutek braku wiedzy, nie korzystają z tego uprawnienia. W interesie pracodawcy nie leży zaś informowanie ich o tym.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe