Aktualizacja: 14.01.2016 01:00 Publikacja: 14.01.2016 01:00
Foto: www.sxc.hu
Zgodnie z art. 119 kodeksu pracy co do zasady pracownik odpowiada jedynie do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia. Ta funkcjonująca w prawie pracy reguła ogranicza odpowiedzialność pracownika za szkody wyrządzone pracodawcy. To jedna z najważniejszych gwarancji bezpieczeństwa materialnego etatowców.
Wyjątkami są dwie sytuacje:
- wyrządzenie szkody umyślnie (art. 122 k.p.),
- wyrządzenie szkody w mieniu powierzonym (art. 124 i dalsze k.p.).
Wtedy pracownik odpowiada za to w całości.
Szkodę wyrządzoną umyślnie należy odróżnić od tej powodującej odpowiedzialność deliktową. Artykuł 122 k.p. zawęża obciążenie wyłącznie do winy umyślnej, którą charakteryzuje – zgodnie z doktryną i orzecznictwem (wyrok Sądu Najwyższego z 24 czerwca 1977 r., IV PR 147/77) – umyślność zarówno zamiaru, jak i skutku.
W postępowaniu sądowym szef musi zatem wykazać, że pracownik co najmniej liczył się z wyrządzeniem szkody. Jej wysokość obejmuje przy tym zarówno rzeczywistą stratę, jak i utracone korzyści. To odejście od zasad prawa pracy w kierunku prawa cywilnego (stosuje się tu art. 362 k.c. w związku z art. 300 k.p.). W stosunku pracy na mocy art. 115 k.p. pracownik odpowiada jedynie za szkodę rzeczywistą.
Powierzenie mienia z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się powoduje, że pracownik także odpowiada za szkodę w tym mieniu w pełnej wysokości. Obejmuje to również szkodę rzeczywistą i utratę korzyści. Co więcej, art. 124 § 3 k.p. przewiduje, że ciężar dowodu przy uwolnieniu się od odpowiedzialności spoczywa na pracowniku. Zatem w postępowaniu sądowym szef musi tylko wykazać, że szkoda nastąpiła w mieniu prawidłowo powierzonym etatowcowi, a ten, broniąc się przed obciążeniem, udowadnia, że powstała ona z przyczyn od niego niezależnych. Przykładowo, dlatego że pracodawca nie zapewnił warunków do właściwego korzystania z rzeczy.
Ta konstrukcja stanowi domniemanie winy pracownika, które jest uproszczeniem dowodowym dla pracodawcy. Nie musi on powoływać innych przesłanek odpowiedzialności. W świetle prawa pracy w wielu sytuacjach ułatwiającym pracownikowi dochodzenie lub obronę swoich praw jest to rozwiązanie nietypowe.
Wydawać by się mogło, że dla pracodawcy nie ma większego znaczenia, czy w powierzonym mieniu do wyliczenia się lub zwrotu pracownik umyślnie wyrządził szkodę. Tak jednak nie jest. Zgodnie z wyrokiem SN z 18 lutego 1981 r. (IV PZP 6/80) przy szkodzie umyślnej przedawnienie roszczeń wobec pracownika następuje z dłuższym, przewidzianym w prawie cywilnym, trzyletnim terminem. Standardowo roszczenia pracodawcy przedawniają się po roku (art. 291 § 2 k.p.).
