Opowiedzą o getcie warszawskim

Powstaje projekt wystawy Muzeum Getta Warszawskiego. Być może otworzy ono swoje podwoje w 2024 r.

Publikacja: 27.10.2020 21:00

Muzeum Getta Warszawskiego ma siedzibę w dawnym Szpitalu Dziecięcym Bersohnów i Baumanów w Warszawie

Muzeum Getta Warszawskiego ma siedzibę w dawnym Szpitalu Dziecięcym Bersohnów i Baumanów w Warszawie przy ul. Siennej 60

Foto: materiały prasowe

W październiku dyrekcja MGW ogłosiła przetarg na opracowanie dokumentacji projektowej dla muzeum wraz z projektem stałej wystawy. Muzeum czeka na zgłoszenia oferentów do 15 grudnia 2020 r. do godz. 11.

Realizacja inwestycji nie może przekroczyć kwoty 100 mln zł brutto (w tym 20 mln zł na wystawę stałą).

– Chcielibyśmy pod koniec lutego 2021 r. wyłonić projektantów wielobranżowych projektów adaptacji budynków zabytkowych do nowej funkcji wraz z budową nowej kubatury (w tym podziemnej) oraz projektów wystawy stałej muzeum – mówi Albert Stankowski, dyrektor muzeum.

Niestety z powodu epidemii SARS-CoV-2 prace związane z tworzeniem muzeum zostały opóźnione. Dyrektor zakłada, że zostanie ono otwarte dla zwiedzających w drugiej połowie 2024 r.

Nowe muzeum nie tylko będzie opisywało getto w Warszawie, ale też getta znajdujące się w innych miastach okupowanej Polski. – Ukazując rzeczywistość zamkniętej dzielnicy w Warszawie, symbolicznie pokażemy sytuację odizolowanych Żydów w innych gettach – tłumaczy dyrektor. I dodaje, że misją muzeum jest upamiętnienie społeczności żydowskiej i „przywrócenie jej do krwiobiegu miasta".

Proces tworzenia Muzeum Getta Warszawskiego od początku ma charakter międzynarodowy. Na czele zespołu wystawy stałej stoi izraelski historyk prof. Daniel Blatman z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. – Główną misją muzeum jest oczywiście przekazywanie wiedzy i pomoc w zrozumieniu tej tragicznej historii polskich Żydów w okupowanej przez Niemców Polsce podczas II wojny światowej – mówi prof. Blatman. – Jednocześnie chcemy połączyć różne aspekty tej historii w jedną narrację. I wydaje mi się, iż jest to przesłanie unikatowe wśród muzeów Holokaustu. Chcemy, aby muzeum stworzyło historyczny dialog między tragedią żydowską a historią okupowanej Polski, a zwłaszcza historią okupowanej Warszawy – dodaje profesor.

Historyk przypomina, że MGW znajduje się w sercu stolicy, a historia społeczności żydowskiej tego miasta jest jednocześnie częścią historii Warszawy i Polski. – Dlatego musimy wypracować wielokanałowy przekaz tej historii, szczególnie dla młodszego pokolenia Polaków, które będzie odwiedzać muzeum. Dla nich, podobnie jak dla wszystkich zwiedzających, właściwa perspektywa historyczna wymaga przedstawienia historii tragedii żydowskiej w getcie nie tylko jako istotnego rozdziału współczesnej historii żydowskiej, ale także jako zasadniczego rozdziału tragedii polskiej i historii Warszawy. Z mojego punktu widzenia brak takiego zetknięcia się tych dwóch historii oznaczałby wielką porażkę – tłumaczy prof. Blatman.

16 listopada mija 80 lat od momentu zamknięcia społeczności żydowskiej za murami getta. Dyrektor Albert Stankowski przypomina, że część Warszawy stała się wtedy więzieniem, a jedna trzecia warszawiaków została odizolowana. – Na wyznaczony przez niemieckiego okupanta teren przesiedlono 138 tysięcy Żydów, a wysiedlono 113 tysięcy Polaków. W rocznicę tego wydarzenia muzeum przypomni o tragicznej sytuacji setek tysięcy obywateli, zmuszonych do życia i umierania w nieludzkich warunkach – dodaje dyrektor MGW.

Getto powstało na mocy zarządzenia z 2 października 1940 roku gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera. Jego obszar wynosił 307 hektarów, w getcie z głodu i chorób zginęło ok. 90 tys. Żydów.

Muzeum we współpracy z Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym Żydów w Polsce zorganizuje kampanię społeczną „Był Mur". Informacja o niej pojawi się na 100 plakatach w Warszawie umieszczonych na przystankach komunikacji miejskiej. Zapłoną znicze pamięci w miejscach przypominających tę historię. Główne uroczystości odbędą się przy fragmencie muru na terenie liceum, przy ul. Siennej 53.

W programie jest m.in. seminarium naukowe, projekty filmowe, wydarzenia artystyczne – wideoart „Mur/Ściany" oraz projekt „Ludzie, miejsca, wydarzenia", ukazujący artystów z szopu Abrahama Ostrzegi.

Muzeum prowadzi zbiórkę pamiątek. Instytut Pamięci Narodowej przekaże w depozyt MGW Raport Stroopa, jeden z dwóch istniejących oryginalnych dokumentów likwidacji getta. Muzeum otrzymało też kolekcję rysunków Henryka Hechkopfa, z kolei Fundacja Nissenbaumów wsparła zakup wózka, który służył do przewozu ciał. Od miesięcy muzeum prowadzi rozmowy z władzami Warszawy oraz Tramwajami Warszawskimi o przekazanie lub wypożyczenie na wystawę stałą tramwaju, który przejeżdżał przez getto warszawskie. Dyrektor Stankowski liczy na przychylność właściciela tego unikatowego zabytku.

Wystawa stała będzie się mieściła w zabytkowym gmachu Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów, znajdującym się w Warszawie przy ul. Siennej 60. W listopadzie 1940 roku szpital ten stał się częścią getta. Przy Siennej pracowali m.in. Anna Braude-Hellerowa, Adina Blady-Szwajger, Anna Margolis, Hanna Merenholc – jedna z współpracownic Janusza Korczaka, a w charakterze gońca Marek Edelman. Do szpitala trafiały dzieci z tyfusem i gruźlicą, a także postrzelone przez Niemców podczas szmuglu i cierpiące na chorobę głodową.

W październiku dyrekcja MGW ogłosiła przetarg na opracowanie dokumentacji projektowej dla muzeum wraz z projektem stałej wystawy. Muzeum czeka na zgłoszenia oferentów do 15 grudnia 2020 r. do godz. 11.

Realizacja inwestycji nie może przekroczyć kwoty 100 mln zł brutto (w tym 20 mln zł na wystawę stałą).

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Historia
Tortury i ludobójstwo. Okrutne zbrodnie Pol Pota w Kambodży
Historia
Kobieta, która została królem Polski. Jaka była Jadwiga Andegaweńska?
Historia
Wiceprezydent, który został prezydentem. Harry Truman, część II
Historia
Fale radiowe. Tajemnice eteru, którego nie ma
Historia
Jak Churchill i Patton olali Niemcy