Minęły prawie trzy dekady od kiedy polscy przedsiębiorcy zaczęli budować polską przedsiębiorczość. Przyszedł dla nich moment przekazania zgromadzonego dorobku oraz sterów budowanego dotąd biznesu. Od kilku lat obserwuje się zmianę pokoleniową, która następuje w wielu dziedzinach życia gospodarczego. Zmiana ta występuje na poziomie właścicielskim, zarządczym. Odbywa się ona w sposób zaplanowany albo nagły. Każda z tych sukcesji ma swoje oznaczone konsekwencje prawne, gdyż to nie tylko sfera rodzinna dotknięta jest konsekwencjami nagłej sukcesji.
Planowanie sukcesyjne
Planując sukcesję założyciele dokonują reorganizacji swoich aktywów, przygotowują dokumenty sukcesyjne, w tym testament, jak i dokumenty wspierające w zależności od wielkości biznesu – może to być konstytucja rodzinna, czy też inne formy prawnej relacji pomiędzy najbliższymi, nestorem, sukcesorem czy też sukcesorami oraz ich potomstwem. Sukcesja obejmuje również ułożenie relacji korporacyjnych oraz organizacyjnych. I ma charakter nie tylko prawny, lecz w głównej mierze psychologiczny. Wymaga przepracowania metodologii sukcesji po stronie przekazujących biznes jak i po stronie sukcesora. Jest to dla sukcesora lekcja zbudowania autorytetu kompetencyjnego.
Dbając o bezpieczeństwo zgromadzonych aktywów przygotowywany jest swoisty scenariusz sukcesyjny, który ma stanowić fundament do przekazania majątku, zarządzania. Zakłada on prawne dostosowanie struktury aktywów do liczby, umiejętności oraz zdolności zarządczych sukcesorów. Angażuje nie tylko strony sukcesji, ale na przykładzie przedsiębiorstwa funkcjonującego w strukturze spółki kapitałowej przenika na poziom właścicielski, nadzorczy oraz zarządzający. Wymaga od wszystkich stworzenia bezpiecznych ram, również z perspektywy ograniczenia ryzyka prób wrogiego przejęcia (czy to na poziomie właścicielskim, czy też operacyjnym).
Jak to jest w biznesie
Zmiana pokoleniowa dostrzegana jest w polskich firmach rodzinnych. W niektórych z nich proces sukcesyjny został już wdrożony. Był to często proces zaplanowany, w wyniku którego własność oraz ster przejęło nowe pokolenie, pierwsze pokolenie sukcesorów polskiego biznesu.
W niektórych przypadkach planowanie sukcesyjne odbywało się przez większość życia sukcesorów. Uczestniczyli oni od najmłodszych lat w poznawaniu działalności operacyjnej oraz jako swoiści osobiście doradcy swoich rodziców – założycieli przy podejmowaniu kluczowych decyzji. W ten sposób poznawali zagadnienia kluczowe dla rozwoju biznesu oraz zabezpieczające przed powstaniem istotnej straty. W pewien sposób umożliwiano im utożsamianie się z decydentem, po to by móc zrozumieć i odczuć bezpośrednio skutki podjętych decyzji. To miało ich uczyć nie tylko wiedzy o prowadzonej działalności ale odporności na stres, empatii, czy też odpowiedzialności. Przejmując władzę oraz majątek, stanęli za sterem wpisani w wizję nestora, z jego oddechem nadzorczym.