Prezesem spółki można być dłużej, niż trwa kadencja - uchwała Sądu Najwyższego

Mandat członka władz spółki akcyjnej czy z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być krótszy niż okres, na jaki został wybrany.

Aktualizacja: 28.11.2016 17:08 Publikacja: 28.11.2016 15:54

Prezesem spółki można być dłużej, niż trwa kadencja - uchwała Sądu Najwyższego

Foto: 123RF

Ostatnim pełnym rokiem obrotowym, który decyduje o końcu mandatu członka władz spółki, jest ostatni rok obrotowy, który rozpoczął się w czasie trwania kadencji członka rady nadzorczej spółki akcyjnej. To sedno uchwały Sądu Najwyższego ważnej dla członków władz spółek kapitałowych (także zarządów), gdyż określa, kiedy kończy się ich mandat, co ma wpływ na wynagrodzenie.

Kiedy kończą się trzy lata

Kwestia ta wynikła w sprawie, w której Wojciech B. domagał się od spółki akcyjnej C&C 46 tys. zł wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej za ponad sześć miesięcy, a sporne było to, kiedy wygasł jego mandat.

Powołano go 31 lipca 2007 r. na trzy lata (jak zresztą całą radę nadzorczą), a więc do 31 lipca 2010 r. Spółka twierdziła, że nie był członkiem rady po 30 września 2010 r., gdyż tego dnia zgromadzenie akcjonariuszy zatwierdziło sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy spółki. Art. 369 § 4 kodeksu spółek handlowych stanowi, że mandat członka zarządu wygasa najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji.

Sąd rejonowy uznał zasadność zarzutu spółki. W jego ocenie ostatnim takim rokiem był rok zakończony 31 marca 2010 r., a więc mandat Wojciecha B. wygasł 30 września 2010 r. wraz ze skwitowaniem władz za ten rok.

Rozpatrując apelację Wojciecha B., Sąd Apelacyjny w Warszawie zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem, czy okres sprawowania funkcji, jeżeli nie odpowiada równo rokowi obrotowemu, wlicza się do czasu trwania kadencji. Sąd dodał w uzasadnieniu pytania, że intencją ustawodawcy nie było nadmierne przedłużanie momentu wygaśnięcia mandatu członka władz spółki.

Kilka koncepcji

W nauce prawa i orzecznictwie wytworzyły się trzy koncepcje ustalenia momentu wygaśnięcia mandatu członka organów spółek (dodajmy, że zagadnienie dotyczy także zarządów i spółek z o.o., jeśli przewidują kadencje).

Pierwsza to koncepcja skróconego mandatu. Druga, prymatu mandatu nad kadencją, zgodnie z którą mandat nie może wygasnąć przed upływem kadencji, ale nie może być od niej dłuży. I trzecia: wydłużonego mandatu. Polega na wydłużeniu okresu pełnienia funkcji do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym kończy się kadencja, co prowadzi do wydłużenia mandatu.

Tej trzeciej koncepcji broniła przed SN adwokat Anna Belowska-Sroka, pełnomocnik powoda, wskazując, że art. 369 § 4 k.s.h. może budzić wątpliwości interpretacyjne.

Sąd Najwyższy przychylił się do tej koncepcji.

– Ostatnim pełnym rokiem obrotowym w rozumieniu art. 369 § 4 k.s.h. jest ostatni rok obrotowy, który rozpoczął się w czasie trwania kadencji członka rady nadzorczej – zdecydował SN w uchwale. Jak powiedziała w jej uzasadnieniu sędzia SN Bogumiła Ustjanicz, Sąd Najwyższy sięgnął do wykładni celowościowej art. 369 k.s.h., a ta prowadzi do wniosku, że mandat nie może się zakończyć przed upływem kadencji, natomiast powinien obejmować każdy rok obrotowy spółki, w którym członek rady nadzorczej wykonywał swoje obowiązki, choćby częściowo, żeby akcjonariusze (wspólnicy) mogli skwitować jego działalność.

sygnatura akt: III CZP 72/16

Opinia dla „Rz"

Prof. Michał Romanowski, ?Kancelaria Romanowski i Wspólnicy

Uchwała SN ma znaczenie nie tylko dla spółek akcyjnych, ale także z o.o., i nie tylko dla członków rad nadzorczych, ale także zarządów. Rozwiązania przyjęte w kodeksie spółek handlowych rzeczywiście wywołują wątpliwości. Nie przekonuje mnie jednak SN. Wykładnia celowościowa nakazywałaby dążyć do tego, aby chwila wygaśnięcia mandatu nie prowadziła do wydłużenia pełnienia funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej. Członkowie tych organów są przecież powiernikami majątku udziałowców (akcjonariuszy) spółki i to oni powinni decydować, jak długo ma trwać mandat (czyli zlecenie) do zajmowania się jego sprawami. Zgodnie z uchwałą SN w spółce będącej osobą prawa prywatnego decyduje o tym przepis prawa.

Ostatnim pełnym rokiem obrotowym, który decyduje o końcu mandatu członka władz spółki, jest ostatni rok obrotowy, który rozpoczął się w czasie trwania kadencji członka rady nadzorczej spółki akcyjnej. To sedno uchwały Sądu Najwyższego ważnej dla członków władz spółek kapitałowych (także zarządów), gdyż określa, kiedy kończy się ich mandat, co ma wpływ na wynagrodzenie.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona