Głównie w transporcie międzynarodowym kierowcy często przekraczają normy czasu pracy i swoje zadania wykonują w godzinach nadliczbowych >patrz ramka. Spowodowane jest to zwykle szczególnymi potrzebami pracodawcy. Z jednej strony trzeba zrealizować umowę na rzecz klienta, czyli dowieźć przesyłkę do celu w ustalonym czasie. Z drugiej strony wiele nieprzewidzianych zdarzeń wpływa na terminowy transport. Mogą to być przeszkody drogowe, atmosferyczne czy nawet społeczne.
Należą się dodatki...
Każdemu pracownikowi (także kierowcy) za pracę w godzinach nadliczbowych poza wynagrodzeniem przysługuje dodatek. Zasadniczo za każdą godzinę ponad dobową normę czasu pracy powinien otrzymać dodatkowo 50 proc. wynagrodzenia. Jeżeli natomiast ta praca przypada w nocy, w niedzielę lub święto będące dla etatowca dniem wolnym od pracy lub wolnym udzielonym za pracę realizowaną w niedzielę lub święto, dodatek ten wynosi 100 proc. wynagrodzenia.
Ponadto szef musi wynagradzać też pracę świadczoną w wyniku przekroczenia przeciętnej normy tygodniowej w przyjętym okresie rozliczeniowym (zwykle wynosi ona 40 godzin). Z tego tytułu podwładnemu należy się też dodatkowo 50 proc. wynagrodzenia. Jednak tylko wtedy, gdy te same godziny nie zostały rozliczone już za przekroczenie normy dobowej.
...lub czas wolny
Innym sposobem rekompensowania pracy nadliczbowej jest udzielanie czasu wolnego. Jeżeli przyznaje się go na pisemny wniosek pracownika, odpowiada czasowi przepracowanemu w nadgodzinach – udziela się go w stosunku 1:1. Bez takiego wniosku zatrudniony musi otrzymać o połowę więcej czasu wolnego niż liczba przepracowanych przez niego ekstragodzin. Przykładowo za sześć nadgodzin etatowiec otrzyma dziewięć godzin wolnego. Należy też pamiętać o tym, że bez wniosku pracownika czasu wolnego trzeba udzielić najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego.
System równoważny
Ponieważ te zasady mogą mocno skomplikować zarówno planowanie pracy w przedsiębiorstwie, jak i rozliczanie wynagrodzeń, firmy transportowe potrzebują uproszczenia tych procesów, a jednocześnie zminimalizowania kosztów pracy. Rozwiązania polegają m.in. na wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy dla zatrudnionych na stanowisku kierowcy oraz jak najdłuższego okresu rozliczeniowego.
