Robert Stępień, prawnik w kancelarii Raczkowski Paruch odpowiada na pytania związane z wejściem w życie od 22 lutego 2016 r. nowelizacji kodeksu pracy dotyczącej umów na czas określony
Czy po wejściu w życie nowelizacji kodeksu pracy będę mogła zatrudnić pracownika maksymalnie od 1 maja 2016 r. do 31 stycznia 2019 r. (33 miesiące) bez obawy, że ta umowa przekształci się w bezterminową? Czy może jednak muszę przyjąć tę osobę tylko od 1 maja 2016 r. do 21 listopada 2018 r. – też 33 miesiące, ale z uwzględnieniem zatrudnienia wynikającego jeszcze z pierwszej umowy terminowej przypadającej od wejścia w życie nowelizacji, czyli od 22 lutego do 30 kwietnia 2016 r.?
Okres 33 miesięcy zatrudnienia na czas określony należy liczyć od wejścia w życie ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 1220), a więc od 22 lutego 2016 r. Uwzględnia się też umowę na czas określony trwającą w dniu wejścia w życie nowelizacji, ale liczy się tylko okres przypadający po dacie jej wejścia w życie.
Przenosząc te zasady na opisaną sytuację, z pracownikiem można zawrzeć kolejną umowę na czas określony trwającą nie dłużej niż do 21 listopada 2018 r. (zakładając, że między kolejnymi angażami nie będzie przerwy). Aby ustalić maksymalne zatrudnienie na czas określony, trzeba będzie wliczyć także to na pierwszej umowie, przypadające od 22 lutego do 30 kwietnia 2016 r. Taka kolejna umowa będzie przy tym traktowana jako druga umowa na czas określony w rozumieniu nowych przepisów. Teoretycznie można więc zawrzeć nawet dwie kolejne umowy (czyli łącznie trzy, wliczając tę trwającą w dniu wejścia w życie nowelizacji), przy założeniu, że łącznie nie przekroczy to 33 miesięcy (licząc od dnia wejścia w życie nowelizacji). Zakładając zatem zawieranie umów bezpośrednio po sobie, będzie to trwało nie dłużej niż do 21 listopada 2016 r. Zgodnie bowiem z orzecznictwem Sądu Najwyższego w prawie pracy terminy liczone w miesiącach kończą się wraz z dniem poprzedzającym dzień, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Ponieważ termin rozpoczyna swój bieg 22. dnia miesiąca (22 lutego 2016 r.), to upłynie 21. dnia miesiąca (21 listopada 2018 r., czyli po upływie 33 miesięcy, licząc od 22 lutego 2016 r.).
Te uwagi stosuje się przy założeniu, że nie występują okoliczności, które uzasadniałyby zatrudnianie pracownika na czas określony z pominięciem ograniczeń ustawowych dotyczących czasu trwania i liczby umów na czas określony. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami takimi okolicznościami są w szczególności: zatrudnienie pracownika na czas zastępstwa innego nieobecnego, na czas kadencji, przy pracach sezonowych lub dorywczych, a także inne „obiektywne przyczyny" leżące po stronie pracodawcy. Jeżeli któraś z tych podstaw wystąpi, pracownik może być zaangażowany na mocy większej liczby umów na czas określony i na dłużej, niż wynika to z ograniczeń przewidzianych w znowelizowanych przepisach (a więc na podstawie więcej niż trzech takich umów i na dłużej niż 33 miesiące). W umowie powinna się znaleźć informacja o wystąpieniu takich okoliczności. Strony mogą też uzupełnić o taką informację angaż zawarty przed wejściem w życie nowelizacji i trwający w dniu jej wejścia w życie w ciągu trzech miesięcy od tej daty.