35. rocznica wprowadzenia stanu wojennego - relacja

13 grudnia 1981 r. na mocy podjętej niejednogłośnie uchwały Rady Państwa, na polecenie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, wprowadzono w Polsce stan wojenny. Zapraszamy na relację z obchodów 35. rocznicy tych wydarzeń.

Aktualizacja: 13.12.2016 18:05 Publikacja: 13.12.2016 06:18

Foto: PAP

20.00

Zakończyły się manifestacje w Warszawie. Nie doszło do incydentów. Według szacunków warszawskiego Ratusza, w marszu KOD wzięło udział około 25 tys. osób, w wiecu PiS - ok. 3 tys.

18.50

Po Jarosławie Kaczyńskim głos zabrał Andrzej Gwiazda. Totalitarna opozycja jest pozostałością totalitarnej władzy. Jest grupa, która nazywa się KOD i wzywa do obalenia rządu - mówił.

PAP, fot. Radek Pietruszka

18.37

Nastąpiła dobra zmiana, mamy rząd Beaty Szydło. Przeciwko wprowadzanym przez nas zmianom spotykamy się ze wściekłym oporem tych, którzy tracą najwięcej przywilejów. To oni próbują zanurzyć Polskę w oparach absurdu - mówił Kaczyński. Więcej

18.35

Pamięć jest ważna, buduje wspólnotę, a bez wspólnoty nie ma narodu - mówił prezes PiS Jarosław Kaczyński.

18.20

Manifestanci strony rządowej trzymają transparenty z hasłami: "Rząd Polski jak husaria, tak trzymać" czy "Wolna Polska kontra Czerska mać".


PAP, fot. Radek Pietruszka

18.10

Na Placu trzech Krzyży w Warszawie rozpoczyna się manifestacja PiS. Rozpoczął ją hymn i wyczytanie nazwisk ofiar stanu wojennego. Obecni są premier Szydło i ministrowie jej gabinetu.

17.50

17.20

Na trasie marszu KOD manifestował Związek Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym. Głos zabrał m.in. były opozycjonista Adam Borowski. Jak mówił, czas, w którym planuje się odebranie stopni generalskich Czesławowi Kiszczakowi i Wojciechowi Jaruzelskiemu "to czas, w którym Polska staje się odrobinę sprawiedliwsza".

"Władek Frasyniuk - mój przyjacielu z więzienia. Byłeś bohaterem - gadasz głupoty. Wam nic nie pomoże. Zmienimy Polskę. Uczynimy ją sprawiedliwszą, a tych którzy nie doczekali będziemy wspominać" - dodał zwracając się do Frasyniuk, który uczestniczy w manifestacji KOD.

17.15

Jeśli PiS organizuje manifestację 13 grudnia, to opozycja również ma do tego prawo - mówił były opozycjonista Bogdan Borusewicz, uczestniczący w marszu KOD.

PAP, fot. Jakub Kamiński

17.00

Demonstracja KOD odpowiedziała biciem w bębny i dźwiękami trąbek. Uczestnicy marszu KOD skandowali: "Misiewicze, Piotrowicze", "Wolność, równość, demokracja", "Precz z komuną".

16.45

Marsz KOD idzie w stronę Nowogrodzkiej. Ze strony kontrmanifestantów słychać okrzyki "Cała Polska z was się śmieje komuniści i złodzieje", "Polscy zdrajcy, pachołki Moskwy", "Byłeś w ZOMO, jesteś w KOD-zie, zawsze będziesz siedział w smrodzie".

16.31

- Pamiętamy o wszystkich ofiarach stanu wojennego. Zaczynamy ten marsz spod byłego komitetu PZPR, a skończymy pod komitetem PiS - mówił Władysław Frasyniuk.

16.30

Tuż przed wyruszeniem marszu KOD głos zabrał Mateusz Kijowski. - Wolność jest w nas wtedy, kiedy jesteśmy solidarni - mówił.

16.25

Manifestacja KOD rozpoczęła się od odśpiewania hymnu.

16.20

Na rogu Kruczej i Al. Jerozolimskich zgromadzili się zwolennicy PiS. Stoją na trasie przemarszu manifestacji KOD. "Raz sierpem, raz młotem czerwoną hołotę" - skandują.

16.15

 

16.12

 

16.00

Na rondzie de Gaulle'a gromadzą się uczestnicy marszu Komitetu Obrony Demokracji "Stop dewastacji Polski". O 16.30 wyruszy pod siedzibę PiS na Nowogrodzkiej.

15.50

 

15.40

Ryszard Petru zamierza pozwać Beatę Mazurek, rzeczniczkę PiS. Za to, że nazwała go zdrajcą, który usiłował doprowadzić do dyskusji o Polsce w PE w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego. Więcej.

15.00

Gen. Wojciech Jaruzelski stopnie wojskowe zdobywał w czasie II wojny światowej, idąc szlakiem 1. Armii Wojska Polskiego - mówił w Rzeszowie przewodniczący SLD Włodzimierz Czarzasty odnosząc się do zapowiedzi szefa MON Antoniego Macierewicza o odebraniu stopni generalskich Wojciechowi Jaruzelskiemu i Czesławowi Kiszczakowi.

14.58

Mimo upływu 35 lat od wprowadzenia stanu wojennego, nauczyciele i naukowcy są dopiero na początku drogi do pokazania i utrwalenia w społeczeństwie, czym naprawdę było to wydarzenie i jakie niosło konsekwencje – ocenił historyk z IPN dr Marek Lasota.

14.45

Wierzchowo Pomorskie to przykład tego, jak wyglądały represje w stanie wojennym. Zimne cele, rzadkie kąpiele, fatalne jedzenie, rewizje, pobicia... Czytaj więcej

14.20

Kiszczakowi i Jaruzelskiemu nie należą się stopnie generalskie, ale jest pytanie, co takie działanie przyniesie ich ofiarom, tym, którzy walczyli z komunistami i zostali przez nich pozbawieni zdrowia i własności - powiedział wicemarszałek Sejmu Stanisław Tyszka.

Jak przypomniał, "Jaruzelski do ostatniego dnia swojego życia mieszkał w domu, który został odebrany polskiemu patriocie, pilotowi RAF, który nie mógł wrócić do Polski i ten dom nadal nie został zwrócony jego rodzinie".

14.16

Odebranie stopni generalskich Wojciechowi Jaruzelskiemu i Czesławowi Kiszczakowi nic nie zmieni, a znów podzieli Polaków - uważa prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz. - Chęć zemsty nie jest dobrym doradcą - ocenił.

13.54

Trauma stanu wojennego wciąż trwa. Rany są niezaleczone, a podziały aktualne - oceniła socjolog dr Barbara Fedyszak-Radziejowska.

Zaznaczyła, że bolesne przeżycia z lat 80. dotyczyły wszystkich – nie tylko ofiar, internowanych i ich bliskich, ale też przedstawicieli ówczesnej władzy.

13.25

Prezydent Andrzej Duda odznaczył kobiety prześladowane w stanie wojennym.

- Jesteście bohaterkami naszej wolności - powiedział prezydent podczas uroczystości.

Fot. PAP/ Bartłomiej Zborowski. Na zdjęciu: Hanna Natora-Macierewicz odbiera odznaczenie z rąk prezydenta Andrzeja Dudy.

13.22

Katowice:

W miejscu zamieszkania przewodniczącego Solidarności w katowickiej kopalni Wujek w 1981 r. Jana Ludwiczaka, odsłonięto pamiątkową tablicę.

Zatrzymanie związkowca w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. było bezpośrednią przyczyną wybuchu strajku w kopalni.

13.19

Ryszard Terlecki, szef klubu PiS poinformował, że nie ma decyzji czy projekt noweli ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej będzie zgłoszony przez klub PiS czy przez rząd. Nie jest on jeszcze gotowy.

Zmiany pozwolą na odebranie Wojciechowi Jaruzelskiemu i Czesławowi Kiszczakowi stopni generalskich.

13.16

Lech Wałęsa o odebraniu stopni generalskich Wojciechowi Jaruzelskiemu i Czesławowi Kiszczakowi:

Kierunek jest dobry, ale zostawiłbym to na spokojniejsze czasy, kiedy będzie większe porozumienie, kiedy w porozumieniu to zrobimy. Czytaj więcej.

Fot. PAP/ Marcin Obara

13.14

Nie wolno zakłamać historii, nie można jej pisać w fałszywy sposób - przekonywał szef PO Grzegorz Schetyna po uroczystym posiedzeniu klubu PO z udziałem b. prezydenta Lecha Wałęsy. Jak ocenił, trzeba bronić prawdy, przed tymi, którzy chcą ją sfałszować. Czytaj więcej.

12.54

Dziwię się, że stopni generalskich Wojciechowi Jaruzelskiemu i Czesławowi Kiszczakowi nie odebrano w 2005 r., gdy rządził PiS - powiedział szef PO Grzegorz Schetyna. - Wtedy trzeba było spojrzeć w oczy tym, którzy żyli i powiedzieć, że odbiera się im stopnie generalskie. Wtedy nie było odważnych - dodał.

12.28

Odebranie stopni generalskich Czesławowi Kiszczakowi i Wojciechowi Jaruzelskiemu to rewanżyzm - ocenił lider Nowoczesnej Ryszard Petru.

Jak dodał obaj generałowie mają krew na rękach, ale zgodnie z prawem trzeba wskazać formalne podstawy do odebrania im stopni.

O tym, że Wojciech Jaruzelski i Czesław Kiszczak stracą stopnie generalskie poinformował szef MON Antoni Macierewicz.

12.17

Politycy PSL złożyli biało-czerwone wieńce na grobie błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki przy kościele św. Stanisława Kostki oraz przed tablicą upamiętniającą Stanisława Mikołajczyka w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

PSL oddało hołd "wielkiemu kapłanowi" - powiedział po uroczystości przed grobem księdza Popiełuszki szef ludowców Władysław Kosiniak-Kamysz.

11.51

 

11.43

Wicemarszałek Sejmu Stanisław Tyszka (Kukiz'15) złożył wieniec pod tablicą upamiętniającą Grzegorza Przemyka. - Przemyk to symbol pokolenia, któremu komuniści odebrali młodość i marzenia o wolności - powiedział.

11.40

W Sejmie po godz. 11 zebrał się klub PO z byłym prezydentem Lechem Wałęsą po to, by uczcić 35. rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego.

Posłowie i senatorowie Platformy powitali byłego prezydenta oklaskami. Odśpiewali też hymn Polski.

 

11.38

 

11.27

Pracownicy Zarządu Dróg i Zieleni oczyścili gdański Pomnik Poległych Stoczniowców. Monument został sprofanowany, najprawdopodobniej w nocy. Na trzech krzyżach tworzących monument ktoś wymalował farbą polityczne napisy.

11.00

Wojciech Jaruzelski i Czesław Kiszczak stracą stopnie generalskie - poinformował szef MON Antoni Macierewicz. Czytaj więcej.

10.55

- To był azyl. Z jednej strony przyszedł człowiek, który przekazał mi informację, gdzie jest ks. Jerzy Popiełuszko, bo się przyjaźniliśmy; żebym wiedział, że jest bezpieczny. A z drugiej strony przychodził człowiek, który wylewał na księdza jad – mówił w programie #RZECZoPOLITYCE Zbigniew Lew-Starowicz o przyjmowaniu pacjentów w czasie stanu wojennego. Czytaj więcej.

10.36

Wiceszef PO Borys Budka pytany w TOK FM, czy widzi powiązanie między partią PiS a władzą z okresu stanu wojennego, odpowiedział, że jest "wielkim przeciwnikiem tego, by dawać znak równości pomiędzy PiS a PRL". - Jestem ostatni, który by to zrobił - dodał.

10.27

W 35. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego nieznani sprawcy zniszczyli Pomnik Poległych Stoczniowców na pl. Solidarności w Gdańsku. W nocy pojawiły się na nim napisy: "PO zdrajcy, złodzieje, SB-cy, PiS - poza schematami". Czytaj więcej.

10.14

- Mieliśmy świadomość, jak bardzo jest to ryzykowne. Podejmowaliśmy bardzo ryzykowne decyzje, w ryzykownym otoczeniu – mieliśmy tu armię sowiecką i bomby atomowe, a my byliśmy bezbronni - powiedział w programie #RZECZoPOLITYCE Zbigniew Janas, były działacz opozycji w PRL i były poseł. Czytaj więcej.

Fot. Rp.pl

10.07

"New Year's Day" U2 z 1983 roku to piosenka, której słowa były inspirowane ruchem Solidarności i zostały napisane przez Bono po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce:

10.04

- O rany, ile ci Amerykanie mają kasy, żeby wynająć całą Warszawę na film wojenny. Taka myśl mi przyszła – mówił w programie #RZECZoPOLITYCE Emilian Kamiński, aktor i dyrektor Teatru Kamienica o pierwszej myśli, gdy zobaczył na ulicach czołgi. - Rano się dowiedziałem, że został wprowadzony stan wojenny. Czytaj więcej.

Fot. Rp.pl

09.43

Lider Nowoczesnej Ryszard Petru złożył biało-czerwony wieniec przed tablicą upamiętniającą Grzegorza Przemyka. Młodzieżówka partii zapaliła znicz w barwach narodowych. Na wieńcu złożonym przez Petru widniał napis "Pamiętamy - Nowoczesna".

09.39

To były strasznie mroczne czasy. Czy baliśmy się, czy byliśmy w strachu? Tak. Nikt nie wiedział co się wydarzy, na czym to będzie polegało. Czołgi na ulicach, telewizja zmilitaryzowana, panowie w mundurach wojskowych prezentowali programy, godzina policyjna, zakaz poruszania się - to były ograniczone prawa na terenie całej Polski - powiedziała w TVP Info Elżbieta Witek, szefowa gabinetu politycznego premier.

09.30

Wobec pana Jaruzelskiego nie używam słowa generał; ten człowiek zasłużył na potępienie przez historię i społeczeństwo - powiedział szef MON Antonii Macierewicz. Dodał, że ludzie, którzy popełnili zbrodnie przeciwko narodowi, powinni mieć odebrane stopnie wojskowe.

09.11

 

09.08

Jarosław Kaczyński ocenił w radiowej Trójce, że apele opozycji o udział w manifestacji mają stworzyć wrażenie, że w Polsce dzieją się jakieś straszne rzeczy. Czytaj więcej.

08.54

 

08.50

Jarosław Kaczyński, pytany o 35. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, powiedział:

"Z jednej strony, to jest wspomnienie szczególnego dnia, w którym okazało się, że władza komunistyczna musi sięgnąć do użycia siły w wielkiej ogólnonarodowej, ogólnopaństwowej skali, żeby się utrzymać. To była całkowita kompromitacja tej władzy. Dziś wiemy zresztą, że na posiedzeniu Biura Politycznego, które zatwierdzało tę decyzję, sam Jaruzelski powiedział, że to jest całkowita kompromitacja socjalizmu".

08.04

 

08.00

Marsz Komitetu Obrony Demokracji "Stop dewastacji Polski" rozpocznie się we wtorek o godz. 16.30 na rondzie de Gaulle'a w Warszawie, przy dawnej siedzibie KC PZPR, następnie przejdzie Alejami Jerozolimskimi pod siedzibę PiS przy ul. Nowogrodzkiej, gdzie jego uczestnicy mają zacząć się gromadzić od godz. 17 - poinformowało biuro prasowe KOD. Marsz został zarejestrowany na 30 tys. osób.

07.55

 

07.37

Kto był zwolennikiem sowieckiej interwencji? Czytaj więcej

07.34

Stan wojenny w Trójmieście na fotografiach - czytaj więcej

06.45

Im większy był strach, tym głośniej się modliliśmy. I wtedy weszli zomowcy – wspominają uczestnicy wydarzeń sprzed 35 lat we wrocławskim Polarze. Czytaj więcej

06.00

Pod tablicą upamiętniającą Grzegorza Przemyka, pobitego na śmierć przez milicjantów, uczczono w nocy z 12 na 13 grudnia w Warszawie pamięć ofiar stanu wojennego w 35. rocznicę jego wprowadzenia. W uroczystości udział wzięli przedstawiciele klubu Kukiz'15.

O północy na ulicy Jezuickiej w Warszawie zgromadziło się kilkadziesiąt osób, by złożyć kwiaty i zapalić znicz pod tablicą upamiętniającą Grzegorza Przemyka, ucznia XVII LO im. Frycza Modrzewskiego w Warszawie, pobitego na śmierć przez milicjantów w komisariacie przy ulicy Jezuickiej 14 maja 1983 r. Czytaj więcej

05.42

Historii podziemnego Radia „Solidarność” w Poznaniu poświęcona jest organizowana przez IPN gra miejska dla młodzieży "Nielegalny eter. Radio Solidarność”. Przedsięwzięcie przygotowano z okazji rocznicy wprowadzenia stanu wojennego.

Gra miejska dla uczniów klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych przeprowadzona zostanie w piątek w stolicy Wielkopolski. Natalia Cichocka z poznańskiego oddziału IPN podała, że jej uczestnicy będą mieli okazję poznać środowisko twórców rozgłośni i miejsca związane z radiem.

Zakończyły się manifestacje w Warszawie. Nie doszło do incydentów. Według szacunków warszawskiego Ratusza, w marszu KOD wzięło udział około 25 tys. osób, w wiecu PiS - ok. 3 tys.

Po Jarosławie Kaczyńskim głos zabrał Andrzej Gwiazda. Totalitarna opozycja jest pozostałością totalitarnej władzy. Jest grupa, która nazywa się KOD i wzywa do obalenia rządu - mówił.

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Śledczy bada zbrodnię wojenną Wehrmachtu w Łaskarzewie
Historia
Niemcy oddają depozyty więźniów zatrzymanych w czasie powstania warszawskiego
Historia
Kto mordował Żydów w miejscowości Tuczyn
Historia
Polacy odnawiają zabytki za granicą. Nie tylko w Ukrainie
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Historia
Krzyż pański z wielkanocną datą