Tajemnice aresztu na Podlasiu odkryte podczas budowy

Na terenie ogrodu przywięziennego w Białymstoku odnaleziono szczątki ludzkie. To najpewniej ofiary Niemców. Wśród nich są dzieci.

Aktualizacja: 09.05.2018 20:53 Publikacja: 08.05.2018 18:17

Tajemnice aresztu na Podlasiu odkryte podczas budowy

Foto: ipn.gov.pl

Ludzkie kości przez przypadek odnaleźli właściciele działki znajdującej się w Izabelinie koło Białegostoku. Okazało się, że przywieziono je z pobliskiego aresztu śledczego wraz z ziemią pochodzącą z wykopu. O wszystkim została poinformowana policja i prokurator.

Kości znaleziono na terenie dawnego więziennego ogrodu, gdzie budowany jest zbiornik odprowadzający wodę, w pobliżu miejsca, gdzie w latach 2013–2017 w ramach śledztwa prokuratury IPN „w sprawie zbrodni popełnionych przez funkcjonariuszy państw totalitarnych w latach 1939–1956” wydobyto szczątki ponad 400 osób. Wśród nich znalazły się m.in. ofiary niemieckich egzekucji (część osób już zidentyfikowano), a także wykonanych przez komunistyczną bezpiekę po wojnie. W miejscu gdzie budowany jest teraz zbiornik na wodę, prace ekshumacyjne nie były jednak prowadzone.

O planowanych pracach Służba Więzienna w Białymstoku nikogo nie powiadomiła. Jak tłumaczą jej przedstawiciele, nie ma takiego obowiązku. Jednak z naszych informacji wynika, że w poprzednim roku do IPN dotarła informacja o znalezieniu szczątków. Po ich zbadaniu okazało się, że były pochodzenia zwierzęcego.

Roboty budowlane zostały przerwane po wpłynięciu do aresztu pisemnego wniosku z białostockiego oddziału IPN o zabezpieczenie terenu. Biegli z Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej UM w Białymstoku zabezpieczyli szczątki kostne.

Jak poinformował „Rzeczpospolitą” naczelnik pionu śledczego w Białymstoku Janusz Romańczuk, prokurator „niezwłocznie zlecił sprawdzenie (przesianie ziemi), czy w hałdach przywiezionych do miejscowości Izabelin znajdują się szczątki kostne. Prace te są aktualnie kontynuowane”.

Śledczy poinformował nas też, że odnaleziono „luźne szczątki kostne, a nie szkielety ludzkie w układzie anatomicznym”. Liczba odnalezionych kości wskazuje na to, że mogą pochodzić od minimum 12 dorosłych, osób młodych i dzieci. „Ta liczba została oszacowana na podstawie kości długich, jednak należy mieć na uwadze, iż kości z tych miejsc mogą należeć do tych samych osobników i wtedy liczba ofiar będzie mniejsza. Dokładna liczba zostanie ustalona po zakończeniu sprawdzania hałd ziemi oraz oczywiście po uzyskaniu opinii z badań DNA” – zastrzega naczelnik Romańczuk. Nie ma pewności, w jakich okolicznościach osoby zmarły. Niewykluczone, że są to ofiary Niemców, być może wśród nich są dzieci z pokrewnej Romom grupy Sinti.

Odnalezienie kolejnych szczątków spowodowało niepokój wśród bliskich ofiar. W środowiskach narodowych pojawiły się pogłoski, że wśród wywiezionych szczątków mogą być Żołnierze Wyklęci, np. Romuald Rajs „Bury”, żołnierz AK, następnie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Pod koniec 1949 r. został on skazany na karę śmierci i zabity. Być może został pochowany na terenie aresztu. Jego postać budzi na Podlasiu skrajne emocje, jest oskarżany o dokonanie zbrodni na ludności cywilnej, a jednocześnie w 1995 r. został zrehabilitowany.

„Rodziny osób, które zginęły na terenie białostockiego więzienia są zaniepokojone zaistniała sytuacją. Zaniepokojenie to budzi obawa, że część ofiar zbrodni nazistowskich i komunistycznych nie zostanie nigdy odnaleziona. Jednocześnie brak szacunku dla szczątków ludzkich i forma, w jakiej zostały zbezczeszczone, przywołuje najgorsze skojarzenia z okresem, kiedy władze komunistyczne zacierały ślady swoich zbrodni” – napisano w petycji, pod którą zbierane są podpisy. Ma ona trafić do ministra sprawiedliwości z wnioskiem o nadzór nad prowadzonym postępowaniem.

Pion śledczy IPN nie planuje przeprowadzenia ponownych prac ekshumacyjnych na terenie byłych ogrodów białostockiego więzienia.

Ludzkie kości przez przypadek odnaleźli właściciele działki znajdującej się w Izabelinie koło Białegostoku. Okazało się, że przywieziono je z pobliskiego aresztu śledczego wraz z ziemią pochodzącą z wykopu. O wszystkim została poinformowana policja i prokurator.

Kości znaleziono na terenie dawnego więziennego ogrodu, gdzie budowany jest zbiornik odprowadzający wodę, w pobliżu miejsca, gdzie w latach 2013–2017 w ramach śledztwa prokuratury IPN „w sprawie zbrodni popełnionych przez funkcjonariuszy państw totalitarnych w latach 1939–1956” wydobyto szczątki ponad 400 osób. Wśród nich znalazły się m.in. ofiary niemieckich egzekucji (część osób już zidentyfikowano), a także wykonanych przez komunistyczną bezpiekę po wojnie. W miejscu gdzie budowany jest teraz zbiornik na wodę, prace ekshumacyjne nie były jednak prowadzone.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Historia
Stanisław Ulam. Ojciec chrzestny bomby termojądrowej, który pracował z Oppenheimerem
Historia
Nie tylko Barents. Słynni holenderscy żeglarze i ich odkrycia
Historia
Jezus – największa zagadka Biblii
Historia
„A więc Bóg nie istnieje”. Dlaczego Kazimierz Łyszczyński został skazany na śmierć
Historia
Tadeusz Sendzimir: polski Edison metalurgii