Autorem pierwszego fake newsa był babiloński bóg?

Zagadki w słowach "sprytnego boga" opisane w pochodzącym sprzed niemal 4 tysięcy lat "Eposie o Gilgameszu" to "najwcześniejszy w historii przykład rozpowszechniania fake newsów" - twierdzi Martin Worthington, badacz z Uniwersytetu w Cambridge.

Publikacja: 27.11.2019 09:20

Autorem pierwszego fake newsa był babiloński bóg?

Foto: U0045269 [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)]

Wzmianki w "Eposie o Gilgameszu" opisują, że bóg Ea (bóg asyryjsko-babiloński, patron wód, kultury, mądrości, cywilizacji, sztuk, rzemiosł artystycznych) oszukał ludzkość poprzez prostą grę słów opartą na manipulacji fonetyką.

- Ea oszukał ludzkość przekazując fake newsy - powiedział Worthington.

- Powiedział babilońskiemu Noe, znanemu jako Utnapisztim, aby zapewnił swój lud, że jedzenie spadnie z nieba, jeśli pomogą mu zbudować arkę - wyjaśnił.

Mająca 3 tysiące lat jedenasta tablica "Eposu o Gilgameszu" opisująca historię powodzi, została znaleziona w 1872 roku. Opisana w niej historia przypominają biblijną historię potopu, jaki Bóg zesłał na ludzkość.

Tablica opowiada historię Utnapisztima, któremu bóg Ea nakazał budowę łodzi, która miała ocalić jego i jego rodzinę. Utnapisztim zrobił to, co nakazał mu bóg - i umieścił na swojej łodzi zwierzęta, zgodnie z wolą Ea.

Dwuznaczne słowa Ea pojawiają się w liczącym dziewięć wierszy fragmencie tekstu - tłumaczy Worthington, asyriolog specjalizujący się w kwestiach gramatyki, literatury i medycyny.

- To, czego ludzie nie wiedzą, że przekaz Ea to sztuczka: to sekwencja dźwięków, które mogą być rozumiane skrajnie inaczej - dodaje. Wyjaśnia, że w języku angielskim przykładem takiej wieloznaczności są słowa "I scream" (ja krzyczę) i "ice-cream" (lody).

W przypadku wypowiedzi Ea optymistyczna interpretacja jego słów mówi o jedzeniu spadającym z nieba, ale jednocześnie słowa te można odczytać również jako zapowiedź nadciągającej powodzi.

Chodzi o fragment tekstu w brzmieniu:

ina šer(-)kukki

ina lilâti ušaznanakkunuši šamut kibati

W "optymistycznym" odbiorze można je przetłumaczyć jako:

O świcie będą placki z mąki,

wieczorem spadnie na was deszcz zboża.

Jednocześnie można to jednak odczytać jako:

O świcie deszcz spadnie na was z ciemności,

A potem przed zmierzchem spadnie na was deszcz, którego krople będą jak (ziarna) pszenicy

- W czasie tego wydarzenia, umiejscowionego w czasach mitologicznych, manipulowanie informacjami i językiem się rozpoczęło. Może to być pierwszy przykład fake newsa - powiedział Worthington.

Worthington tłumaczy, że bóg mógł manipulować słowami, aby ocalić siebie - babilońscy bogowie mogli bowiem przetrwać tylko dlatego, że ludzie ich karmili. - Bóg Ea manipuluje ludźmi i wprowadza ich w błąd, ponieważ służy to jego interesowi. Jest mnóstwo współczesnych skojarzeń - wyjaśnia.

Wzmianki w "Eposie o Gilgameszu" opisują, że bóg Ea (bóg asyryjsko-babiloński, patron wód, kultury, mądrości, cywilizacji, sztuk, rzemiosł artystycznych) oszukał ludzkość poprzez prostą grę słów opartą na manipulacji fonetyką.

- Ea oszukał ludzkość przekazując fake newsy - powiedział Worthington.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Historia
Tortury i ludobójstwo. Okrutne zbrodnie Pol Pota w Kambodży
Historia
Kobieta, która została królem Polski. Jaka była Jadwiga Andegaweńska?
Historia
Wiceprezydent, który został prezydentem. Harry Truman, część II
Historia
Fale radiowe. Tajemnice eteru, którego nie ma
Historia
Jak Churchill i Patton olali Niemcy