Molestowanie w sporcie. Rany trudne do zaleczenia

Dokumentalny film „Athlete A”, o wykorzystywaniu seksualnym gimnastyczek USA przez lekarza kadry Larry’ego Nassara, przypomina, jak bolesny to problem.

Aktualizacja: 30.06.2020 21:36 Publikacja: 30.06.2020 21:00

Larry Nassar (za stołem w środku) w trakcie jednego z procesów, w których o jego przestępstwach opow

Larry Nassar (za stołem w środku) w trakcie jednego z procesów, w których o jego przestępstwach opowiedziało ponad 150 zawodniczek

Foto: JEFF KOWALSKY/AFP

„Athlete A”, czyli „Zawodniczka A”, to określenie, jakim w dokumentach USA Gymnastics (amerykańskiej federacji gimnastycznej) posługiwano się, pisząc o Maggie Nichols, która wiosną 2015 roku pierwsza zgłosiła swojej trenerce przypadek molestowania seksualnego przez Nassara.

Dostępny na Netfliksie film pokazuje jej historię, ale dokument autorstwa Bonni Cohen i Jona Shenka jest głównie zapisem śledztwa dziennikarzy gazety „IndyStar” prowadzącego do ujawnienia głównego przestępcy oraz nieakceptowalnej postawy działaczy USA Gymnastics.

Patologię pokazują rozmowy z policją, prokuratorami i, przede wszystkim, wywiady ze skrzywdzonymi kobietami, które zdecydowały się zeznawać, by powstrzymać działalność Nassara.

Film dokumentuje wynaturzone praktyki lekarza, wykorzystującego dziecięce zaufanie, nieświadomość, ambicję, a także ufność rodziców. Poznajemy różne aspekty zmian w gimnastyce sportowej w latach 80. i 90., które sprawiły, że wobec dzieci zaczęły być stosowane techniki treningowe pełne surowości, niekiedy nawet okrucieństwa. Techniki skuteczne w osiąganiu sukcesu, ale pomagające także takim przestępcom jak Nassar. W tym kontekście negatywnymi bohaterami są Márta i Béla Károlyi – para trenerska z Rumunii, która odkryła talent Nadii Comaneci i po ucieczce w 1981 roku za ocean wprowadziła swe twarde metody w drużynie narodowej USA.

Osądzony trzy razy

Oskarżony lekarz kadry był związany z amerykańską gimnastyką przez 29 lat. Długo pracował także na Uniwersytecie Stanowym w Michigan. Oświadczenie o wykorzystaniu seksualnym przez Nassara złożyło ponad 500 kobiet, wśród nich największe gwiazdy gimnastyki USA, wielokrotne medalistki olimpijskie i MŚ: Simone Biles, Aly Raisman, Jamie Dantzscher, Gabby Douglas i McKayla Maroney.

Nassara udało się osądzić trzy razy. W pierwszej sprawie, za posiadanie 27 tysięcy zdjęć pornografii dziecięcej (przyznał się), został skazany na 60 lat więzienia federalnego. Przyznał się także do siedmiu zarzutów przestępstw seksualnych pierwszego stopnia w sądzie okręgowym hrabstwa Ingham w Michigan – wyrok brzmiał: 175 lat więzienia. W hrabstwie Eaton w stanie Michigan sąd wymierzył mu karę od 40 do 125 lat więzienia za napaści seksualne na gimnastyczki.

Reporterzy „IndyStar” początkowo zajmowali się przede wszystkim tematem zamiatania pod dywan przez USA Gymnastics skarg na molestowanie i wykorzystywanie seksualne dzieci przez trenerów. Dopiero pierwsze publikacje ośmieliły poszkodowane dziewczyny do zeznań na temat głównego winowajcy i systemu, który tak długo zapewniał mu bezkarność.

Szczególną rolę w tym pełnił w latach 2005–2017 prezes federacji Steve Penny, który został postawiony przed sądem w Teksasie za fałszowanie dowodów w sprawie Nassara. Stanął też przed komisją Kongresu, lecz powołując się na piątą poprawkę, nie odpowiedział na żadne pytanie i zdołał uniknąć odpowiedzialności.

Uniwersytet Stanowy w Michigan wypłacił gimnastyczkom poszkodowanym przez Nassara 500 mln dolarów. W USA Gymnastics zmieniono władze i większość kadry szkoleniowej, dzięki czemu sponsorzy nie porzucili dyscypliny uwielbianej przez Amerykanów. Federacja stoi jednak w obliczu bankructwa, gdyż także od niej ofiary Nassara domagają się milionowych rekompensat.

Nie tylko Nassar

„Athlete A”, choć daje pewną nadzieję, to nie przynosi wiary, że sprawa Nassara to rzadki incydent. Problem molestowania seksualnego dzieci w sporcie jest wciąż aktualny i dotyczyć może każdej dyscypliny. Przed sprawą Nassara w USA była afera w pływaniu – główny oskarżony trener Andy King został skazany na 40 lat więzienia. Wyrzucono z pracy ponad 100 szkoleniowców.

Głośny był też przypadek wieloletniego molestowania chłopców przez trenera futbolu amerykańskiego w Pennsylvania State University – Jerry’ego Sandusky’ego (trener dostał od 30 do 60 lat więzienia, uniwersytet wypłacił 60 mln dol. odszkodowań).

Dzięki pieniądzom swego komitetu olimpijskiego Amerykanie stworzyli w 2017 roku Centrum Bezpiecznego Sportu (US Center SafeSport), które dokumentuje i śledzi przypadki przestępstw seksualnych wobec dzieci. W 2018 roku organizacja miała średnio 154 zgłoszenia miesięcznie, w 2019 już 239.

W Kanadzie wspólne dochodzenie CBC News i CBC Sports ujawniło, że przez minione dwie dekady co najmniej 222 trenerów zaangażowanych w sport amatorski zostało skazanych za przestępstwa seksualne. Ponad 600 ofiar nie miało 18 lat.

Francuskim sportem wstrząsnęły zeznania mistrzyni kraju w łyżwiarstwie figurowym Sarah Abitbol, która oskarżyła o gwałty byłego trenera Gillesa Beyera. Dotyczyły czasu, gdy miała 15 lat.

W Anglii operacja Hydrant ujawniła tysiące osób poszkodowanych w dzieciństwie podczas uprawiania sportu. Śledczy wskazali na 28 dyscyplin, w których dochodziło do takich przestępstw.

Kto obejrzy „Athlete A”, ten zobaczy, jak trudno leczą się zadane młodym ludziom rany i jak niełatwo dojść prawdy i sprawiedliwości.

„Athlete A”, czyli „Zawodniczka A”, to określenie, jakim w dokumentach USA Gymnastics (amerykańskiej federacji gimnastycznej) posługiwano się, pisząc o Maggie Nichols, która wiosną 2015 roku pierwsza zgłosiła swojej trenerce przypadek molestowania seksualnego przez Nassara.

Dostępny na Netfliksie film pokazuje jej historię, ale dokument autorstwa Bonni Cohen i Jona Shenka jest głównie zapisem śledztwa dziennikarzy gazety „IndyStar” prowadzącego do ujawnienia głównego przestępcy oraz nieakceptowalnej postawy działaczy USA Gymnastics.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Inne sporty
Bratobójcza walka o igrzyska. Polacy zaczęli wyścig do Paryża
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
kolarstwo
Katarzyna Niewiadoma wygrywa Strzałę Walońską. Polki znaczą coraz więcej
Inne sporty
Paryż 2024. Tomasz Majewski: Sytuacja w Strefie Gazy zagrożeniem dla igrzysk. Próba antydronowa się nie udała
Inne sporty
Przygotowania Polski do igrzysk w Paryżu. Cztery duże szanse na złoto
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Inne sporty
Kłopoty z finansowaniem żużla. Państwowa licytacja o Zmarzlika