Pierwsza istotna zmiana weszła w życie 25 listopada 2018 roku, wprowadzając do polskiego systemu prawa zupełnie nową instytucję zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Jest ona skierowana przede wszystkim do firm jednoosobowych stanowiących lwią część polskich przedsiębiorstw. Na czas przyjęcia ustawy w CEIDG było wpisanych ponad 200 tysięcy przedsiębiorców powyżej 65 roku życia.
Obecnie obowiązujący w Polsce model dziedziczenia często uniemożliwiał skuteczną sukcesję przedsiębiorstwa ze względu na fakt, iż spadkobiercy zwykle nie byli w stanie płynnie prowadzić dalszej działalności nawet jeżeli spadkodawca wprowadził ich wcześniej w zarządzanie przedsiębiorstwem. Należy bowiem pamiętać, że z chwilą śmierci przedsiębiorcy (spadkodawcy), przedsiębiorstwo ustaje zarówno w aspekcie podmiotowym (rozumianym jako przedsiębiorca), jak i funkcjonalnym (rozumianym jako prowadzenie działalności gospodarczej). Przedsiębiorca zostaje wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej (CEIDG), a przedsiębiorstwo traci swoją pozycję rynkową. W konsekwencji oznacza to, że spadkobiercy przejmują majątek przedsiębiorstwa, lecz nie mogą korzystać z takich elementów działalności gospodarczej jak NIP firmy, umowy o pracę, zezwolenia, czy koncesje.
Czytaj także: Możliwość uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej - zmiany w KSH
Nowa instytucja wprowadziła możliwość powołania zarządcy tymczasowego (sukcesyjnego), który jest w stanie zapewnić ciągłość działalności przedsiębiorstwa. W trakcie działania przedsiębiorstwa prawo do powołania zarządcy ma zarejestrowany w CEIDG przedsiębiorca. Może on wówczas wskazać konkretną osobę, która będzie pełniła funkcję zarządcy sukcesyjnego, albo zastrzec, iż w chwili jego śmierci zarządcą tym stanie się obecny prokurent. Warto również pamiętać, że taka procedura wymaga wpisu do CEIDG, a także zgody kandydata na objęcie funkcji, a sama czynność powinna zostać dokonana w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Co jednak w przypadku, gdy zarząd sukcesyjny nie zostanie ustanowiony przed lub z chwilą śmierci przedsiębiorcy? W takiej sytuacji prawo do powołania zarządcy mają osoby, które dziedziczą przedsiębiorstwo lub małżonek zmarłego będący współwłaścicielem przedsiębiorstwa. Uprawnienie to jednak przysługuje jedynie przez 2 miesiące od śmierci przedsiębiorcy. Ponadto, zarządcą może zostać każda osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, za wyjątkiem osób względem których prawomocnie orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Zarządca jest zobowiązany do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku, posiada również umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z działalnością firmy. Jeśli chodzi o czas trwania zarządu sukcesyjnego, co do zasady trwa on do czasu dokonania działu spadku, w innych przypadkach natomiast przez 2 lata od dnia śmierci przedsiębiorcy.