O współzależności art. 122 i 124 k.p. (czyli przepisów o umyślności i mieniu powierzonym) i ich wpływie na przedawnienie wypowiedział się SN w wyroku z 8 października 2015 r. (I BP 11/14). Orzeczenie to zapadło w sprawie, w której pracownik żądał od pracodawcy wypłaty diet, a pracodawca od niego odszkodowania za przewłaszczone paliwo, wykazywane jako zużyte. Sąd rejonowy uwzględnił oba powództwa, ale sąd okręgowy stwierdził, że w stosunku do roszczenia pracodawcy należy zastosować skrócony, roczny termin przedawnienia i oddalić jego powództwo. W uzasadnieniu SO zanegował interpretację sądu rejonowego, że do roszczenia z art. 124 k.p. nie stosuje się art. 291 § 2 k.p. W odpowiedzi na skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia SN stwierdził, że z domniemania winy z art. 124 k.p. nie wynika domniemanie winy umyślnej. Dlatego jeśli postępowanie dowodowe przed sądami pierwszej i drugiej instancji ominęło aspekt umyślności w działaniu pracownika, to z ogólnego domniemania winy nie można wyprowadzać domniemania umyślności.
W refleksji Sądu Najwyższego jest pewne wyrafinowanie. Domniemanie winy odpowiedzialnego za mienie powierzone to konstrukcja najzupełniej konwencjonalna, więc nie może z niej wynikać, o jakiego rodzaju winę tu chodzi.
Choć październikowy wyrok SN jest zwięzły, powinien uświadomić pracodawcom kilka spraw. Po pierwsze, z jakimikolwiek szkodami w mieniu powierzonym należy występować przeciwko pracownikowi możliwie jak najszybciej. Domniemanie winy nie pozwala bowiem automatycznie przejść na terminy przedawnienia prawa cywilnego. W szczególności trzeba unikać odkładania roszczenia na moment, gdy pracownik zakończy pracę i wystąpienie przeciwko niemu do sądu nie będzie w żaden sposób krępowane przez status pracownika.
Po drugie, w postępowaniu sądowym należy starać się udowodnić umyślność działania etatowca. Tylko jej wykazanie przejść na względniejszy dla pracodawcy reżim art. 122 k.p., czyli na pełną odpowiedzialność odszkodowawczą. Nie można bagatelizować uchybień zatrudnionego, gdyż z czasem udowodnienie umyślności zamierzeń i skutków jego działania będzie coraz trudniejsze.
Michał Tutaj, prawnik Tomczak i Partnerzy Spółka Adwokacka
Upływ czasu w sporach o wyrządzoną pracodawcy szkodę jest dla niego podwójnie bolesny. Po pierwsze, ze względu na krótki termin przedawniania się tych roszczeń. A po drugie, z uwagi na piętrzące się trudności dowodowe w tej szczególnej materii, jaką jest wykazanie czyjegoś nastawienia psychicznego. Dlatego z takimi powództwami nie warto zwlekać.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Zgodnie z art. 119 kodeksu pracy co do zasady pracownik odpowiada jedynie do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia. Ta funkcjonująca w prawie pracy reguła ogranicza odpowiedzialność pracownika za szkody wyrządzone pracodawcy. To jedna z najważniejszych gwarancji bezpieczeństwa materialnego etatowców.
Wyjątkami są dwie sytuacje:
65-letni adwokat Waldemar G., rektor Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Warszawie został zatrzymany przez funkcjonariuszy CBA w śledztwie dotyczącym powoływania się na wpływy - poinformowała w środę Prokuratura Krajowa.
Koszty sporządzenia notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia dla obywatela są porównywalne z kosztami sądowymi i w żadnym wypadku nie można ich uznać za wygórowane – wskazuje Szymon Kołodziej, notariusz, do niedawna rzecznik prasowy Krajowej Rady Notarialnej.
Nie będzie górnego limitu składki zdrowotnej dla przedsiębiorców z dużymi przychodami, którzy rozliczają się ryczałtem. Ministerstwo Zdrowia przyznaje, że część z nich straci na reformie.
Niekiedy budowa domu wiąże się ze zmianą przeznaczenia gruntu. W tym celu należy uzyskać pozytywną decyzję o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej i leśnej.
Sejm przeprowadził w środę pierwsze czytanie dwóch projektów reformujących Trybunał Konstytucyjny. PiS i Konfederacja domagają się ich odrzucenia.
Polska ma zapłacić 7 mln euro - zdecydował w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. To kara za niewdrożenie dyrektywy o ochronie sygnalistów.
Miejsce pracy nie musi być wolne od inicjatyw czy wydarzeń wspierających określony światopogląd. Pracownik nie musi w nich uczestniczyć i ma prawo do krytyki, ale nie może przekraczać jej granic.
Osoba zgłaszająca nieprawidłowości będzie chroniona przed działaniami odwetowymi, jeżeli będzie działała w przekonaniu, że po pierwsze przekazuje informacje prawdziwe, a po drugie – że wskazują one na naruszenie prawa.
Pracownicy uprzywilejowani mogą domagać się wykonywania pracy z domu. Jednak pracodawca może odmówić zgody, jeżeli sprzeciwia się temu organizacja pracy lub rodzaj obowiązków podwładnego.
Zamierza natomiast wymusić na sektorze publicznym publikowanie ofert pracy w jednym miejscu.
Ten dzień to także hiszpańskie narodowe święto jej patrona – Św. Jerzego. Tradycją stało się, że mężczyźni obdarowują kobiety czerwonymi różami, a kobiety dają mężczyznom w prezencie… książki. 23 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich.
Unijna dyrektywa wprowadza rozwiązania, które mają zagwarantować równość wynagrodzeń oraz zapobiec dyskryminacji ze względu na płeć. Największe wymagania w tym zakresie będą musieli spełnić najwięksi pracodawcy.
Pracodawca nie ma prawa żądać informacji o szczepieniach, które przyjął pracownik. Tym bardziej nie może zobowiązać go do poddania się iniekcji. Ale może do tego zachęcać.
Firmy kupują działkę niedaleko stacji metra na warszawskim Targówku. Powstanie tam ponad 160 mieszkań.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Rosja zawetowała rezolucję RB ONZ zakazującą umieszczania broni atomowej w przestrzeni kosmicznej.
Dwoje polityków PO jest obecnie najpoważniejszymi kandydatami na stanowisko ministra kultury i dziedzictwa narodowego - twierdzą nasi informatorzy. Wcześniej mówiło się o wiceministrze Andrzeju Wyrobcu.
Prezydent Francji Emmanuel Macron przedstawił w czwartek swoją wizję bardziej asertywnej na globalnej scenie Unii Europejskiej.
Politycy PiS ocenili, że w exposé Radosław Sikorski nie przedstawił nowej koncepcji, lecz oddał się "swoim obsesjom na temat PiS". Według posłów Konfederacji, w wystąpieniu szefa MSZ mało było wątków dotyczących polskiego interesu narodowego, a Sikorski "wyznaje mity" na temat UE.
Mieszkań na wynajem i akademików brakuje. To nisze, które będą się dalej rozwijać. Pytanie, w jakim tempie.
W czwartek Izba Cywilna Sądu Najwyższego, po ponad trzech latach ma odpowiedzieć na sześć kluczowych pytań dla spraw frankowych. Jest szansa, że jeszcze dzisiaj ok. 16:00 poznamy jej decyzję. Posiedzenie zaczęło się punktualnie o 12:00 i trwało ok. 20 minut. Wzięło w nim udział 18 sędziów z nowego nadania. 9 "starych" wcześniej odmówiło udziału w posiedzeniu izby wskazując na znane zastrzeżenia do powołań nowych sędziów i ostrzegając, że podjęta przez nich uchwała może być kwestionowana. Izba nie rozpoznała też wniosku ministra Adama Bodnara o wyłączenie wszystkich nowych sędziów z tej sprawy.
Pod koniec marca na ośmiu głównych rynkach regionalnych do wynajęcia od zaraz było niespełna 1,2 mln mkw. biur – podaje Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych (PINK).
Gigant detaliczny intensywnie szuka nowych franczyzobiorców wśród mieszkających w Polsce obywateli Ukrainy. Wymaga znajomości polskiego, ale obiecuje też duże wsparcie i wysokie dochody.
Od jutra Orlen uruchomi majówkową promocję na tankowanie. Zaplanowane są obniżki paliw, wynoszące nawet 40 groszy na litrze. Jednak skorzystać z nich będą mogli wyłącznie uczestnicy programu lojalnościowego.
Zawaliły się łopaty charakterystycznego wiatraka zdobiącego budynek Moulin Rouge w Paryżu, siedzibę jednego z najsłynniejszych kabaretów świata. Skrzydła, spadając na ziemię, uszkodziły napis nad wejściem: z nazwy "Moulin Rouge" odpadły trzy pierwsze litery. Na razie nie wiadomo, co bezpośrednio spowodowało uszkodzenie zabytku.
Kurs amerykańskiej waluty jest już o około 10 gr niższy od maksimów z połowy miesiąca, ale pozostaje powyżej 4 zł.
Rząd rosyjski zdecydował się na wydłużenie tegorocznej majówki o trzy dni: 29 i 30 kwietnia oraz 10 maja. Biorąc sześć dni urlopu Rosjanie mogą wyjechać na 16 dni. I chętnie z tego korzystają.
"Donald Tusk ograniczy aktywność publiczną" - poinformowało Centrum Informacyjne Rządu.
Po Krakowie, Warszawie i Poznaniu do przewodnika Michelin Polska dołączają Gdańsk, Gdynia i Sopot. Wybrane restauracje z tych miast znajdą się na liście rekomendowanych.
Spiker Mike Johnson, przewodniczący Izby Reprezentantów USA, odwiedził na Manhattanie kampus Uniwersytetu Kolumbia, na którym odbywają się protesty przeciwko izraelskiej wojnie z Hamasem w Strefie Gazy. Został przywitany przez krzyki i buczenie.
Brytyjskie firmy bez skrupułów wykorzystują lukę w brytyjskim prawie i importują rekordowe ilości rosyjskiej rafinowanej ropy przez kraje trzecie: Indie, Chiny i Turcję. Zakupy te przynoszą Kremlowi pięć razy więcej pieniędzy niż przed 2022 r.
Centralne Biuro Antykorupcyjne zatrzymało księdza jednej z warszawskich parafii w związku ze śledztwem, dotyczącym oszustw podatkowych oraz przywłaszczenia pieniędzy pochodzących z darowizn. Straty Skarbu Państwa mogą wynosić 5 ponad mln złotych.
O broni nuklearnej i bombie atomowej dla Polski lepiej nie mówić, a już na pewno nie inicjować publicznej dyskusji na ten temat. To po prostu szkodzi naszym narodowym interesom. Ufam, że ta linia polskiego MSZ zostanie utrzymana.
Jeśli gmina nie zdąży z uchwaleniem planów ogólnych do końca 2025 r., to od 1 stycznia 2026 r. rozwój inwestycji w takiej gminie będzie zablokowany. Ale ministerstwo uważa, że brakujące rozporządzenie nie jest konieczne do sporządzenia planów ogólnych.
Strata Boeing Company za I kwartał jest mniejsza od oczekiwanej. I mniejsza, iż rok temu. Ale mimo to Amerykanie nie mają dobrych wiadomości.
Musiało minąć 20 lat członkostwa Polski w UE, aby nasz kraj przestał postrzegać Brukselę jako ciało obce, przed którym należy się chronić i zarysował własną wizję integracji europejskiej.
Po co Donald Tusk wysyła, po kilku zaledwie miesiącach, swoich ministrów do Parlamentu Europejskiego? Z powodu krótkości ławki, ale też dlatego, że chce nauczyć swój obóz jeszcze wierniejszej służby.
Zbigniew Rau w czasie debaty nad exposé Radosława Sikorskiego odniósł się m.in. do słów ministra spraw zagranicznych, który stwierdził, że poprzedni rząd traktował UE "jak bankomat".
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas