Jak uchylić regulaminy pracy i płac w 2017

Pracodawca, który zamierza uchylić obowiązujące w firmie regulaminy pracy i płac, powinien to zrobić w trybie ich uchwalania. Nie warto się z tym spieszyć, jeśli w zakładzie funkcjonują związki zawodowe.

Publikacja: 19.01.2017 01:00

Jak uchylić regulaminy pracy i płac w 2017

Foto: 123RF

Od stycznia br. regulamin wynagradzania jest obowiązkowy w firmie zatrudniającej co najmniej 50 pracowników, którzy nie są objęci zakładowym ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy. Jednak nowe przepisy nie tylko nakładają obowiązek, ale też przewidują prawo do ustalania warunków wynagradzania w drodze regulaminu. Dotyczy to pracodawców, którzy zatrudniają od 20 do 49 pracowników, nieobjętych układem zbiorowym pracy. Wcześniej przepisy kodeksu pracy nie normowały w sposób bezpośredni możliwości wprowadzania regulaminu płac przez pracodawców zatrudniających mniej niż 20 pracowników.

Nowe przepisy przewidują istotną rolę zakładowych organizacji związkowych w kwestii wprowadzenia regulaminu wynagradzania. Dotyczy to pracodawców zatrudniających od 20 do 49 pracowników, nieobjętych zbiorowym układem pracy. Jeśli funkcjonujące w takiej firmie związki wystąpią z wnioskiem o ustalenie regulaminu wynagradzania, pracodawca będzie musiał go wprowadzić.

Co istotne, przepisy k.p. nadal nie regulują przedziału czasu, w jakim pracodawca ma obowiązek ustalić warunki wynagradzania w drodze regulaminu. Należy przyjąć, że to zatrudnienie 50. pracownika skutkuje niezwłocznym podjęciem działań zmierzających do powstania tego aktu.

Pracodawca nie może pozostawać w bezczynności również wtedy, gdy wniosek w sprawie utworzenia regulaminu złoży zakładowa organizacja związkowa. Bez zbędnej zwłoki powinien podjąć konieczne działania, w tym uzgodnienia z organizacją.

Nie zmienia się również zasada, że regulamin wynagradzania wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników w sposób zwyczajowo przyjęty u danego pracodawcy.

Warunki pracy

Zgodnie z obowiązującą do 31 grudnia 2016 r. zasadą, regulaminu pracy nie wprowadzało się, jeżeli w kwestii postanowień nim objętych obowiązywały postanowienia układu zbiorowego pracy lub gdy pracodawca zatrudniał mniej niż 20 pracowników. Od 1 stycznia 2017 r. obowiązek wprowadzania regulaminów pracy dotyczy firm zatrudniających co najmniej 50 pracowników – chyba, że w zakresie organizacji i porządku w procesie pracy oraz związanych z tym wzajemnych praw i obowiązków podwładnych obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy.

Podobnie jak w przypadku regulaminu wynagradzania, nowe przepisy przewidują możliwość fakultatywnego wprowadzania regulaminu pracy u mniejszych pracodawców. Obecnie pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników może wprowadzić regulamin pracy – za wyjątkiem sytuacji, gdy ta problematyka jest unormowana w postanowieniach układu zbiorowego pracy.

Również wprowadzenie regulaminu pracy mogą wymusić związki zawodowe. Dotyczy to firm, gdzie stan zatrudnienia oscyluje między 20 a 49 pracowników, chyba że są oni objęci układem zbiorowym pracy.

Akty wciąż aktualne

Problematyczną kwestią związaną ze zmianą dotyczącą obowiązku tworzenia regulaminów wynagradzania i pracy jest status prawny tych aktów w zakładach, które je posiadają, a już nie mają takiego obowiązku. Wydaje się, że w braku szczególnych regulacji należy stosować pozaprawne, wypracowane zasady, które funkcjonują od dłuższego czasu. Tym bardziej, że sytuacja, w jakiej znaleźli się pracodawcy zatrudniający poniżej 50 pracowników, jest bardzo zbliżona do sytuacji firm z zatrudnieniem poniżej 20 pracowników sprzed nowelizacji.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do sytuacji pracodawców, którzy 1 stycznia 2017 r. zatrudniali mniej niż 50 pracowników. Czy taki stan zatrudnienia powoduje automatyczną utratę mocy obowiązującej regulaminu? Należy przyjąć, że podobnie, jak ma to miejsce we wcześniejszych przypadkach spadku zatrudnienia poniżej „progu regulaminowego", nie ma podstaw, aby uznać, że skutkuje to automatycznie utratą mocy obowiązującej regulaminu pracy czy wynagradzania. Tym bardziej, że żaden przepis – w tym nowo wprowadzone regulacje – nie przewidują takiego skutku. Oznacza to, że w tej sytuacji regulamin pracy czy wynagradzania obowiązuje w niezmienionej formie.

Przepisy nie nakazują pracodawcom, którzy wraz ze zmianami w k.p. utracili obowiązek tworzenia regulaminów wynagradzania i pracy, utrzymywania tych aktów w mocy. Problem w tym, że nie ma bezpośrednich podstaw prawnych umożliwiających ich uchylenie. Czy to oznacza, że pracodawca, który już raz wprowadził regulaminy (ponieważ zatrudniał co najmniej 20 pracowników), musi je utrzymać, mimo że nie spełnia nowych kryteriów zobowiązujących do tworzenia tych aktów?

Fakt, że nie ma bezpośredniej procedury normującej uchylanie regulaminów, nie oznacza bezwzględnego zobowiązania pracodawcy do utrzymywania ich w mocy. W takim wypadku, chcąc uchylić regulaminy, należy zachować – w braku odmiennych regulacji – zasady obowiązujące przy ich wprowadzaniu oraz modyfikowaniu. Takiej też odpowiedzi udzieliło 4 stycznia 2017 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na pytanie Redakcji.

Odpowiedni tryb

Gdy u pracodawcy nie funkcjonuje zakładowa organizacja związkowa, wydaje się, że nie ma większego problemu z uchyleniem regulaminów. Decyzję w tej sprawie podejmuje pracodawca. Powinien ją oczywiście zakomunikować załodze.

Podobnie jak w przypadku tworzenia regulaminów, które wchodzą w życie po upływie 2 tygodni od dnia ich upublicznienia, również decyzja w sprawie utraty mocy obowiązującej tych aktów wchodzi w życie po tym czasie.

Pytanie, co w sytuacji, gdy u pracodawcy nie funkcjonowała do tej pory zakładowa organizacja związkowa, ale pracownicy zakomunikowali zamiar jej utworzenia.

Przykład

Na 1 stycznia 2017 r. w firmie zatrudnionych było 25 pracowników. Zasady wynagradzania oraz organizacja pracy zostały uregulowane w regulaminach ustalonych przez pracodawcę. Po nowym roku podwładni uznali za zasadne utworzenie zakładowej organizacji związkowej. Czy w takim przypadku pracodawca powinien się wstrzymać z uchyleniem regulaminów? Nie ma przepisów, które krępowałyby decyzje pracodawcy w przypadku, gdy utworzenie związku jest jedynie w planach. Jednak z praktycznego punktu widzenia, jeżeli te plany są zaawansowane, a powołanie organizacji bardzo bliskie, dobrym rozwiązaniem jest wstrzymanie się z uchyleniem regulaminów. Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że związek zawodowy złoży pracodawcy wniosek o ich wprowadzenie. Spowoduje to konieczność pozytywnego rozpatrzenia takiego wniosku i przeprowadzenia całej procedury tworzenia regulaminu – z uwzględnieniem udziału i tym samym uprawnień zakładowej organizacji związkowej.

Z kolei u pracodawców, którzy w 2017 r. nie są objęci obowiązkiem tworzenia regulaminów, ale u których funkcjonuje zakładowa organizacja związkowa, wszelkie ruchy w kwestii tych zakładowych źródeł prawa pracy powinny się odbywać z jej udziałem. Zatem pracodawca zatrudniający co najmniej 20, ale mniej niż 50 pracowników, który ma zamiar uchylić regulaminy, powinien tę kwestię skonsultować z organizacją.

Od stycznia br. regulamin wynagradzania jest obowiązkowy w firmie zatrudniającej co najmniej 50 pracowników, którzy nie są objęci zakładowym ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy. Jednak nowe przepisy nie tylko nakładają obowiązek, ale też przewidują prawo do ustalania warunków wynagradzania w drodze regulaminu. Dotyczy to pracodawców, którzy zatrudniają od 20 do 49 pracowników, nieobjętych układem zbiorowym pracy. Wcześniej przepisy kodeksu pracy nie normowały w sposób bezpośredni możliwości wprowadzania regulaminu płac przez pracodawców zatrudniających mniej niż 20 pracowników.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego