- skutek w postaci urazu lub śmierci pracownika.
W uchwale z 7 lutego 2013 r. (III UZP 6/12) Sąd Najwyższy podkreślił, że granicę pomiędzy drogą do/z pracy a miejscem pracy należy wytyczać na podstawie kryterium przestrzennego (gdzie doszło do zdarzenia). W ten sposób należy też dokonywać kwalifikacji zdarzenia jako wypadku w drodze do/przy pracy. SN wskazał ponadto, że do oceny, czy dane zdarzenie ma charakter wypadku przy pracy służy – ale w drugiej kolejności – kryterium funkcjonalne, czyli charakter czynności, podczas których nastąpiło dane zdarzenie i ich związek z pracą.
Z kolei w orzeczeniu z sierpnia 1997 r. (II UKN 245/97) SN wskazał, że pracodawca odpowiada za szkody, które pracownik poniósł w związku z wykonywaniem pracy, co obejmuje także przebywanie w sferze interesów pracodawcy w celu wykonywania zadań. Znaczenie ma zatem to, że podwładny znajduje się na terenie zakładu pracy.
Jak z kolei wynika z art. 207 kodeksu pracy, podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa w zakładzie, a nie tylko w miejscu wykonywania czynności przez pracownika. Szczegółowe przepisy w tej kwestii zawiera rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z nim teren zakładu pracy to przestrzeń wraz z obiektami budowlanymi będąca w dyspozycji pracodawcy, w której organizuje on miejsca pracy. Jest to więc pojęcie szersze niż stanowisko pracy (wyznaczone dla podwładnego).
Niezależnie od powyższego znaczenie ma charakter czynności, podczas których nastąpiło dane zdarzenie i ich związek z istotą stosunku pracy. Nie chodzi tylko o czynności stricte wykonywane w stosunku pracy, ale też o życiowo normalne czynności towarzyszące świadczeniu pracy. Warto tu przytoczyć stanowisko SN z uchwały z 19 września 1979 r. (III PZP 7/70), gdzie wskazano, że w pojęciu wykonywania zwykłych czynności mieszczą się również takie czynności, jak dojście pracownika do stanowiska pracy, czynności poprzedzające oraz inne, które wprawdzie nie są skierowane bezpośrednio na wykonywanie pracy, lecz służą pośrednio wypełnieniu obowiązków pracownika (np. przebranie się w ubiór ochronny czy spożycie posiłku).
Konkluzją powyższego jest przyjęcie w orzecznictwie, że droga do pracy rozpoczyna się z chwilą opuszczenia przez pracownika domu i kończy się na granicy terenu władztwa zakładu pracy. Natomiast droga z pracy do domu rozpoczyna się po przekroczeniu bramy zakładu pracy i wiedzie do progu domu podwładnego (por. wyrok SN z 9 grudnia 1994 r., II URN 40/94).
