W przypadku faktoringu właściwego, w dniu przejęcia wierzytelności przez faktora, wierzytelność powinna zostać wyksięgowana z ksiąg spółki (faktoranta). W księgach rachunkowych zawarcie umowy można traktować analogicznie jak sprzedaż wierzytelności. Jeżeli należność od faktora nie zostanie uregulowana do dnia bilansowego (w przykładzie powyżej operacja z pkt 4 miałaby miejsce dopiero w 2017 roku), to powinna być wykazywana w bilansie w pozycji B.II.2 lit. c) Należności krótkoterminowe od pozostałych jednostek – inne.
Przykład
Założenia analogiczne jak w poprzednim przykładzie, z tą różnicą, że ryzyko niewypłacalności cały czas pozostaje po stronie faktoranta (spółki).
Ewidencja księgowa:
1. Ujęcie faktury sprzedaży w księgach rachunkowych
Wn „Rozrachunki z odbiorcami" 61 500 zł
Ma „Przychody ze sprzedaży" 50 000 z
Ma „Rozrachunki publicznoprawne – VAT" 11 500 zł
2. Zawarcie umowy faktoringowej z bankiem (to zdarzenie gospodarcze w przypadku faktoring niepełnego pozostaje bez ewidencji księgowej)
3. Ujęcie w księgach faktury od faktora za usługi związane z umową faktoringową w wysokości 10 proc. wartości przedmiotu umowy
Wn „Koszt finansowe" 5000 zł
Wn „Rozrachunki publicznoprawne – VAT" 1150 zł
Ma „Pozostałe rozrachunki" 6150 zł
4. Otrzymanie od faktora należności uwzględniającej prowizję i dyskonto
Wn „Rachunek bieżący" 55 350 zł
Ma „Pozostałe rozrachunki" 55 350 zł
5a. Informacja od faktora o spłacie wierzytelności przez kontrahenta X
Wn „Pozostałe rozrachunki" 61 500 zł
Ma „Rozrachunki z odbiorcami" 61 500 zł
5b. Informacja od faktora o braku spłaty wierzytelności przez kontrahenta X;
zwrot środków pieniężnych do faktora wraz z płatnością za fakturę
Wn „Pozostałe rozrachunki" 61 500 zł
Ma „Rachunek bieżący" 61 500 zł
W przypadku faktoringu niepełnego wierzytelność, do dnia jej spłaty przez dłużnika, pozostaje w księgach rachunkowych faktoranta. Zostaje ona wyksięgowana w momencie otrzymania informacji od faktora o zapłacie wierzytelności przez dłużnika. Gdy w wyznaczonym terminie dłużnik nie ureguluje swojej wierzytelności, to na żądanie faktora następuje zwrot otrzymanej kwoty powiększonej o ew. odsetki oraz jednoczesny zwrot nieopłaconej faktury. Jeżeli do dnia bilansowego dłużnik nie spłaci swojej wierzytelności, zobowiązanie wobec faktora (w przykładzie powyżej saldo Ma konta „Pozostałe rozrachunki – faktor") wykazuje się w pasywach bilansu w pozycji B.III.2 lit. c) „Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek – inne zobowiązania finansowe".
Autorka jest biegłym rewidentem, Grupa UHY ECA