Nabywanie akcji spółki-celu może być dokonywane samodzielnie przez zainteresowaną spółkę-cel, przez spółkę lub inny podmiot związany stosunkiem zależności organizacyjnej lub kapitałowej ze spółką-celem, jak również przez spółki „zaprzyjaźnione" ze spółką-celem.
Nabywanie akcji własnych
Nabywanie akcji własnych przez spółkę zmniejsza ich ogólną dostępność. Prowadzi to do wzrostu notowań akcji pozostałych w obrocie, w konsekwencji czego, przejęcie staje się bardziej kosztowne i mniej opłacalne dla „najeźdźcy". Na gruncie polskich regulacji prawnych, co do zasady, spółka akcyjna nie może nabywać akcji własnych, czyli akcji wyemitowanych przez siebie, a znajdujących się w posiadaniu osób trzecich. Przepisy przewidują jednak wyjątki od tej zasady.
W art. 362 § 1 Kodeksu spółek handlowych enumeratywnie wskazano przypadki, w których nabywanie akcji własnych przez spółkę jest możliwe. Interesujące z punktu widzenia obrony spółki przed wrogim przejęciem są następujące sytuacje. Po pierwsze, nabycie akcji w celu zapobieżenia bezpośrednio zagrażającej spółce poważnej szkodzie, o ile wartość nominalna takich akcji nie przekroczy 20 proc. kapitału zakładowego spółki. Po drugie, nabywanie akcji w celu ich umorzenia, a także nabywanie na podstawie i w granicach upoważnienia udzielonego przez walne zgromadzenie, przy czym upoważnienie takie powinno określać warunki nabycia, w tym maksymalną liczbę akcji do nabycia, okres upoważnienia (który nie może przekraczać pięciu lat) oraz maksymalną i minimalną wysokość zapłaty za nabywane akcje, jeżeli nabycie następuje odpłatnie.
Jaki jest cel ograniczeń
Celem wprowadzenia takich ograniczeń jest zapobieżenie sytuacji, w której spółka stawałaby się swoim własnym wspólnikiem, co mogłoby prowadzić do podporządkowania interesów spółki interesom członków zarządu. Czynność prawna dokonana z naruszeniem zakazu nabywania akcji własnych przez spółkę jest ważna, jeżeli doszło do wydania akcji spółce lub spółce zależnej. Natomiast sankcją za naruszenie takiego zakazu jest to, że spółka lub spółka zależna nie mogą wykonywać z takich akcji praw udziałowych, przede wszystkim prawa głosu. Co więcej, akcje takie powinny zostać zbyte w ciągu roku od dnia nabycia. Gdyby jednak do zbycia nie doszło, zarząd ma obowiązek przeprowadzić tzw. sankcyjne umorzenie akcji, które odbywa się bez zwołania walnego zgromadzenia i wymaga jedynie uchwały zarządu w formie aktu notarialnego. Ponadto, zarząd podlega odpowiedzialności karnej za dopuszczenie do nabycia własnych akcji przez spółkę wbrew przepisom prawa.
Czym jest szkoda
Jak już wspomniano, dopuszcza się nabycie akcji własnych przez spółkę w celu zapobieżenia bezpośrednio zagrażającej spółce szkodzie. Ze względu na klauzulę generalną „bezpośrednio zagrażająca spółce szkoda", pojawia się pytanie jak sprecyzować pojęcie szkody, sytuacje, w których szkoda jest poważna oraz cechę bezpośredniości zagrożenia. Przyjmuje się, że pojęcie szkody powinno być interpretowane bardzo szeroko. Nie chodzi więc wyłącznie o materialny uszczerbek majątkowy czy utracony zysk, ale również o wszelkie zagrożenia o charakterze organizacyjnym, niemajątkowym, a więc także wszelkie stany faktyczne i prawne stwarzające zagrożenie dla funkcjonowania spółki. W związku z tym, przeprowadzenie operacji wrogiego przejęcia również mieści się w zakresie tej definicji. Jeżeli chodzi o bezpośredniość zagrożenia, to zachodzi ona, gdy pomiędzy zagrożeniem, a szkodą istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Natomiast ocena, czy szkoda jest poważna, nie jest obiektywna. Należy więc zestawić jej potencjalne rozmiary z wartością dobra chronionego, by określić proporcje pomiędzy szkodą, a stanem majątkowym.
Metody przez umorzenie
Do obrony spółki przed wrogim przejęciem wykorzystać można również instytucję umorzenia akcji. Jak już wspomniano, jednym z odstępstw od zasady zakazu nabywania akcji własnych przez spółkę jest ich nabywanie celem umorzenia. Umorzenie akcji to czynność spółki, której efektem jest prawna likwidacja, tj. unicestwienie niektórych lub wszystkich akcji w kapitale zakładowym – za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia.