Karta podarunkowa instrumentem płatniczym

By działać zgodnie z regulacjami narzuconymi przez unijną dyrektywę, przedsiębiorcy oferujący vouchery, karty zakupowe i paliwowe powinni sprawdzić, jak one w praktyce funkcjonują. 20 grudnia wchodzą w życie nowe przepisy – przypomina ekspert.

Publikacja: 14.12.2018 05:30

Karta podarunkowa instrumentem płatniczym

Foto: AdobeStock

Karty podarunkowe, zakupowe, paliwowe, a także bony czy vouchery cieszą się coraz większą popularnością. Stanowią nie tylko dobry pomysł na prezent, ale też często stają się elementem programów motywacyjnych firm. Co ciekawe, karty takie jako instrument płatniczy służący do nabywania towarów lub usług mogą wywrzeć wpływ na obowiązki przedsiębiorców, którzy je wydają. 20 grudnia 2018 r. mija termin na wdrożenie nowych regulacji – a co za tym idzie – na dostosowanie się do nowych wymogów.

Regulacje prawne i wyłączenia

Ustawę z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych znowelizowano 20 czerwca br. w związku z koniecznością implementacji dyrektywy PSD II (Payment Services Directive). Wprowadzone zmiany dotykają wielu obszarów związanych z płatnościami i usługami płatniczymi wykonywanymi każdego dnia.

Czytaj także: Różne rodzaje bonów, różne zasady rozliczeń VAT

Ustawa reguluje zasady świadczenia usług płatniczych oraz wydawania i wykupu pieniądza elektronicznego. Stosuje się ją do usług płatniczych świadczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w obrocie z innymi państwami członkowskimi UE.

Ustawa o usługach płatniczych przewiduje jednak pewne wyłączenia, które pozwalają na uniknięcie konieczności jej stosowania. Przykładami takich są m.in. transakcje płatnicze dokonywane wyłącznie w gotówce bezpośrednio między płatnikiem a odbiorcą, transakcje płatnicze w ramach wykonywanego niezawodowo gromadzenia i dostarczania gotówki w toku działalności niezarobkowej, w szczególności zbierania i wydatkowania środków pieniężnych w ramach zbiórek publicznych czy też wymiana walutowa z gotówki na gotówkę bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Jednym z popularnych wyłączeń jest funkcjonowanie w ramach tzw. ograniczonej sieci. Cóż to? „Ograniczona sieć" polega na wyłączeniu z obligatoryjnego stosowania wspomnianej wcześniej ustawy w zakresie usług opartych na instrumentach płatniczych, które można wykorzystywać jedynie w ograniczony sposób i które spełniają jeden z trzech warunków. Po pierwsze, pozwalają na nabycie towarów tylko w placówkach wydawców lub w ramach ograniczonej sieci podmiotów związanych umową handlową bezpośrednio z zawodowym wydawcą tych instrumentów. Po drugie, służą wyłącznie do nabywania bardzo ograniczonego zakresu towarów. I po trzecie, mogą być używane wyłącznie w jednym państwie członkowskim, jeżeli instrumenty takie są dostarczane na wniosek przedsiębiorcy lub jednostki sektora finansów publicznych, są regulowane ze względu na określone cele społeczne lub podatkowe przez krajowy lub samorządowy organ administracji publicznej i służą do nabycia określonych towarów lub usług od dostawców związanych z wydawcą umową handlową.

Przykładem praktycznym wykorzystania opisanego wyłączenia będzie wydawanie przez przedsiębiorcę kart, pobieranie z tego tytułu opłat, ale umożliwienie wykorzystania ich jedynie do nabycia towarów w sklepach przedsiębiorcy-wydawcy kart. Zazwyczaj w ten sposób funkcjonują bony czy vouchery w popularnych sieciowych sklepach odzieżowych czy elektronicznych. Jeśli więc dana karta pozwala na zakup produktów jedynie od sprzedawcy lub ograniczonej liczby sprzedawców w ramach ograniczonej sieci (np. franczyzowej), podlega ona wyłączeniu.

Warto jednak podkreślić, że nawet przedsiębiorcy funkcjonujący w ramach przewidzianego ustawowo wyłączenia mogą być zobowiązani do podejmowania konkretnych działań.

Obowiązki względem KNF

Przedsiębiorca korzystający z wyłączenia tzw. ograniczonej sieci powinien złożyć zawiadomienie do Komisji Nadzoru Finansowego w sytuacji, gdy całkowita wartość transakcji płatniczych dokonanych w okresie ostatnich 12 miesięcy przekracza kwotę miliona euro. Co szczególnie istotne, zawiadomienie powinno zawierać m.in. opis oferowanych usług ze wskazaniem, na podstawie której z przesłanek określonych w ustawie o usługach płatniczych uznaje, że jego model działalności stanowi „ograniczoną sieć". W praktyce nowa regulacja zobowiązuje wszystkie podmioty oferujące np. karty podarunkowe do monitorowania wartości dokonanych transakcji płatniczych.

W następstwie złożonego zawiadomienia Komisja Nadzoru Finansowego w terminie 30 dni od jego otrzymania dokona wpisu danego przedsiębiorcy do rejestru dostawców i wydawców pieniądza elektronicznego albo odmówi takiego wpisu. Wówczas przedsiębiorca będzie zobowiązany do dostosowania systemu wydawania kart podarunkowych do wyłączenia przewidzianego w ustawie o usługach płatniczych albo – chcąc utrzymać dalsze funkcjonowanie swojego modelu biznesowego – złożenia wniosku o zezwolenie na prowadzenie działalności jako krajowa instytucja płatnicza lub rejestracji jako tzw. mała instytucja płatnicza.

Warto wskazać, że w przypadku wydania przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji o odmowie wpisu podmiotu do rejestru jest on obowiązany dostosować prowadzoną działalność w zakresie usług płatniczych do wymogów ustawowych w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia tej decyzji albo złożyć w tym terminie wniosek o wydanie zezwolenia na działalność jako krajowa instytucja płatnicza lub zarejestrowania jako mała instytucja płatnicza. Warto dodać, że do czasu rozpatrzenia tego wniosku podmiot zainteresowany może kontynuować działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez konieczności uzyskania zezwolenia lub wpisu do rejestru.

Zbliża się termin, w którym przedsiębiorcy powinni się dostosować i wprowadzić nowe regulacje wewnętrzne zgodne z nowymi przepisami przewidzianymi w ustawie o usługach płatniczych.

Sankcje dla tych, którzy nie zdążyli

Ustawodawca wyznaczył na dostosowanie termin sześciu miesięcy od wejścia w życie znowelizowanej ustawy (tj. od 20 czerwca 2018 r.). Mając to na uwadze, warto zauważyć, że termin ten mija już 20 grudnia br.

Ustawa o usługach płatniczych zawiera regulacje dotyczące odpowiedzialności i sankcji. Podkreślić należy, że brak złożenia powiadomienia do KNF pociąga za sobą stosunkowo dotkliwe konsekwencje. Ustawodawca przewidział karę grzywny w wysokości do 500 tys. złotych. Ma być ona nakładana na osoby zarządzające przedsiębiorstwem. Dlatego przedsiębiorcy powinni już teraz monitorować funkcjonowanie oferowanych przez siebie kart podarunkowych i voucherów, by działać zgodnie z regulacjami narzuconymi przez dyrektywę PSD II oraz znowelizowaną ustawę o usługach płatniczych. ?

Autor jest prawnikiem w zespole bankowości i finansów kancelarii prawnej Wierzbowski Eversheds Sutherland

Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego