Aktualizacja: 13.12.2018 08:39 Publikacja: 12.12.2018 18:31
Kolekcja „Kiszczak Papers” w amerykańskim archiwum liczy w sumie 23 pudła
Foto: Fotorzepa, Tomasz Krzyżak Tomasz Krzyżak
Kilkaset stron dokumentów komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, różne papiery osobiste, notatki, listy, wycinki prasowe, zdjęcia i filmy – w sumie 23 pudełka, o łącznej długości prawie trzech metrów.
Czytaj także:
Czy Kiszczak szantażował Wałęsę?
Taka imponująca kolekcja papierów gen. Czesława Kiszczaka, byłego szefa MSW i jednego ze współautorów stanu wojennego, po jego śmierci trafiła do USA. Za ocean sprzedała je wdowa po generale, a ostatnie dokumenty wyjechały z Polski... pół roku temu. W archiwum Instytutu Hoovera w Stanford może zajrzeć do nich każdy. Trzeba jedynie pokazać dokument tożsamości, wypełnić jednostronicową ankietę i w krótkim czasie można otrzymać dokumenty. Papiery po Kiszczaku jako pierwsi oglądali w USA dziennikarze „Rzeczpospolitej" i Polskiego Radia.
Za ocean trafił m.in. oryginał słynnego listu kaprala Lecha Wałęsy do gen. Wojciecha Jaruzelskiego, który przywódca Solidarności napisał podczas internowania w Arłamowie 8 listopada 1982 r. Choć list ten kilka dni później wydrukowała „Trybuna Ludu", to w oryginale nigdy do Jaruzelskiego nie trafił. Miał go w swoim archiwum gen. Czesław Kiszczak.
List ten znany jest historykom – kopia znajduje się w zasobach IPN. Ale wśród papierów byłego szefa MSW są dokumenty, które mogą mieć znaczenie dla historii najnowszej.
Z papierów zebranych przez Kiszczaka jasno wynika, że miał on obsesję na punkcie Lecha Wałęsy. Generał uważnie śledził wszystko to, co pisało się na temat byłego lidera Solidarności – w Polsce i na świecie. Pomiędzy wycinkami znalazł się również list, datowany na 31 maja 1993 roku i własnoręcznie podpisany przez Kiszczaka. Adresowany do urzędującego wówczas prezydenta Lecha Wałęsy. Powodem jego napisania było „zdumienie", z jakim generał przyjął dwa wystąpienia prezydenckiego ministra Lecha Falandysza. W słynnej wówczas telewizyjnej audycji „Sto pytań do..." miał on twierdzić, że Kiszczak oczyścił akta komunistycznej bezpieki, chroniąc postkomunistyczny establishment, a pozostawiając dokumenty dotyczące byłych opozycjonistów.
W liście Kiszczak w sposób zawoalowany sugeruje swoją wiedzę na temat agenturalnej przeszłości ówczesnego prezydenta. Jednocześnie wskazuje na „lojalność" wobec niego. Wyraża też przekonanie, że agentura winna być chroniona, niezależnie od przemian politycznych i ustrojowych zachodzących w Polsce. List powstał w czasie, gdy od ponad roku wyszukiwano i niszczono dokumentację dotyczącą agenturalnej przeszłości Lecha Wałęsy, a także na kilka miesięcy przed wyborami parlamentarnymi, które wygrała lewica.
„Nie zabieram głosu w sprawach operacyjnych – pisze Kiszczak do Wałęsy – w posiadanie których wszedłem, pełniąc służbę w organach wywiadu i kontrwywiadu, mimo że moja wiedza w tej materii jest duża. Uczyniłem jednak wyjątek, z własnej woli i bezinteresownie, kiedy znieważono Osobę i Urząd Prezydenta RP, który symbolizuje Majestat Rzeczypospolitej. Z tą intencją, w obronie Pańskiego autorytetu chcę to czynić nadal, jeśli trwać będzie nagonka na Pana Prezydenta, współtwórcę »Okrągłego stołu« oraz procesu porozumienia i pojednania narodowego, który szczególnie w obecnej, trudnej sytuacji dla Polski winien być kontynuowany pod Pana przewodnictwem".
– To jest bardzo interesujący dokument, który na pewno spotka się z dużym rezonansem. Stawia on Lecha Wałęsę w niewygodnym położeniu – tak mówi o tym liście prof. Antoni Dudek, historyk UKSW. – Z jednej strony Kiszczak pisze laurkę, wręcz składa mu hołd. Zapewnia o swojej lojalności wobec jego osoby, komplementuje jako współtwórcę przemian po 1989 roku. Wywiera jednak na Wałęsę pewną presję, by hamował swojego ministra. Jest to swego rodzaju gra. Kiszczak zakłada, że Wałęsa wie o tym, że on ma na niego jakieś materiały. Zaznacza, że jego wiedza o sprawach operacyjnych SB jest duża, ale z niej nie korzysta, a wyjątek uczynił jeden raz w odniesieniu do Wałęsy. Podkreśla, że jeżeli będzie trwała na niego nagonka, to on będzie lojalny, ale tego samego oczekuje z drugiej strony – analizuje historyk i dodaje, że ciekawe jest to, czy Wałęsa na ów list odpowiedział, zwłaszcza że pod koniec pisze wprost, że na jakąś reakcję oczekuje.
– Nie odpisałem nic, bo taki list do mnie nie dotarł – mówi „Rzeczpospolitej" sam Lech Wałęsa. – Nie mogę wykluczyć, że przyszedł on do Kancelarii Prezydenta, lecz na moim biurku się nie znalazł – zapewnia.
Czy mówi prawdę? Trudno to zweryfikować. Listu nie ma w warszawskim Archiwum Prezydenta RP. Nie zachowała się też (została bowiem zniszczona) tzw. księga korespondencji przychodzącej do Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy w 1993 r.
Istnieje też prawdopodobieństwo, że Kiszczak listu nie wysłał. W 2016 r., gdy IPN przejął teczkę TW Bolka, był do niej dołączony list Kiszczaka do dyrektora Archiwum Akt Nowych datowany na rok 1996, którego generał ostatecznie nie wysłał, podobnie jak i samych dokumentów.
– Chociaż Wałęsa nie był już u władzy, generał najwyraźniej uznał, że te materiały mogą się jeszcze do czegoś przydać – tłumaczy prof. Dudek. – Oba te listy układają się w logiczną całość, potwierdzającą, że Kiszczak traktował teczkę TW Bolka raczej pasywnie, jako rodzaj polisy ubezpieczeniowej, nie zaś aktywnie, jako narzędzie oddziaływania na prezydenta – podsumowuje.
Kolekcja gen. Czesława Kiszczaka nie jest jedyną, jaką ma w swoich zbiorach Instytut Hoovera. W poprzednich latach za ocean trafiły np. papiery Bolesława Bieruta, Władysława Gomułki czy Mieczysława Rakowskiego. Instytut ma również w swoich zbiorach imponującą kolekcję dokumentów z czasów II wojny światowej. W latach 90. kilka milionów scanów tych dokumentów przekazano do Archiwum Akt Nowych. Od tamtego czasu do Polski nie trafiło już nic.
Tekst powstał we współpracy z Polskim Radiem, którego dziennikarzem jest Wiktor Świetlik
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Kilkaset stron dokumentów komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, różne papiery osobiste, notatki, listy, wycinki prasowe, zdjęcia i filmy – w sumie 23 pudełka, o łącznej długości prawie trzech metrów.
Czytaj także:
19 kwietnia 1943 r. o 6 rano żydowscy bojownicy pod dowództwem 24-letniego Mordechaja Anielewicza, dowódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej, otworzyli ogień – u zbiegu Nalewek i Gęsiej oraz przy placu Muranowskim w Warszawie – do niemieckich oddziałów policyjnych wspartych przez Łotyszy wkraczających do getta w celu przeprowadzenia ostatecznej akcji likwidacyjnej.
W 2014 r. ówczesny prezydent USA Barack Obama, będąc z oficjalną wizytą w Polsce, w czasie swojego przemówienia na placu Zamkowym przywołał nazwisko Jana Karskiego jako jednego z trzech najsłynniejszych Polaków – obok Jana Pawła II i Lecha Wałęsy. To Karski już w 1943 r. dostarczył prezydentowi Rooseveltowi raport ZWZ-AK o niemieckich planach całkowitej eksterminacji europejskich Żydów.
Dla wielu Yasukuni to świątynia przeklęta, ale mimo to pielgrzymują do niej o każdej porze roku tysiące ludzi.
„Jeden z członków grupy Ładosia, żydowski adwokat, działacz syjonistyczny i poseł na sejm II RP Abraham Silberschein twierdził, że paszporty państw Ameryki Południowej i Środkowej dostarczono co najmniej 10 tysiącom Żydów. Instytut Pileckiego oszacował, że spośród nich Holokaust przeżyło blisko 3 tysiące” – mówi profesor Roger Moorhouse, brytyjski historyk i autor książki „Paszporty życia”.
Przez aplikację mobilną, serwis internetowy, telefon i w placówce – w Biurze Maklerskim Pekao klienci sami mogą wybrać najdogodniejszy sposób zakupu detalicznych obligacji skarbowych.
Ledwo martwy faraon trafił na wieki do piramidy, a ci sami, którzy go tam odprowadzali, wracali po cenny łup. Wizja niebotycznych skarbów w grobowcach faraonów od zawsze kusiła rabusiów, także w czasach nowożytnych.
Rząd chce przywrócić możliwość szybkich kontroli ambasad i konsulatów. Ich brak miał być powodem licznych nieprawidłowości.
Kto Pani/Pana zdaniem wygra wybory do Parlamentu Europejskiego - takie pytanie zadano uczestnikom sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski.
Widziałem już szkic założeń nowego systemu finansowania samorządów, wydaje się interesujący. Widzę w rządzie pozytywne nastawienie i chęć zmian – mówi Adam Struzik, marszałek Mazowsza.
W wielu polskich gminach nie ma mowy o jakimkolwiek samorządzie. Od lat rządzą ci sami ludzie, którzy nie są zainteresowani żadną zmianą. Lokalne społeczności są zaś tak zniechęcone, że przestały na wybory chodzić.
Ze względu na brak norm programowych trudno jest jednoznacznie ocenić jakość programów MBA. Po aferze Collegium Humanum państwo powinno narzucić uczelniom specjalne ograniczenia i wymogi związane z interesem publicznym w postaci nowych reguł prawnych przywracających np. minima kadrowe.
Był przechył w prawo, będzie w lewo. Wyła lewica, zawyje prawica. Ukute przez Rafała Ziemkiewicza powiedzenie „Słychać wycie? Znakomicie” stało się wszak oficjalną doktryną rządzenia, również dla zadeklarowanych demokratów.
Rekomendowany na nowego szefa szkoły dla sędziów i prokuratorów (KSSiP) Wojciech Postulski czeka na powołanie. Tymczasem narastają kontrowersje wokół jego kandydatury.
W 748 gminach odbędzie się w niedzielę, 21 kwietnia, II tura wyborów samorządowych. Sztaby KO, PiS, Lewicy i Trzeciej Drogi liczą na to, że zwyciężą ich kandydaci.
W kilku prowincjach w Iranie aktywna była nad ranem obrona przeciwlotnicza - informuje irańska agencja informacyjna IRNA. IRNA podaje, że do eksplozji doszło w pobliżu miasta Isfahan. Amerykańskie media podają, że Izrael przeprowadził atak odwetowy na Iran. Tymczasem przedstawiciel irańskich władz, w rozmowie z Reuterem, zaprzecza jakoby Iran był celem ataku rakietowego.
“Trumna Królewny Śnieżki”, “Bawarskie Ferrari” i “Uciekający namiot” - te i inne arcyciekawe pojazdy już w najbliższy weekend pojawią się w Warszawie. Zbliża się Auto Nostalgia czyli najstarsze w Polsce targi pojazdów zabytkowych. Na dwa dni teren EXPO XXI przy ul. Prądzyńskiego w Warszawie zamieni się w ogromne motoryzacyjne muzeum i giełdę samochodową w jednym.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Premier Ukrainy zapewnia, że pomoc wojskowa z USA trafi na Ukrainę natychmiast po przyjęciu ustawy przyznającej administracji dodatkowe środki na taką pomoc.
Rząd chce przywrócić możliwość szybkich kontroli ambasad i konsulatów. Ich brak miał być powodem licznych nieprawidłowości.
Syryjskie źródła informują o nocnym ataku izraelskich Sił Powietrznych na obiekty należące do syryjskiej armii w dwóch muhafazach.
Kto Pani/Pana zdaniem wygra wybory do Parlamentu Europejskiego - takie pytanie zadano uczestnikom sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski.
Land Rover Defender OCTA będzie topową odmianą tego modelu. Otrzyma silnik V8 o mocy 635 KM i „diamentową” nazwę. Testy w najbardziej wymagających warunkach już trwają.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Premier Holandii oferuje zakup zestawów Patriot, od krajów, które je posiadają i przekazanie ich Ukrainie.
Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów podważyła doktorat Pawła Cz., rektora i profesora Collegium Humanum. Dziś po pytaniach „Rz” prześwietla go ponownie.
Zwiększenie nakładów na Wspólną Politykę Rolną nie jest właściwą drogą do zakończenia protestów rolników. Warto jednak zmienić strukturę wydatków – mówią ekonomiści.
Firma Spotify chciała pokazać, że polscy artyści wcale nie zarabiają źle. Problem w tym, że przygotowany przez nią raport „Loud & Clear 2023” przyniósł odwrotny efekt. Może czas, wzorem m.in. Francji, wprowadzić w Polsce odgórne tantiemy od serwisów streamingowych?
Jeśli dochodzenie wykaże, że wykorzystano pracę przymusową, władze nakażą wycofanie towarów z rynku Unii Europejskiej i platform internetowych oraz ich konfiskatę na granicach.
Wszelkie prawa i obowiązki, jakie posiadał zmarły wspólnik, przysługują wszystkim jego spadkobiercom wspólnie. Stają się oni wobec spółki tzw. jednym wspólnikiem zbiorowym. W praktyce może to utrudnić im korzystanie z praw udziałowych w spółce.
Ceny w kawiarniach czy w sklepach wzrosły nawet ok. 20 proc., ale Polacy rozsmakowali się w coraz lepszej kawie. Pitej na mieście, jak i domu, co widać także po zainteresowaniu ekspresami.
Handlujesz w internecie? Fiskus się o tym dowie i może cię uznać za przedsiębiorcę. Ale ci, którzy sprzedają ubrania po dzieciach albo przeczytane książki, powinni spać spokojnie.
W formie franczyzy działa kilkadziesiąt dużych sieci oraz dziesiątki tysięcy drobnych przedsiębiorców. Mimo to brakuje sektorowych regulacji.
Widziałem już szkic założeń nowego systemu finansowania samorządów, wydaje się interesujący. Widzę w rządzie pozytywne nastawienie i chęć zmian – mówi Adam Struzik, marszałek Mazowsza.
W wielu polskich gminach nie ma mowy o jakimkolwiek samorządzie. Od lat rządzą ci sami ludzie, którzy nie są zainteresowani żadną zmianą. Lokalne społeczności są zaś tak zniechęcone, że przestały na wybory chodzić.
Firmy chcą ograniczyć obowiązek składania oświadczeń i wniosków w formie papierowej. Pracownik mógłby je przekazywać np. pocztą elektroniczną.
Ze względu na brak norm programowych trudno jest jednoznacznie ocenić jakość programów MBA. Po aferze Collegium Humanum państwo powinno narzucić uczelniom specjalne ograniczenia i wymogi związane z interesem publicznym w postaci nowych reguł prawnych przywracających np. minima kadrowe.
Jednym z istotniejszych kryteriów wyboru formy prowadzenia działalności gospodarczej jest bezpieczeństwo wspólników i członków zarządu. Przepisy kodeksu spółek handlowych dają szeroki wachlarz możliwości, z których możemy wybierać decydując się na otwarcie firmy. Jednym z nich jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Miał być kolejnym bogaczem, którego oskubią, ale grabie grabiły w drugą stronę. Toto Wolff, który ma polskie korzenie, na lata zdominował Formułę 1 i zarobił miliony.
Bieda ustępuje szybciej niż się powszechnie sądzi, a nierówności w granicach państw nie rosną, a być może nawet nieco spadły – pisze publicysta ekonomiczny.
Zdarzenia jednorazowe mogą mocno zmienić wyniki giełdowych firm, również tych największych, a w efekcie wpłynąć na poziom przyszłej dywidendy.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
