Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym i trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Określa swoje cele i program. Jest osobą prawną, w jego imieniu działa zarząd.
W art. 34 ustawy prawo o stowarzyszeniach wskazano, że stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach Do grupy tych przepisów można zaliczyć przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Działalność ta podlega obowiązującym przepisom, np. w zakresie podatków, czy ceł. Rozważając formy prowadzenia działalności gospodarczej, pamiętać warto o możliwości podejmowania jej w ramach stowarzyszenia. Jednak są w tym zakresie dodatkowe ograniczenia. Kluczowe polega na tym, że dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony dla jego członków. Nie można nim swobodnie dysponować.
Ma to odzwierciedlenie w orzecznictwie. WSA we Wrocławiu uznał, że stowarzyszenia mogą prowadzić działalność statutową i gospodarczą. Gospodarczego celu działalności nie niweczy to, że dochód musi być przeznaczony na cele statutowe. Sąd uznaje za formę dopuszczalnej działalności wykonywanej przez stowarzyszenie – prowadzenie jej, np. w zakresie usług zdrowotnych (wyrok WSA we Wrocławiu z 6 października 2009 r., III SA/Wr 333/09). Ten sam sąd zauważa, że działalność statutowa stowarzyszenia i działalność gospodarcza stanowią odrębne rodzaje działalności. Działalność gospodarcza o celach zarobkowych nie może być celem statutowym stowarzyszenia, może być tylko działalnością uboczną jako jedno ze źródeł dochodów służących realizacji celów statutowych.
Działalnością gospodarczą możliwą do wykonywania przez stowarzyszenie jest tylko działalność zewnętrzna – „między przedsiębiorcami". Jej celem jest świadczenie usług osób trzecim. Nie będzie nią działalność na potrzeby stowarzyszenia lub na rzecz zrzeszonych w niej członków (wyrok WSA we Wrocławiu z 27 marca 2008 r., IIISA/Wr 602/07). Próby tworzenia stowarzyszenia nastawionego tylko na świadczenie usług swoim członkom są skazane na niepowodzenie. Na tej samej zasadzie nie można powołać stowarzyszenia tylko po to, aby załatwić jakiś jeden cel, jedno zadanie gospodarcze.
Tak samo należy traktować działalność gospodarczą wykonywaną przez stowarzyszenie z wykorzystywaniem mienia komunalnego. Jeżeli więc np. radny gminy byłby członkiem zarządu stowarzyszenia, może dojść do konfliktu interesów o którym mowa w ustawie o samorządzie gminnym
