9 listopada Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym tzw. pakiet MŚP. Jego celem jest wprowadzenie uproszczeń podatkowych i gospodarczych dla przedsiębiorców. Pakiet ma też ułatwić funkcjonowanie spółek z o. o. i akcyjnych rozwiązując kwestie, które w praktyce i orzecznictwie bywały kłopotliwe. Jedno z nich to nowy sposób rezygnacji jedynego (ostatniego) członka zarządu.
Kogo informować
W praktyce korporacyjnej oraz orzecznictwie sądowym od dłuższego czasu istniały rozbieżności, kto powinien być adresatem oświadczenia członka zarządu o rezygnacji z tej funkcji. W dużej mierze zostały one rozstrzygnięte uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego. Sąd przyjął, że oświadczenie członka zarządu o rezygnacji z funkcji jest składane spółce zgodnie z zasadą jej biernej reprezentacji, czyli wobec jednego z członków zarządu albo prokurenta. Sąd wskazał, że w aktualnym stanie prawnym nie ma podstaw do przyjmowania innego rozwiązania (uchwała z 31 marca 2016 roku, III CZP 89/15).
Skład jednoosobowy
To klarowne rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego nie jest jednak wolne od kontrowersji. Zastanawiający może być zwłaszcza przypadek, gdy z funkcji w zarządzie chce zrezygnować jego jedyny członek. Rodzi się pytanie, komu powinien oświadczyć o swojej rezygnacji. Sąd Najwyższy wskazuje, że ten członek zarządu ma prawo reprezentować spółkę, czyli mógłby skutecznie zrezygnować przed samym sobą. Nadawca i adresat zbiegają się w jednej osobie, więc oświadczenie o rezygnacji dochodzi do spółki już w chwili jego sformułowania. To niebezpieczna sytuacja, zwłaszcza dla spółki skonfliktowanej z ustępującym członkiem zarządu.
Lekarstwo w nowelizacji
Uchwalony przez Sejm pakiet MŚP proponuje rozwiązanie dla tej sytuacji. Dla spółek z o .o. przewiduje się nowelizację art. 202 k.s.h. Zgodnie z nią, jedyny członek zarządu będzie składał oświadczenie o swojej rezygnacji wspólnikom spółki. W praktyce ma to wyglądać tak, że jedyny członek zarządu składa rezygnację wspólnikom, jednocześnie zwołując zgromadzenie wspólników dla powzięcia uchwały o powołaniu nowego zarządu. W zaproszeniu wspólników na zgromadzenie członek zarządu powinien zamieścić swoje oświadczenie o rezygnacji. W tej sytuacji, rezygnacja z funkcji w zarządzie będzie skuteczna następnego dnia po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników. Warto zauważyć, że rezygnacja będzie skuteczna niezależnie od tego, czy zgromadzenie wspólników doszło do skutku.
Rozwiązanie dla spółek akcyjnych jest bardzo zbliżone, choć posiada istotną różnicę. W pierwszej kolejności członek zarządu ma rezygnować wobec rady nadzorczej. Gdyby żaden mandat w radzie nadzorczej nie był obsadzony, to członek zarządu składa rezygnację akcjonariuszom, w analogiczny sposób jak w spółce z o. o. (nowy art. 369 § 51 i 52 k.s.h.). ?
